مقاومت مالی چیست؟

در زندگی مالی هرکسی ممکن است مسائلی پیش‌بینی‌نشده و غیرمنتظره اتفاق بیفتد. در چنین شرایطی واکنش‌های افراد و میزان موفقیت آن‌ها در مدیریت شرایط خاص پیش آمده، به مفهومی تحت عنوان «مقاومت مالی» بستگی دارد. این اتفاقات غیرمنتظره گستره وسیعی از وقایع را شامل می‌شوند؛ از به‌دست آوردن ثروت ناگهانی تا ورشکستگی. در ادامه این مقاله مفهوم بحران و مقاومت مالی را به طور بررسی کرده‌ایم و روش‌هایی را برای افزایش مقاومت مالی پیشنهاد داده‌ایم.

عوامل تاثیر‌گذار بر شکل‌گیری بحران مالی

تصور کنید به دلایلی از جمله از دست دادن شغل یا ورشکستگی برای مدتی توان تامین ضروری‌ترین هزینه‌های زندگی را ندارید؛ یا برعکس، به‌علت به‌دست آوردن ثروتی که برای آن آمادگی نداشتید، درگیر اضطراب از دست دادن ثروت خود شده‌اید. مطالعات نشان داده‌اند بحران مالی ناشی از به‌دست آوردن ثروت غیرمنتظره که به آن «سندروم ثروت ناگهانی» نیز گفته می‌شود، در ورزشکاران یا کسانی که در لاتاری برنده شده‌اند، بیشتر اتفاق می‌افتد. یکی دیگر از دلایل وقوع بحران‌های مالی را می‌توان به اتفاقاتی که در کودکی برای افراد پیش آمده نسبت داد. طبق تحقیقات انجام شده، با احتمال زیادی کنترل کردن کودکان با پول، در بزرگسالی به بحران مالی تبدیل می‌شود.

علاوه بر مواردی که ذکر شد، شرایط اقتصادی جامعه نیز بر شکل‌گیری بحران مالی در زندگی افراد بسیار موثر است. درواقع زمانی که کشور به لحاظ اقتصادی در وضعیت نا به سامانی قرار دارد، احتمال وقوع بحران‌های مالی در سطح افراد و خانوارها تا حد قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. زمانی را تصور کنید که گروه زیادی از کسانی که خبرهایی از سود‌های جذاب خرید سهام در بورس شنیده بودند، بدون دانش سرمایه‌گذاری اقدام به دریافت کد بورسی و معامله سهام کردند و در مدت کوتاهی بخش قابل توجهی از سرمایه خود را از دست دادند. 

در مواردی که توصیف کردیم، گفته می‌شود شما با یک بحران مالی درگیر شده‌اید، بحرانی که ممکن است تاثیرات آن تا بلندمدت در زندگی شما باقی بماند؛ بنابراین برخورداری از مهارت‌های لازم برای مدیریت این بحران و به حداقل رساندن آثار آن در زندگی اهمیت زیادی دارد.

تا این قسمت از مقاله با بحران مالی و عوامل موثر بر شکل‌گیری آن آشنا شدیم و یک نتیجه قطعی وجود دارد: بسیاری از عوامل ایجاد کننده این نوع از بحران تحت کنترل ما نیستند. پس چگونه می‌توان خود را از آسیب‌های احتمالی آن در امان نگه داشت؟

تاثیرات بحران مالی 

بحران مالی غیر از آسیب‌هایی که به زندگی مالی افراد وارد می‌کند، می‌تواند با کم کردن ظرفیت ذهنی، احتمال اتخاذ تصمیمات مالی اشتباه را افزایش دهد که این مسئله منجر به ایجاد خسارت‌های بیشتر مالی شود؛ اما نکته امیدوارکننده این است که روان‌شناسان معتقدند ظرفیت ذهنی انسان‌ها برای بازسازی، بعد از وقوع بحران‌های این‌چنینی فوق‌العاده است. پس کافیست در صورت روبرو شدن با چنین بحران‌هایی بدانیم لازم است چه‌کار کنیم تا بیش از این در موقعیت پیش‌آمده غرق نشویم. 

