گواهی سپرده کالایی چیست؟

گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالای سپرده شده در انبارهای مورد تایید بورس کالا است. خرید سیمان از بورس از طریق گواهی‌های سپرده کالایی،  یکی از ملموس‌ترین مثال‌های کاربرد این نوع از اوراق بهادار است. متقاضیان خرید گواهی سپرده کالایی می‌توانند پس از دریافت کد بورسی و مشاهده لیست انبارهای ارائه دهنده محصول، در روزها و ساعت‌های مشخص سفارش خرید خود را از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری‌ها ثبت کنید. اگرچه سیمان تنها کالایی نیست که گواهی سپرده کالایی به پشتوانه آن منتشر می‌شود. در این مقاله ضمن معرفی دقیق گواهی‌های سپرده کالایی انواع کالاهای قابل خریداری از این طریق را بررسی کرده‌ایم.

ویدیوی گواهی سپرده کالایی چیست؟

گواهی سپرده کالایی چیست؟

همان‌طور که در مقدمه مقاله نیز اشاره کردیم، گواهی سپرده کالا، درست مانند سهام شرکت‌ها، یک نوع ورقه بهادار است. برای صدور این گواهی، لازم است ابتدا کالایی مشخص در یک انبار مورد تایید سازمان بورس وجود داشته باشد و انبار، قبضی مبنی بر وجود آن کالا صادر کند. سپس گواهی سپرده دارایی بر مبنای این قبض منتشر می‌شود و تضمین می‌کند دارنده، مالک مقدار مشخصی از آن کالاست که در انبار مورد نظر سپرده شده است.

گواهی‌های سپرده کالایی مانند سهام شرکت‌ها در بورس معامله شده و افراد برای خرید این اوراق یا سرمایه‌گذاری از طریق آن‌ها، می‌توانند پس از دریافت کد بورسی، درست مانند خرید و فروش سهام نسبت به معامله این اوراق اقدام کنند.

جایگاه گواهی سپرده در بورس کالا

همان‌طور که در مقاله «آشنایی با بورس کالا» اشاره کردیم، بورس کالای ایران از سه بازار «فیزیکی»، «مشتقه» و «بازار مالی» تشکیل شده است. گواهی سپرده کالایی در کنار اوراق سلف استاندارد، اوراق خرید دین کالایی و صندوق‌های کالا به‌عنوان یکی از ابزارهای بازار مالی بورس کالا مورد توجه بسیاری از فعالان بازار قرار دارد.

یکی از دلایل اهمیت وجود گواهی سپرده کالایی در بازار، این است که برای مثال اگر پیش‌تر کسی قصد داشت از بورس کالا سیمان خریداری کند، لزوما باید این کار را از طریق بازار فیزیکی بورس کالا انجام می‌داد. در نتیجه تمام متقاضیان خرید سیمان از بورس -اعم از خریداران خرد و عمده- باید در یک بازار مشترک درخواست خرید خود را ثبت می‌کردند و این موضوع فرایند کشف قیمت در بازار را با مشکل مواجه می‌کرد.

این در حالی است که معرفی اوراق گواهی سپرده کالایی سبب شده خرید کالاهایی از قبیل زعفران، سکه طلا، سیمان و حتی شیشه، در مقادیر کمتر، از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری‌ها و تنها با دریافت کد بورسی اوراق بهادار ممکن شود. در چنین شرایطی دیگر نیازی نیست متقاضیان خرید کالاهای ذکر شده، نسبت به معرفی انبار اقدام کرده یا با مشکلات دیگر دریافت کد بورس کالا روبه‌رو شوند.

پیشنهاد مطالعه : <<گواهی سپرده سکه طلا چیست؟>>

مهم‌ترین مزایای گواهی سپرده کالایی

مهم‌ترین مزایای گواهی‌های سپرده کالایی را می‌توان به‌صورت زیر خلاصه کرد:

• سهولت داد و ستد کالاها
• کاهش هزینه‌های انبارداری و جابجایی بین انبارها
• افزایش ثبات قیمت‌ها
• تسهیل تامین مالی و پوشش هزینه‌های تولید کننده
• تفکیک خریداران خرد و عمده و بهبود فرایند کشف قیمت در بازار
• خرید کالا از بورس بدون دریافت کد بورس کالا

نحوه معامله گواهی سپرده کالایی

همان‌طور که اشاره شد، برای خرید گواهی سپرده کالایی تنها باید نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنید و کار دیگری لازم نیست. یعنی کافیست مانند خرید و فروش سهام، سفارش خرید گواهی سپرده کالایی مانند سیمان یا زعفران را در حساب فارابیکسو خود ثبت کنید. در نظر داشته باشید، برای ثبت موفق سفارش خرید باید قدرت خرید شما در حساب کارگزاری کافی باشد و امکان خرید به صورت اعتباری در این حالت فراهم نیست.

مراحل ثبت سفارش خرید

1) جستجوی نام انبارهای ارائه دهنده محصول مورد نظر

برای این کار می‌توانید به سایت بورس کالا مراجعه کرده، از طریق انتخاب گزینه «بازارها» در منوی سایت، روی «گواهی سپرده کالایی» و سپس «مشخصات نمادهای گواهی سپرده کالایی» کلیک کنید. با طی این مسیر، می‌توانید به تمام کالاها و انبارهای ارائه دهنده کالاهای مورد نظر دسترسی داشته باشید. در نظر داشته باشید ستون «نماد معاملاتی» نامی است که باید به‌عنوان نماد در سامانه معاملاتی جستجو کنید.

علاوه بر جستجو در سایت بورس کالا، برای پیدا کردن نام انبارها و نمادهای هر یک، می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) مراجعه کنید. پس از ورود به این سایت کافیست روی گزینه «بورس کالا» و سپس «گواهی سپرده کالایی» کلیک کنید تا به اطلاعاتی از قبیل نمادهای مورد معامله، قیمت پایانی، آخرین قیمت و سایر اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری در خصوص خرید این اوراق دسترسی داشته باشید.

2) ثبت سفارش خرید و دریافت کالا از محل انبار در زمان مشخص

پس از اینکه نام انبار موردنظرتان را پیدا کردید، کافیست به سامانه معاملات آنلاین کارگزاری خود مراجعه کرده، از طریق جستجوی نماد مورد نظر، سفارش خریدتان را ثبت کنید و در زمان مشخص، کالای خریداری شده را از محل انبار دریافت کنید. لازم به ذکر است هزینه‌هایی از قبیل هزینه انبارداری و بسته‌بندی و حمل کالا از کارخانه به محل انبار، همه در قیمت خرید شما لحاظ شده و قرار نیست هزینه دیگری بابت این موراد بپردازید. در صورتی که تمایل دارید شیوه خرید اوراق گواهی سپرده کالایی را با یک مثال بیاموزید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «راهنمای خرید سیمان از بورس» را مطالعه کنید.