سرمایه گذار حرفه ای کیست؟

با عرضه سهام شرکت‌های جدید در بازار سرمایه و تنوع صنایع و ابزارهای قابل معامله، جذابیت سرمایه گذاری در بورس بیش از افزایش می‌یابد. در این شرایط سرمایه‌گذاران متعددی با سطح دانش متفاوت نسبت به دریافت کد بورسی و ورود به این بازار اقدام می‌کنند که عدم آگاهی از وضعیت شرکت‌ها و ابزارهای مختلف، ممکن است دارایی این افراد را در معرض ریسک قرار دهد. از این‌رو سازمان بورس و اوراق بهادار محدودیت‌هایی را برای انجام معاملات ثانویه برخی از شرکت‌ها اعمال می‌کند. اجازه انجام معاملات ثانویه در این شرکت‌ها فقط به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای داده می‌شود و عموم مردم نمی‌توانند در این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

دستورالعمل مربوط به سرمایه گذار حرفه ای با عرضه اولیه سهام شرکت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس با نماد تپسی در خرداد 1401 منتشر شد. بر این اساس با توجه به ماهیت استارتاپی و نوپا بودن این شرکت‌ها، با اعلام سازمان بورس و اوراق بهادار معاملات ثانویه در این نماد تنها برای سرمایه گذاران حرفه ای امکان‌پذیر است و سایر سرمایه گذاران امکان خرید و فروش سهام این شرکت را نخواهند داشت. اکنون سوالی که پیش می‌آید این است که سرمایه‌گذار حرفه‌ای کیست و باید چه شرایطی داشته باشد. در ادامه با قوانین و شرایط احراز سرمایه گذار حرفه ای که آذر ماه 1401 به‌روز شد آشنا می‌شوید..

سرمایه‌گذار حرفه‌ای چه ویژگی‌هایی دارد؟

مطابق دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه اوراق بهادار در بورس و فرابورس، برای سرمایه‌گذار حرفه‌ای معیارهایی در نظر گرفته شده است. بر این اساس سرمایه‌گذار حرفه‌ای به اشخاص حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند؛

در خصوص اشخاص حقیقی احراز حداقل یکی از شرایط زیر ضروری است:

•  فردی که مانده حساب يا ارزش ریالی پرتفوی وی طی ۶ ماه اخير در انتهای هر ماه مساوی يا بيشتر از ۱۰ ميليارد ريال باشد.
• فردی که در ۶ ماه اخير، ماهانه به ميزان حداقل ۱۰ ميليارد ريال مجموع ارزش معاملات انجام شده در سمت خريد و فروش وی در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران باشد.
• فردی که دارای یکی از مدارک علمی شامل تحلیلگر مالی خبره (CFA)، حسابرسان داخلی (CIA)، حسابداری رسمی مديريت (CMA)، مديريت ريسک مالی (FRM)، مدرک بین‌المللی حسابداری ACCA و CPA، اصول بازار سرمايه، تحليلگری، مديريت سبد اوراق بهادار و ارزشیابی اوراق بهادار، جامعه حسابرسی، دارندگان مدرک کارشناسی و بالاتر در تمامی گرایش‌های مدیریت، اقتصاد، ریاضیات مالی، حسابداری، حسابرسی و مهندسی مالی باشد.
• سابقه عضويت در هيات مديره نهادهای مالی یا مدیر عاملی نهادهای مالی را داشته باشد.
• در يک سال گذشته جمع ارزش اعمال قراردادهای معامله شده، غير از اوراق اختیار فروش تبعی وی در بازار مشتقه بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران حداقل معادل ۱۰ ميليارد ريال باشد.
• سبدها با دارایی تحت مدیریت(AUM) بيش از ۵ ميليارد ريال
• کارکنان ارکان بازار سرمایه با حداقل یک سال سابقه بیمه (سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسويه وجوه)

اشخاص حقوقی که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند، سرمایه گذار حرفه ای محسوب می‌شوند:

• بانک، بيمه و تمامی نهادهای مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار شامل شرکت‌های سبدگردان، کارگزاری، تامين سرمايه، پردازش اطلاعات مالی، مشاور سرمايه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک يا قابل معامله، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های جسورانه(VC)، صندوق‌های خصوصی (PE)، شرکت‌های سرمايه‌گذاری، شرکت‌های ليزينگ، شرکت‌های واسطه‌گری مالی و شرکت‌های پذيرفته شده در یکی از بازارهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران
• اشخاصی که حداقل حقوق صاحبان سهام سه سال آخر آن‌ها بيشتر از ۱۰ ميليارد ريال باشد.
• اشخاصی که ميانگين ارزش پرتفوی سه سال آخر آن‌ها (براساس ارزش پرتفوی انتهای هر ماه) بيش از ۱۰ ميليارد ريال باشد.
• اشخاصی که گردش حساب بانکی آن‌ها طی ۶ ماه اخير به ازای هر ماه بيش از ۱۰ ميليارد ريال باشد.
• سبدها با دارایی تحت مدیریت (AUM) بيش از ۱۰ ميليارد ريال.

اشخاص حقیقی و حقوقی که یکی از شرایط سرمایه‌گذار حرفه‌ای را دارند، می‌توانند درخواست خود را در کارگزاری فارابی ثبت کنند. در صورت احراز شرایط، اسامی و مشخصات متقاضیان توسط کارگزاری فارابی به شرکت فرابورس ایران اعلام شود. در صورت موافقت فرابورس و تایید اقرارنامه توسط متقاضی، امکان انجام معامله در نمادهای دارای محدودیت برای متقاضیان فراهم می‌شود.

بنابراین ذکر این نکته ضروری است متقاضیانی که دریافت کد بورسی و خرید سهام خود را از طریق کارگزاری فارابی انجام داده‌اند و همچنین سایر فعالان بازار سرمایه که تمایل دارند نسبت به خرید سهام شرکت‌هایی مانند تپسی در کارگزاری فارابی اقدام کنند، شرایط مورد نیاز را بررسی و در صورت احراز حداقل یک مورد از آن، درخواست خود را به این کارگزاری اعلام کنند. پس از بررسی و تایید شرکت فرابورس، امکان انجام معامله ثانویه در نماد مورد نظر برای این افراد فراهم خواهد شد.