انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

نمودار هسته اصلی تحلیل تکنیکال است. ابزاری که داده‌ها را در قالبی گرافیکی نمایش می‌دهد و به‌خوبی توانایی خلاصه کردن دقیق و جامع عملکرد قیمت سهام را دارد. نمودارها در حالت کلی خواندن و نتیجه‌گیری از حجم عظیمی از داده‌های معاملاتی را آسان‌ می‌کنند. نمودار تکنیکال می‌تواند تغییرات قیمت تمام دارایی‌ها، کالاها و شاخص‌ها در بازارهای مختلف را نمایش دهد؛ بنابراین فهم زبان نمودار نیاز به دانش تخصصی مالی، اقتصادی یا فنی صنایع و بازارهای مختلف را نخواهد داشت. با توجه به گسترش دسترسی به اینترنت و همه‌گیری این بستر ارتباطی، دوره‌های آموزش بورس رایگان مانند آموزش تحلیل تکنیکال و زیرمجموعه‌های آن همچون آموزش الگوهای هارمونیک، به‌سادگی دردسترس متقاضیان قرار دارد.

ویدیوی انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

مفهوم الگو در نمودارهای تکنیکال

نمودارهای تحلیل تکنیکال می‌توانند حرکت قیمت و حجم سهم را برای هر دوره زمانی خاص، از یک روز معاملاتی تا چندین سال، به‌طور دقیق نمایش دهند. معامله‌گران از انواع متداول شکل‌گیری نمودار که اصطلاحاً به آن الگو می‌گویند برای پیش‌بینی تغییرات قیمت استفاده می‌کنند.  الگو یک پیکربندی قابل تشخیص از حرکت قیمت است که با استفاده از خطوط روند یا منحنی‌ها شناسایی می‌شود.

نمودارها چطور کار می‌کنند؟

معمولاً افراد برای شروع سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس بعد از دریافت کد بورسی، نسبت به رصد بازار سرمایه اقدام می‌کنند. آن‌ها در همان ابتدای مشاهدات خود متوجه نوسانات بی‌شمار قیمت و حجم سهم در طول یک جلسه معاملاتی خواهند شد. در این حالت چگونه می‌توان حجم زیادی از داده‌ها را ثبت کرد؟ پاسخ این سوال در اهمیت نمودارها در تحلیل تکنیکال مشخص می‌شود. نمودارها براساس ویژگی‌های خاصی ترسیم می‌شوند و حرکات قیمت در آنها (اینکه ثابت باشد یا از الگو خارج شود)، فرصت‌های معاملاتی را ایجاد می‌کند. نمودارها با کمک چهار نقطه کلیدی، حرکت قیمت در یک دوره زمانی را بررسی می‌کنند. این چهار نقطه عبارتند از:

قیمت آغازین: قیمت اولین معامله در شروع جلسه معاملاتی

قیمت بسته شدن(آخرین معامله): قیمت بسته شدن سهم در جلسه معاملاتی

پایین‌ترین قیمت: کم‌ترین قیمت در جلسه معاملاتی

بالاترین قیمت: بیشترین قیمت در یک جلسه معاملاتی

در نگاه اول ممکن است این نقاط ساده به نظر برسند،‌ اما تفسیر آن‌ها اطلاعات مهمی برای تحلیلگر به همراه دارد که برای آشنایی بیشتر با مفهوم و اهمیت آن‌ها در تحلیل تکنیکال، می‌توانید از دوره‌های آموزش بورس رایگان استفاده کنید.

انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

نمودار خطی،‌ نمودار میله‌ای،‌ نمودار شمعی،‌ نمودار رنکو و نمودار هایکین آشی از انواع مختلف نمودارها در تحلیل تکنیکال هستند. با توجه به اهمیت این نمودارها در تحلیل تکنیکال، در ادامه به بررسی انواع آن‌ها می‌پردازیم.

