خودروهای الکتریکی

چند سالی است که صنعت خودروسازی به سوی تحولی بزرگ پیش می‌رود. تسلا به‌عنوان پیشگام در این تحول، ۱۳ سال قبل اولین خودروی الکتریکی خود را وارد بازار کرد. پس از آن تویوتا و رقبای دیگر نیز، کم‌وبیش وارد این میدان شدند. البته قبل از تسلا، خودروسازان دیگری نظیر جنرال موتورز اقداماتی در این زمینه انجام داده بودند که به دلیل هزینه زیاد و تقاضای کم برای این خودروها به نتیجه مطلوب نرسیدند و پس از چند سال تولید این نوع خودرو را متوقف کردند. اما تسلا که اولین خودروی برقی خود را سال 2008 وارد بازار کرده، تا امروز در این زمینه پیشتاز بوده است.

زمین در آستانه نابودی

علت اصلی تحولاتی که در صنعت خودروسازی به راه افتاده، تغییرات آب و هوایی جدی است که به مهم‌ترین موضوع در بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله آمریکا و کشورهای اروپایی تبدیل شده است. گرمایش زمین، مسئله‌ای است که در بلندمدت، می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به کره زمین و ساکنین آن وارد کند. به همین سبب، صنعت خودروسازی که طی سالیان متمادی، یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان سوخت‌های فسیلی و تولید آلاینده‌ها بوده، با این تغییر روند، می‌تواند نقش بسیار مؤثری در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی داشته باشد.

پیش به‌سوی خودروهای برقی

به دنبال همین هدف، چندی پیش، ماری بارا، مدیرعامل یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولید قطعات خودرو، یعنی جنرال موتورز، توقف تولید خودروهای بنزین سوز و جایگزینی آن با خودروهای برقی از سال ۲۰۳۵ را یکی از اهداف ۱۵ ساله این شرکت اعلام کرد. او اعلام کرده علت این تصمیم مسئولیت جنرال موتورز در قبال کاهش روند گرمایش زمین است. او همچنین به این مورد اشاره کرده که شاید برای اتخاذ این تصمیم حتی کمی دیر هم باشد!

با این حال، ماری بارا اولین مدیرعاملی نیست که چنین تصمیمی می‌گیرد و قبل از آن تعدادی از کارخانه‌های خودروسازی ازجمله تسلا، تویوتا و مرسدس بنز در این زمینه فعالیت‌هایی داشته‌اند. حتی برخی شرکت‌هایی که به‌تازگی قصد فعالیت گسترده در صنعت خودرو را دارند، نظیر گوگل، اپل، شیائومی و هواوی، نیز اقدامات قابل‌توجهی انجام داده‌اند.

برای مثال اپل اواخر سال ۲۰۲۰ از برنامه ۱۰ ساله‌اش برای تولید خودروهای کاملاً خود ران الکتریکی رونمایی کرد. تیم کوک، مدیر اجرایی اپل معتقد است این پروژه، یعنی خودروهای کاملاً بدون سرنشین، بزرگ‌ترین پروژه هوش مصنوعی در تاریخ محسوب می‌شود و اپل برای محقق شدن آن، بسیار مصمم است و تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرد. ال‌جی نیز که به‌تازگی خروج خود از بازار تولید گوشی‌های هوشمند را اعلام کرده بود، در این پروژه با اپل سرمایه‌گذاری خواهد کرد. خودروی الکتریکی اپل در سال ۲۰۲۴ به بازار عرضه می‌شود.

همچنین شیائومی که یک شرکت تولیدکننده گوشی‌های هوشمند و وسایل الکترونیکی است، چندی پیش از اختصاص سرمایه 10 میلیارد دلاری برای ورود به بازار خودروهای برقی خبر داد.

گوگل هم تلاش‌هایی برای تولید این نوع خودروها داشته که البته ایلان ماسک، مدیر اجرایی تسلا، این شرکت را رقیبی جدی برای خود نمی‌داند؛ چرا که معتقد است در این زمینه تجربه چندانی ندارند.

شهرهای پیشگام در این تحول

همان‌طور که جنرال موتورز اولین کارخانه‌ای نیست که تصمیم به تولید خودروهای برقی دارد، آمریکا نیز اولین کشوری نیست که تردد خودروهای برقی در آن روزبه‌روز در حال افزایش است. سال گذشته نروژ، یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت دنیا، رکورد فروش خودروهای برقی را به ثبت رساند. ۷۵ درصد از خودروهای فروخته شده این کشور، از نوع خودروهای کاملاً برقی بوده است. ایسلند با ۴۵ درصد و سوئد با ۳۳ درصد، در رتبه‌های دوم و سوم بیشترین فروش ماشین‌های برقی در دنیا قرار دارند. همچنین از سال ۲۰۳۰ تردد خودروهای بنزین‌سوز در شهرهای پاریس و آمستردام ممنوع خواهد شد.

تکلیف نفت چه می‌شود؟

طبیعی است که این تحول، تقاضای جهانی نفت را به نحو چشم‌گیری کاهش خواهد داد و می‌تواند موضوع قابل‌تأملی برای کشورهای صادرکننده نفت باشد. از سوی دیگر، با افزایش تولید خودروهای الکتریکی، باید انتظار داشت که برق به انرژی ارزشمندی تبدیل شود. در نتیجه بالا رفتن تقاضای برق، می‌تواند منجر به افزایش قیمت آن شود.

همان‌طور که اشاره کردیم، کشورهایی مانند نروژ، باوجود اینکه یکی از صادرکنندگان مطرح نفت در دنیا هستند، روزبه‌روز وابستگی خودرو را به این منبع تجدیدناپذیر، کم و کمتر می‌کنند.

انواع خودروهای برقی و چالش‌های آن

به‌طورکلی ماشین‌های الکتریکی به دو دسته ماشین‌های هیبریدی و کاملاً برقی تقسیم می‌شوند. خودروهای هیبریدی برای حرکت از ترکیب دو یا چند منبع مجزای قدرت استفاده می‌کند. معمولاً این ماشین‌ها دارای دو موتور بنزینی و الکتریکی هستند که همین ساختار باعث کم شدن مصرف بنزین در این خودرو می‌شود. ماشین‌های هیبریدی به خودروهای سبز نیز معروف هستند. در خودروهای کاملا برقی از باتری‌های قابل شارژ به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌شود و موتورهای الکتریکی نیروی محرکه را تامین می‌کنند.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که پیش‌روی خودروهای کاملاً برقی است، محل شارژ این نوع خودروها است که هم‌اکنون، بسیاری از ماشین‌های برقی تسلا، این مشکل را حل کرده‌اند و صاحبان این خودروها می‌توانند در منزل خود، خودروهایشان را شارژ کنند.

اما اگر روزی قرار باشد تمام خودروهای بنزین سوز با خودروهای برقی جایگزین شود، باید به‌جای تمام  پمپ‌های بنزین جایگاه شارژ برقی احداث شود که وقت و هزینه زیادی می‌برد؛ اما جنرال موتورز و فولکس‌واگن، مدتی است که پروژه گسترده راه‌اندازی جایگاه‌های شارژ برقی را شروع کرده‌اند. چالش بعدی، قیمت بالای این خودروها نسبت به خودروهای بنزین سوز است که پیش‌بینی می‌شود با افزایش تولید، این قیمت‌ها تعدیل شوند.