افزایش مقاومت مالی؛ راه‌حلی برای مقابله با بحران‌

اساس مقاومت مالی، مسئولیت‌پذیری شخصی است؛ این‌که یک نفر خود را مسئول آینده مالی خود بداند. می‌توان چنین گفت که مقاومت مالی به مجموعه مهارت‌ها و البته خلاقیت افراد در پیشگیری از وقوع یا بیرون رفتن از بحران‌های مالی اشاره دارد؛ اما چه عواملی بر میزان مقاومت مالی افراد تاثیر دارد؟

باتوجه‌به اینکه افراد در واکنش به یک موقعیت مشابه رفتارهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند، می‌توان مقاومت مالی را یک صفت اخلاقی دانست؛ اما با این‌حال، عواملی وجود دارد که می‌تواند بر میزان مقاومت مالی افراد موثر باشد. طبق تحقیقی که روی این مسئله انجام شده، عوامل مؤثر بر مقاومت مالی در سه مورد کلی خلاصه می‌شود: برخورداری از رابطه حمایتی قوی حداقل با یک نفر، توانایی حل مسئله در افراد و البته حمایت اجتماعی.

در ادامه مطلب برخی از عواملی را که کمک می‌کند مقاومت مالی خود را بالا ببرید، به طور خلاصه مطرح شده است: 

• • یکی از مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، نشان داده است که خانوارهای کم درآمدی که از حمایت‌های اجتماعی و روابط قوی با نزدیکان خود برخوردار بوده‌اند، بسیار بهتر از خانوارهای دیگر در شرایط بحران مالی دوام آورده‌اند.
  • برخورداری از رابطه حمایتی با دیگران و صحبت در مورد بحران پیش آمده، مانع از ایجاد حس تنهایی در افراد می‌شود تا تصور نکنند که فقط خودشان با چنین مسئله‌ای درگیر هستند.
  • همچنین فراموش نکنید در شرایط بحران مالی روراست بودن با خودتان یکی دیگر از عوامل موثر بر روبرو شدن با این بحران است. پیش از هر چیز وضعیتی که با آن روبرو شده‌اید را بپذیرید تا در گام‌های بعد بتوانید بر آن غلبه کنید. 

• ارزش خالص دارایی‌های خود را حساب کنید؛ یعنی میزان کل دارایی‌های خود را محاسبه کرده، بدهی‌های‌تان را از مبلغ کل دارایی‌ها کسر کنید. با این کار دید بهتری از وضعیت مالی خود به‌دست می‌آورید و می‌توانید برنامه مالی بهتری برای خود تدوین کنید.

• سواد مالی و مهارت‌های مدیریت مالی خود را افزایش دهید. 

پیشنهاد مطالعه : <<پولبک چیست؟>>

ارتباط مهارت‌های مدیریت مالی و افزایش مقاومت مالی

بسیاری از اقداماتی که برای بیرون آمدن و حتی پیشگیری از بحران‌های مالی توصیه می‌شود، با اصول سواد و مدیریت مالی مشترک هستند. دلیل این امر نیز ساده است؛ چرا که اگر کسی بتواند منابع مالی خود را به‌درستی مدیریت کند، احتمال روبرو شدن با وقایع مالی غیرمنتظره برای اون کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاری مثال خوبی برای این مسئله است. زندگی در کشوری با اقتصاد تورمی (بحران مالی ایجاد شده در نتیجه عوامل خارجی) ایجاب می‌کند افراد برای اینکه از آسیب‌های تورم در امان بمانند، با اقداماتی از قبیل سرمایه گذاری در صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت، خرید سهام در بورس یا مواردی از این دست، مقاومت مالی خود را افزایش دهند. همان‌طور که می‌دانید برای انجام هر کدام از این اقدامات برخورداری از میزان مشخصی از سواد مالی الزامی است.

جمع‌بندی

دنیا همیشه همین‌قدر بی‌ثبات و غیرقابل پیش‌بینی بوده است؛ اما عاملی که زندگی این روزهای انسان‌ها را متفاوت کرده، افزایش آگاهی عمومی نسبت به گذشته است. به‌نظر می‌رسد مردم امروزه بیش از هر چیز تمایل دارند با دانش، آمادگی و مقاومت که اصلی‌ترین قدرت است، قوی‌ترین پادزهرها را برای دوران نااطمینانی و عدم ثبات بسازند.