• نمودار خطی

نمودار خطی روشی برای نمایش عملکرد قیمت دارایی است که تعدادی نقطه را با یک خط منفرد و پیوسته به یکدیگر متصل می‌کند. نمودارهای خطی بسیار ساده هستند و معمولاً براساس قیمت پایانی رسم می‌شوند. این دسته از نمودارها به تشخیص سطوح حمایت و مقاومت، روندها و الگوهای نمودار قابل تشخیص کمک می‌کنند؛ اما باید این نکته را در نظر داشت که نمایش اطلاعات قیمت در این نمودار کافی نیست. همان‌طور که می‌دانید برخی از استراتژی‌ها نیازمند اطلاع از قیمت آغازین، بیشترین و کمترین قیمت هستند؛ بنابراین تحلیلگران با استفاده از نمودارهای خطی در کنار نمودارهای دیگر، به نگرش کامل‌تری از تحلیل تکنیکال خواهند رسید.

در تصویر زیر نمودار خطی نماد تاپیکو (نفت و گاز تأمین) در تایم فریم‌هفته‌ای را مشاهده می‌کنید.

• نمودار میله‌ای

نمودار میله‌ای برای معامله‌گران تکنیکال کاربردی‌تر است. این نمودار از چند میله تشکیل شده و همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، یک میله یا خط عمودی نازک در مرکز و دو خط افقی در طرفین که نشان‌دهنده چهار نقطه هستند، وجود دارد.

این نمودار نیز برای نظارت بر عملکرد قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد و امکان تجزیه و تحلیل روند و تشخیص تغییر روند را برای معامله‌گران فراهم می‌کند. برای درک بهتر ساختار نمودار میله‌ای به تصویر زیر توجه کنید. در تصویر سمت چپ قیمت آغازین 520، کمترین قیمت 480، بیشترین قیمت 550 و قیمت بسته‌شدن سهم 535 است. در این مثال به دلیل این‌که قیمت بسته‌شدن سهم بالاتر از قیمت آغازین است،  اصطلاحاً سهام مثبت است و معمولاً در نمودار با رنگ آبی یا سبز نشان داده می‌شود. در صورتی که قیمت بسته‌شدن از قیمت آغازین کمتر باشد (تصویر سمت راست)، اصطلاحاً سهام منفی است و در نمودار با رنگ قرمز نمایش داده می‌شود.

در تصویر زیر نمودار میله‌ای نماد تاپیکو (نفت و گاز تأمین) در تایم فریم هفته‌ای را مشاهده می‌کنید.

• نمودار شمعی (Candlestick)

نمودار شمعی براساس تکنیکی برای ردیابی قیمت برنج در دهه 1700 در کشور ژاپن ابداع شد و بعد از آن در طول دوره‌های مختلف توسعه یافت. این گروه از نمودارها بسیار کاربردی و محبوب هستند. ساختار نمودار شمعی کاملاً شبیه به نمودار میله‌ای است و هر دوی این نمودارها اطلاعات یکسانی را به روش‌های متفاوت نشان می‌دهند. تنها تفاوت در این است که شمع یا کندل از بدنه‌ای مستطیلی برای نمایش قیمت‌های آغازین و پایانی سهام استفاده می‌کند و سایه‌ها (دُم یا فیتیله) نیز محدوده قیمت را نمایش می‌دهند؛ بنابراین شکل شمع براساس رابطه بین قیمت‌ها در طی یک جلسه معاملاتی متفاوت است.

کندل‌ها منعکس‌کننده تأثیر احساسات سرمایه‌گذاران بر قیمت اوراق بهادار هستند و توسط تحلیلگران تکنیکال برای تعیین زمان ورود و خروج از معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرند. تحلیلگران با استفاده از ساختار شمع‌ها، الگوی‌های شمعی را شناسایی و حرکات آتی قیمت را پیش‌بینی می‌کنند. برخی از الگوهای شمعی که احتمالاً در زمان تحلیل تکنیکال با آن‌ها روبرو خواهید شد عبارتند از: الگوی پرچم، چکش‌ و هارامی.

