تفاوت سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس

بسیاری از افراد تصور می‌کنند برای داشتن یک سرمایه‌گذاری موفق در بورس، باید علاوه بر آشنایی با انواع روش‌های تحلیلی بازار، وقت و انرژی بسیاری نیز صرف کنند؛ اما این تصور اشتباه است. شما به‌راحتی می‌توانید با روش‌های غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس، بازدهی مطلوبی از این بازار کسب کنید. در ادامه به بررسی تفاوت‌های سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس می‌پردازیم.

ویدیوی تفاوت سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس

آشنایی با انواع روش‌های سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس به دو شیوه سرمایه‌گذاری مستقیم و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انجام می‌شود. این دو روش تفاوت‌های اساسی با هم دارند. معمولا اکثر افراد بعد از دریافت کد بورسی، به صورت شخصی اقدام به تحلیل و بررسی بازار و خرید و فروش سهام می‌کنند. به این حالت از سرمایه‌گذاری که فرد شخصا همه امور سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهد، سرمایه‌گذاری مستقیم می‌گویند.

طبیعی است در این روش فرد باید دانش سرمایه‌گذاری کافی داشته و با انواع روش‌های تحلیلی از قبیل تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، تابلوخوانی و… آشنا باشد. علاوه بر این جهت بررسی و تحلیل بازار نیز باید وقت کافی بگذارد.

اما در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نیازی به هیچ یک از موارد فوق نیست. در این روش شما می‌توانید بدون نیاز به کسب دانش یا صرف زمان به منظور تحلیل و بررسی بازار، بازدهی مطلوبی در بورس کسب کنید.

پیشنهاد مطالعه : << کد PRX چیست؟ >>

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس

با توجه به درجه ریسک‌پذیری، بازه زمانی و اهداف افراد برای سرمایه گذاری در بورس، خدمات مختلفی از سرمایه گذاری غیرمستقیم وجود دارد. در این روش برای هر فرد با هر درجه از ریسک‌پذیری و هر میزان سرمایه، گزینه خاصی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

صندوق درآمد ثابت

صندوق درآمد ثابت را می‌توان کم‌ریسک‌ترین و بی‌دردسرترین روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس دانست. صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، شرکت‌هایی هستند که دارایی‌های خرد افراد را جمع‌آوری و با آن در انواع اوراق درآمد ثابت بورسی و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. از آن‌جایی‌که بیشتر دارایی این صندوق‌ها در اوراق کم‌ریسک سرمایه‌گذاری می‌شوند، بنابراین بازدهی این صندوق‌ها نیز تقریبا ثابت و البته بالاتر از سود سپرده‌های بانکی است. به همین دلیل است که صندوق‌های درآمد ثابت را جایگزین مطمئنی برای سپرده‌های بانکی می‌دانند.

نکته جالب توجه در رابطه با این صندوق‌ها، نحوه محاسبه سود آن‌هاست. همان‌طور که می‌دانید، سود سپرده‌های بانکی به صورت ماه‌شمار محاسبه می‌شود. به عبارتی به کم‌ترین مانده حساب شما در طول ماه سود تعلق می‌گیرد؛ اما نحوه محاسبه سود صندوق‌های درآمد ثابت، به صورت روزشمار است. در صندوق درآمد ثابت، می‌توانید به‌راحتی در طول ماه به حساب خود واریز و برداشت داشته باشید و نگران جریمه یا کسر سود نباشید. در ضمن بهتر است بدانید که این صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می‌کنند و کلیه فعالیت‌های آن توسط این سازمان رصد می‌شود؛ در نتیجه از این نظر نیز گزینه مطمئنی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

صندوق سهامی

اگر به‌دنبال کسب بازدهی متناسب با شاخص‌های بورسی هستید، بهترین گزینه سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی است. صندوق‌های سهامی نیز مانند صندوق درآمد ثابت، تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می‌کنند. هدف این صندوق‌ها کسب بازدهی بالاتر نسبت به بازار سرمایه و شاخص‌های بورسی است؛ بنابراین بیشتر دارایی این صندوق‌ها در سهام شرکت‌های مستعد بورسی و فرابورسی سرمایه‌گذاری می‌شود.

از آنجایی‌که قیمت سهام شرکت‌ها ثابت نیست و همواره در نوسان است، می‌توان نتیجه گرفت صندوق‌های سهامی برخلاف صندوق درآمد ثابت، سود ثابت و دوره‌ای به سرمایه‌گذاران پرداخت نمی‌کنند و سرمایه‌گذاران براساس اختلاف قیمت خرید و فروش واحدها سود کسب می‌کنند. بازدهی این صندوق‌ها متناسب با بازدهی بازار است و اگر قیمت سهام موجود در سبد سهام این صندوق‌ها با رشد همراه شود، بازدهی این صندوق‌ها مثبت می‌شود؛ اما اگر قیمت سهام دچار افت شود، بازدهی صندوق‌های سهامی می‌تواند منفی شود و اصل سرمایه فرد دچار زیان شود.

