بررسی اختلاف قیمت بازار و کارخانه‌ای دنا از سال ۱۳۹۴
ابتدای هفته جاری، شرکت ایران‌خودرو لیست قیمت جدید محصولات خود را اعلام کرد و همین بهانه‌ای شد تا نگاهی به اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودرو دنا با گیربکس دستی از پایان سال ۱۳۹۴ تا خرداد ۱۴۰۳ داشته باشیم.
عرضه بیشتر، قیمت بالاتر
در بررسی صورت‌گرفته، ۳ مولفه‌ی تعداد خودرو فروخته‌شده توسط کارخانه در هر سال، قیمت کارخانه در پایان هر سال و قیمت بازار آزاد در پایان هر سال در نظر گرفته شده است.
از سال ۱۳۹۴ تا پایان سال ۱۳۹۶ اختلاف قیمت کارخانه و بازار دنا به صورت میانگین تنها ۵/۶ درصد بوده و از سال ۱۳۹۷ هم‌زمان با خروج آمریکا از برجام، تصویب ممنوعیت واردات خودرو توسط ستاد اقتصاد مقاومتی، جهش نرخ ارز و بازگشت تحریم‌ها تا امروز، میانگین اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودرو دنا به نزدیکی ۷۳ درصد رسیده است.
همانطور که مشاهده می‌کنید تعداد خودرو دنا عرضه‌شده توسط ایران‌خودرو از سال ۱۳۹۷ تا پایان سال ۱۴۰۱ رشد ۱۸۵ درصدی داشته و با این وجود، اختلاف قیمت کارخانه و بازار در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۱۰۰ درصد رسیده و نکته قابل توجه در رابطه سال ۱۴۰۱ را می‌توان وضعیت بهتر عرضه خودروهای داخلی نسبت به سال‌های قبل دانست. لازم به ذکر است اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۱ جهش شدید نرخ ارز را تجربه کرد.
با اعلام آزاد شدن واردات خودروهای خارجی در سال ۱۴۰۲ انتظار می‌رفت وضعیت بازار خودروهای داخلی بهبود پیدا کند، اما همانطور که ملاحظه می‌کنید اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودرو دنا پلاس ۶ سرعته دنده‌ای در پایان این سال هم ۸۰ درصد بود.
از سودآوری تا زیان انباشته
در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ فضای رقابتی در بازار خودرو، ثبات نرخ ارز، تورم پایین و رشد اقتصادی موجب شد میزان افزایش قیمت خودرو توسط کارخانه تنها به ۷ درصد برسد و شرکت ایران‌خودرو نیز از سال ۱۳۹۲ تا پایان سال مالی ۱۳۹۶ به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز ایرانی، یک شرکت سودآور محسوب شود. اما، از سال ۱۳۹۷ تا پایان سال مالی ۱۴۰۱ زیان انباشته شرکت ایران‌خودرو با وجود افزایش تولید خودروهای مختلف به علت سیاست قیمت‌گذاری دستوری و نحوه عرضه نامتعارف خودرو در بازار، ۶۶ درصد بیشتر شده و به نظر می‌رسد زیان انباشته ایران‌خودرو در سال مالی ۱۴۰۲ نیز نسبت به سال‌های گذشته افزایش چشم‌گیری داشته باشد.
آینده بازار خودرو
پیش‌بینی می‌شود تا زمانی که فضای رقابتی در بازار خودرو شکل نگیرد و فرایند عرضه اصلاح نشود، فارغ از وضعیت بازار ارز و حتی گشایش‌های سیاسی و اقتصادی، اختلاف شدید قیمت کارخانه‌ای و بازار در خودروهای تولید داخل ادامه‌دار باشد.