در تصویر زیر نمودار شمعی نماد تاپیکو (نفت و گاز تأمین) در تایم فریم هفته‌ای را مشاهده می‌کنید. برای آشنایی بیشتر با این نمودارها و رایج‌ترین الگوهای آن‌ها به مقاله «نمودارهای شمعی در تحلیل تکنیکال» مراجعه کنید.

• نمودار رنکو (Renko)

نمودارهای رنکو نیز توسط ژاپنی‌ها اختراع شده‌اند. این نمودار شبیه به یک سری آجر است که در الگوهای مختلف چیده شده است. این آجرها در زاویه 45 درجه نسبت به یکدیگر ایجاد می‌شوند و هیچ دو آجری در کنار یکدیگر قرار نمی‌گیرند. نمودارهای رنکو بر اساس تغییرات قیمت ایجاد می‌شود و البته تغییرات جزئی قیمت نیز فیلتر می‌کنند (فرایندی که اصطلاحاً‌ به آن فیلتر کردن نویز گفته می‌شود)؛ بنابراین در این نوع از نمودار تشخیص روند و شناسایی سطوح حمایت و مقاومت راحت‌تر خواهد بود. یکی از محدودیت‌های این نمودار این است که با توجه به عدم اتکا به زمان در آن، به اندازه نمودارهای شمعی یا میله‌ای جزئیات را نمایش نمی‌دهند. در تصویر زیر نمونه‌ای از نمودار رنکو را مشاهده می‌کنید.

• نمودار هیکین آشی (Heikin Ashi)

نمودار هیکین آشی شبیه نمودار شمعی است، اما فرمول‌های محاسباتی آن مقداری متفاوت است. عبارت Heikin Ashi در زبان ژاپنی به معنای «نوار متوسط» است و هر نوار در آن، میانگین قیمت‌ها را برای ایجاد یک کندل محاسبه می‌کند. بسیاری از تحلیلگران با هدف شناسایی روندهای بازار و پیش‌بینی قیمت آتی، این نمودار را با نمودار شمعی ترکیب می‌کنند.

همانند نمودار شمعی، شمع‌های Heikin Ashi نیز از چهار نقطه قیمت آغازین، قیمت بسته‌شدن، بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت تشکیل می‌شوند؛ اما همان‌طور که گفته شد، محاسبات آن متفاوت است و اساساً میانگین حرکت را محاسبه می‌کنند. میانگین‌های متحرک، باندهای بولینگر و شاخص قدرت نسبی RSI نمونه‌هایی از اندیکاتورهایی هستند که می‌توان در نمودار Heikin Ashi  از آن‌ها استفاده کرد.

در تصویر زیر نمودار هیکین آشی نماد تاپیکو (نفت و گاز تأمین) در تایم فریم هفته‌ای را مشاهده می‌کنید.

در حال حاضر الگوهای شناخته شده بسیاری وجود دارد که استفاده از آن‌ها برای شناسایی روند قیمت روشی مرسوم است. برخی الگوها سیگنال خرید و برخی سیگنال فروش یا نگهداری سهم را صادر می‌کنند. به‌عنوان سخن آخر باید گفت نمودار و الگوها، جام مقدس تحلیل تکنیکال نیستند و قابل اعتماد بودن آن‌ها به معامله‌گر و زمان استفاده از آن‌ها بستگی دارد؛ اما برای کسانی که با پشتکار از آموزش بورس رایگان استفاده می‌کنند و مفاهیم آموزشی الگوها مانند آموزش الگوهای هارمونیک، الگوهای کلاسیک و الگوهای شمعی را فرا می‌گیرند، امکان موفقیت در معاملات افزایش می‌یابد. در انتها پیشنهاد می‌کنیم برای درک دقیق‌تر تحلیل تکنیکال مقاله «آموزش کامل تحلیل تکنیکال» را هم مطالعه کنید.