البته جای نگرانی نیست! صندوق‌های سهامی برای این‌که بتوانند بازدهی مطلوبی برای سرمایه‌گذاران خود به همراه داشته باشند، از افراد متخصص و تحلیلگران خبره بازار بهره می‌گیرند؛ بنابراین می‌توان گفت با توجه به مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها، این صندوق‌ها بهترین گزینه سرمایه‌گذاری برای افرادی هستند که می‌خواهند بدون کسب دانش و صرف زمان جهت تحلیل بازار، به‌دنبال کسب بازدهی مطلوب در بورس هستند. لازم به ذکر است برای آشنایی کامل با صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید به مقاله «صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟» مراجعه کنید.

سبدگردانی اختصاصی

علاوه بر روش‌های ذکر شده، نوع دیگری از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نیز وجود دارد که بیشتر مناسب افرادی است که قصد سرمایه‌گذاری اختصاصی در بورس را دارند. سبدگردانی توسط شرکت‌هایی انجام می‌شود که مجوزهای لازم برای این‌کار را از سازمان بورس اخذ کرده‌اند. هدف شرکت سبدگردان، کسب بازدهی مطلوب متناسب با درجه ریسک‌پذیری فرد است. به عبارتی در این روش سبدگردان ابتدا درجه ریسک‌پذیری فرد را می‌سنجد و سپس با توجه به میزان ریسک‌پذیری فرد و سرمایه، سبد اختصاصی از سهام یا سایر اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار تشکیل می‌دهد.

از آنجایی که سبدگردانی به صورت کاملا اختصاصی انجام می‌شود، بنابراین شرکت‌های سبدگردان از افراد حرفه‌ای و متخصص بهره می‌گیرند. با توجه هزینه‌های جاری مدیریت این تیم حرفه‌ای، شرکت‌های سبدگردان معمولا حداقل سرمایه‌ای را برای شروع سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند. در بیشتر شرکت‌های سبدگردان حداقل میزان سرمایه برای شروع سبدگردانی معمولا یک میلیارد تومان است. توجه داشته باشید که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری حداقل سرمایه مطرح نیست و افراد می‌توانند حتی با سرمایه‌های کم مانند یک میلیون تومان نیز به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند؛ بنابراین می‌توان گفت سبدگردانی یک روش سرمایه‌گذاری اختصاصی و البته ویژه است.

در ضمن بهتر است بدانید صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کارمزد و هزینه‌های ناچیزی حتی نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام دارند؛ اما سبدگردانی دارای هزینه‌ها و کارمزدهای به نسبت بیشتری است. در مقاله «تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه گذاری»تفاوت‌های این دو شیوه از سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس را به‌دقت مورد بررسی قرار داده‌ایم.

به‌صورت‌کلی می‌توان گفت کارمزدهای سبدگردانی به دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تقسیم می‌شوند. کارمزد ثابت سبدگردانی معمولاً بین یک تا دو درصد آورده اولیه سرمایه‌گذار است؛ اما کارمزد متغیر بر‌اساس درصدی از سود به‌دست آمده در طول سبدگردانی محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید که این کارمزد رابطه مستقیمی با سود سرمایه‌گذار دارد و هر چقدر سبدگردان بتواند سود بیشتری برای سرمایه‌گذار محقق کند، سود خودش نیز بیشتر می‌شود.

شرکت‌های سبدگردان اجازه تضمین سود ندارند؛ اما برای آسودگی خیال سرمایه‌گذاران، در قرارداد سبدگردانی توافق می‌کنند که کارمزد متغیر تنها زمانی محاسبه و دریافت شود که بازدهی سرمایه‌گذاری بیشتر از حداقل سود پیش‌بینی‌شده، برای مثال سود متعارف بانکی، باشد. اگر سود به‌دست آمده کمتر از مقدار پیش‌بینی شده باشد، سبدگردان هیچ وجهی به‌عنوان کارمزد متغیر دریافت نمی‌کند. برای آشنایی بیشتر با این دسته از خدمات سرمایه‌گذاری می‌توانید مقاله «سبدگردانی در بورس چیست؟» را ببینید.

نتیجه‌گیری

سرمایه گذاری در بورس به دو روش سرمایه‌گذاری مستقیم و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انجام می‌شود. در روش سرمایه‌گذاری مستقیم تمام امور مربوط به سرمایه‌گذاری از تحلیل بازار تا انجام معامله بر عهده خود سرمایه‌گذار است؛ اما در روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مانند صندوق سهامی، صندوق درآمد ثابت و سبدگردانی اختصاصی، همه امور سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی توسط شرکت‌هایی انجام می‌شود که تخصص لازم در این زمینه را دارند و مجوزهای لازم برای این فعالیت را از سازمان بورس اخذ کرده‌اند.