بهترین استراتژی‌های معاملاتی در بازار آتی (فیوچرز)

معامله‌گران قراردادهای آتی معمولا بر‌اساس پیش‌بینی خود از روند قیمت دارایی پایه در آینده اقدام به خرید و فروش این ابزار مشتقه می‌کنند. با توجه به اینکه اوراق مشتقه در رده پرریسک‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری طبقه‌بندی می‌شوند، داشتن استراتژی‌های معاملاتی و سرمایه‌گذاری به شما کمک می‌کند تا از دو طرفه بودن این بازار نهایت بهره را ببرید. در این مقاله به بررسی بهترین استراتژی‌های معاملاتی و سرمایه‌گذاری در بازار آتی سهام و کالا می‌پردازیم. 

قرارداد آتی (Futures Contract) چیست؟

یک قرارداد آتی توافق‌نامه‌ای بین خریدار و فروشنده یک دارایی پایه مثل کالا، سهام، صندوق سرمایه‌گذاری و… است که طرفین را متعهد به خرید و فروش دارایی پایه در قیمتی مشخص و تاریخی معین در آینده می‌کند. شاید برای شما این سوال پیش بیاید که تفاوت بین قرارداد اختیار معامله و قرارداد آتی در چیست؟ در ادامه با تفاوت این دو آشنا می‌شوید. 

تفاوت قرارداد آتی با اختیار معامله

 تفاوت اصلی این دو قرارداد در تعهد بوده و در بازار آتی هر دو طرف فروشنده و خریدار نسبت به خرید دارایی و فروش دارایی تعهد دارند، اما در بازار آپشن خریدار هیچ‌گونه تعهدی نسبت به خرید دارایی پایه نداشته و تنها فروشنده در صورت فروش دارایی پایه خود در قیمت اعمال، متعهد به فروش دارایی پایه خود است.

فعالان قراردادهای آتی

معمولا افراد در بازار آتی با دو دیدگاه «معامله‌گری» و «پوشش ریسک» فعالیت می‌کنند. معامله‌گران با استفاده از تکنیک‌های معامله‌گری از نوسانات قیمت و مکانیزم اهرم سعی در کسب بازدهی از قراردادهای آتی دارند. در طرف مقابل، برخی از سرمایه‌گذاران از قراردادهای آتی به عنوان پوشش ریسک در برابر نوسانات قیمتی دارایی پایه در آینده، استفاده می‌کنند.

رایج‌ترین استراتژی‌های معاملاتی در آتی 

به صورت کلی معامله‌گران آتی از استراتژ‌های زیر در این بازار استفاده می‌کنند:

۱. خرید (Long)

اتخاذ موقعیت خرید در قراردادهای آتی و کسب سود از افزایش قیمت. استفاده از ابزار‌های تکنیکال مثل برخی از اندیکاتورها بهترین راه برای خرید و کسب سود از قراردادهای آتی است که در ادامه این متن با آن‌ها آشنا خواهید شد.

-میانگین‌های متحرک (Moving Averages)

می‌توانید بر اساس نمودار قیمت دارایی پایه یا نمودار قیمت قرارداد آتی آن از انواع یا ترکیبی از میانگین‌های متحرک استفاده کنید. در حقیقت، میانگین‌های متحرک با توجه به ماهیتی که دارند می‌توانند گزینه مناسبی برای فعالیت در بازار پرریسک آتی باشند.

نمودار فوق متعلق به قرارداد آتی انس جهانی طلا بوده = که از ترکیب دو میانگین متحرک SMA=8 و EMA=21 سیگنال خرید در بازه زمانی ۴ ساعته به درستی ارائه شده است. با توجه به وجود مکانیزم اهرم در قراردادهای آتی و جلوگیری از وقوع Margin Call، معامله‌گران آتی در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت (یک روزه یا کم‌تر) اقدام به معامله می‌کنند. 

 -ترکیب نمودار Heiken Ashi+SuperTrend

از دیگر تکنیک‌های تقریبا قابل اعتماد و مناسب برای خرید و کسب سود از قراردادهای آتی استفاده از ترکیب نمودار هیکن آشی (Heiken Ashi) و اندیکاتور Supertrend است.

همانطور که در نمودار فوق مشاهده می‌کنید با استفاده از دو سوپرترند طبق مشخصات زیر، می‌توانید از روند صعودی یک قرارداد آتی یا دارایی پایه سود کسب کنید.

Supertrend ATR=14 Factor=2

Supertrend ATR=21 Factor=1

۲. فروش (Short)

اتخاذ موقعیت فروش در قراردادهای آتی و کسب سود از کاهش قیمت. همانند موقعیت خرید در موقعیت فروش نیز می‌توانید از میانگین‌های متحرک و ترکیب سوپر ترند با نمودار هیکن آشی استفاده کنید.

در نمودار فوق که متعلق به قرارداد آتی نفت خام آمریکا است می‌توانید ترکیب دو میانگین متحرک را مشاهده کنید.

در نمودار فوق هم مجددا ترکیب سوپر ترند با نمودار هیکن آشی و سیگنال فروش را مشاهده می‌کنید.

