آیا یورو جانشین دلار می‌شود؟
آیا سیاست‌گذاران اروپایی فرصت را غنیمت می‌شمارند؟
بَری آیشن‌گرین، استاد اقتصاد از دانشگاه برکلی، باور دارد که در طول تاریخ، هر ارز مهمی که استفاده شده است، متعلق به جمهوری یا دموکراسی بوده است. در حال حاضر، عدم ثبات و تضعیف دموکراسی در آمریکا باعث ایجاد شک و تردید میان سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران نسبت به جایگاه دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی شده است. این تغییرات، فرصت‌هایی برای یورو ایجاد کرده‌اند که ممکن است به نفع آن باشد.
کاهش ارزش دلار می‌تواند به یک «لحظه طلایی» برای یورو تبدیل شود. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا (ECB)، اخیراً درباره تقویت جایگاه یورو در نظام مالی جهانی صحبت کرده است. به نظر می‌رسد یورو قرار نیست جایگزین دلار شود، اما می‌تواند نقش فزاینده‌ای در عرصه جهانی ایفا کند. اگر سیاست‌گذاران اروپایی موفق شوند موقعیت یورو را تقویت کنند، ممکن است تغییرات کلیدی در سیستم مالی جهانی به نفع یورو تمام شود.
نرخ تبدیل دلار به یورو
نمودار زیر نشان‌دهنده نرخ تبدیل دلار به یورو است که از آوریل ۲۰۲۴ به تدریج افزایش می‌یابد. این افزایش نرخ تبدیل نشان‌دهنده هزینه‌های بالاتر سفر برای گردشگران آمریکایی است، زیرا برای تبدیل دلار به یورو باید هزینه بیشتری بپردازند. در اوایل سال ۲۰۲۵، به ویژه در ماه‌های مارس و آوریل، نرخ تبدیل دلار به یورو به طور چشمگیری افزایش یافته و به بیش از ۱/۱۵ دلار به ازای هر یورو رسیده است. این رشد ناگهانی می‌تواند ناشی از تغییرات اقتصادی یا سیاست‌های پولی باشد که باعث افزایش ارزش یورو در برابر دلار شده است. چنین تغییراتی اثرات اقتصادی مختلفی دارد، از جمله کاهش تعداد گردشگران به دلیل هزینه‌های بیشتر!
یورو در گذر زمان
از زمان تولد یورو در سال ۱۹۹۹، این ارز به‌عنوان رقیبی برای جایگاه جهانی دلار مطرح شده است. در آستانه بحران مالی ۲۰۰۸، مقامات اروپایی امیدوار بودند که یورو بتواند در نهایت دلار را به چالش بکشد؛ اما پس از بحران یورو در دهه ۲۰۱۰، پیشرفت آن محدود شد.
وضعیت فعلی یورو
امروز یورو پس از دلار، به‌عنوان ارز دوم برای مبادلات جهانی شناخته می‌شود و یک پنجم ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهانی را تشکیل می‌دهد. در دهه گذشته، با کاهش وابستگی جهانی به دلار، یورو به تدریج موفقیت‌های بیشتری را کسب کرده است. برخی مقامات اروپایی معتقدند که این روند ممکن است در آینده تغییر کند.
دلایل تقویت جایگاه یورو
اولین دلیل این است که ساختار مالی منطقه یورو امن‌تر شده است. همچنین، توافقات گسترده‌ای در اتحادیه اروپا وجود دارد که تاکید بر تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی آزاد است. بانک مرکزی اروپا (ECB) چارچوب‌هایی برای تامین نقدینگی یورو به کشورهای غیر یورویی ایجاد کرده است که می‌تواند در شرایط بحران جذاب‌تر از خطوط مبادله فدرال رزرو باشد.
تاثیرات تغییرات تجاری جهانی
آمریکا به تدریج از تجارت جهانی فاصله می‌گیرد و در این میان، اروپا نقش مهم‌تری خواهد یافت. کالاها و خدماتی که به یورو فاکتور می‌شوند، می‌توانند به ایجاد بازارهای جدید در ارز یورو کمک کنند، از جمله تأمین مالی تجارت، بیمه و مشتقات پوشش‌دهی برای نرخ‌های بهره و ارزها. مشتقات نرخ بهره، ابزارهای مالی هستند که ارزش آن‌ها به تغییرات نرخ بهره بستگی دارد و اخیراً مشتقات مربوط به یورو از مشتقات دلار پیشی گرفته‌اند.
فرصت‌های جدید برای یورو
در حال حاضر اروپا فرصت‌هایی برای رهبری یک نظم تجاری جدید لیبرال دارد که می‌تواند موقعیت یورو را تقویت کند. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرده است که بسیاری از کشورهای جهان تمایل دارند همکاری بیشتری با اتحادیه اروپا داشته باشند. این تحول می‌تواند به تقویت یورو کمک کند، به ویژه در کشورهای همسایه منطقه یورو که به دلیل روابط تجاری نزدیک‌تر با اتحادیه اروپا شروع به استفاده از یورو کرده‌اند.
چالش‌ها و موانع پیش رو
با این حال، چنین فرصت‌هایی به‌راحتی در دامن سیاست‌گذاران اروپایی قرار نخواهد گرفت. انجام اصلاحات اقتصادی و مالی پیچیده‌ای ضروری است. کشورهای با بدهی زیاد، از جمله فرانسه و ایتالیا، باید رشد اقتصادی را تقویت کنند تا از نظر مالی پایدار بمانند؛ در حالی‌که کشورهای دیگر نظیر آلمان و هلند باید به سمت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تر حرکت کنند. همچنین، رشد اقتصادی در سراسر اتحادیه اروپا به افزایش جذابیت دارایی‌ها از جمله اوراق قرضه دولتی خواهد انجامید.
برای اینکه یورو بتواند در سطح جهانی نفوذ بیشتری پیدا کند، اروپا به بازارهای سرمایه بزرگ‌تر و عمیق‌تری نیاز دارد تا به سرمایه‌گذاران دارایی‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاری ارائه دهد. تحولات سریع‌تر در برنامه‌های بانک مرکزی اروپا و گسترش استفاده از یورو دیجیتال می‌تواند کمک شایانی به این امر کند. در نهایت، تقویت موقعیت یورو نیازمند هماهنگی‌های سیاسی و اقتصادی در سطح اتحادیه اروپا است.
برگرفته از هفته‌نامه : The Economist