۳. توزیع (Spread)

این استراتژی ترکیب هم‌زمان دو قرارداد آتی با موقعیت مخالف بوده و می‌تواند دارای تاریخ سررسید متفاوت باشد. به طور مثال اتخاذ یک موقعیت خرید و یک موقعیت فروش به صورت هم‌زمان در یک دارایی یا دارایی مشابه مثل صندوق طلا و شمش طلا یا یک صندوق سهامی و یک صندوق اهرمی. در ادامه توضیحات بیشتری در رابطه با این استراتژی‌ها  ارائه خواهد شد.

معامله‌گران معمولا از دو نوع توزیع تقویمی (Calendar Spread) و توزیع کالایی (Commodity Spread) استفاده می‌کنند. 

-توزیع تقویمی Calendear Spread

در این نوع از استراتژی توزیع، دو قرارداد آتی به صورت هم‌زمان با تاریخ سررسید متفاوت روی دارایی پایه مشترک اتخاذ می‌شود. یکی از قراردادهای آتی باید در موقعیت خرید اتخاذ شود و دیگری باید در موقعیت فروش اخذ شود. به طور مثال شما یک موقعیت خرید با تاریخ سررسید پایان فروردین ماه در صندوق طلا اخذ کرده و به صورت هم‌زمان یک موقعیت فروش با تاریخ سررسید پایان اردیبهشت ماه اخذ می‌کنید. 

این استراتژی ضمن توزیع ریسک در دو قرارداد، باعث می‌شود تا در بازه‌های زمانی میان‌مدت و بلند‌مدت ریسک افت سرمایه کاهش پیدا کند. در نمودارهای زیر می‌توانید مثال کارایی این استراتژی را مشاهده کنید:

همانطور که مشاهده می‌کنید این استراتژی می‌تواند ریسک افت سرمایه را تا حد مناسبی کاهش داده و سود را افزایش دهد. اما، باید توجه داشته باشید که در بازارهای دارای روند و هیجانی می‌تواند خطر مارجین کال را به همراه داشته باشد. بنابراین، استفاده از این استراتژی در بازارهای خنثی برای بازه‌های زمانی بلندمدت و میان‌مدت می‌تواند مناسب باشد.

-توزیع کالایی (Commodity Spread)

در این استراتژی دو قرارداد آتی با تاریخ سررسید یکسان و در دو کالا یا دارایی مشابه یکدیگر اتخاذ می‌شود. این استراتژی معمولا برای میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند مناسب باشد. در این استراتژی باید یک قرارداد خرید و یک قرارداد فروش با تاریخ سررسید یکسان اتخاذ کنید. به طور مثال موقعیت خرید قرارداد آتی شمش طلا با تاریخ سررسید بهمن ماه و موقعیت فروش قرارداد آتی نقره را با تاریخ سررسید بهمن ماه اخذ می‌کنید. این استراتژی نیز مانند استراتژی توزیع تقویمی تا حدودی نقش پوشش ریسک را ایفا می‌کند.

آربیتراژ (Arbitrage)

آربیتراژ یکی از قدیمی‌ترین و کم‌ریسک‌ترین استراتژی‌های معاملاتی بوده و شما از تفاوت قیمت یک دارایی در دو بازار، سود کسب می‌کنید. در بازار آتی کالا، سهام و سایر بازارهای آتی شما می‌توانید با اخذ موقعیت فروش در قرارداد آتی نزدیک به تاریخ سررسید یکی دارایی و خرید هم‌زمان دارایی پایه به اندازه قرارداد آتی فرصت آربیتراژ را به دست بیاورید. 

به طور مثال شما موقعیت فروش در یک قرارداد آتی صندوق طلا را در بازار آتی اخذ می‌کنید و به صورت هم‌زمان در بورس (بازار نقدی) به اندازه یک قرارداد آتی (معادل ۱۰۰۰ واحد صندوق طلا) یعنی ۱۰۰۰ واحد از صندوق را خریداری می‌کنید. در پایان سررسید شما از مابه‌التفاوت قیمت در بازار نقدی و آتی سود کسب می‌کنید. 

قرارداد آتی صندوق سهامی سلام فارابی

قرارداد آتی صندوق سلام فارابی با تاریخ سررسید ۱۴۰۲/۱۲/۱۵ (جسلا۰۲۱۲) در حال حاضر در بازار آتی سهام در حال معامله است. لازم به ذکر است بازارگردانی قرارداد آتی سلام با شرکت سبدگردان فارابی بوده و هر یک قرارداد آتی این صندوق به اندازه ۱۰۰۰ واحد سرمایه‌گذاری است.

با توجه به استراتژی‌های معرفی شده می‌توانید در قراردادهای آتی صندوق سلام سرمایه‌گذاری کرده و علاوه بر پوشش ریسک، از دو طرفه بودن قراردادها بهره‌مند شوید.

اگر قصد آموزش بورس از مقدماتی تا سطح پیشرفته و حضور حرفه ای تر در بازار سرمایه دارید میتوانید از دوره های سایت آموزین استفاده کنید.