ROA یا بازده دارایی ها چیست؟
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال بازارهای مالی دارای مباحث و موضوعات متنوعی است که نسبت های سودآوری یکی از مهم‌ترین بخش‌های تحلیل بنیادی محسوب می‌شود. نسبت بازده دارایی ها یا ROA یکی از اجزای کلیدی در نسبت های سودآوری تلقی شده و تحلیل این نسبت می‌تواند به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گری در رابطه با سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، خصوصا بازار سهام بسیار راه‌گشا باشد.
ROA یا بازده دارایی ها
بازده دارایی یا Return on Assets که به اختصار ROA نامیده می‌شود نشان می‌دهد که یک شرکت به چه شکلی از دارایی‌های جاری و غیرجاری (دارایی کل) خود می‌تواند سود خالص تولید کند. در حقیقت، ROA یا بازده دارایی ها نشان می‌دهد که هر یک ریال از دارایی‌های شرکت چند ریال سود خالص برای آن محقق ساخته است. نسبت ROA برای برخی از صنایع مانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. زیرا، منبع اصلی سود شرکت‌های سرمایه‌گذاری سبد دارایی یا پرتفوی آن‌ها بوده و دارایی‌های نقدی و غیرنقدی نقش مهمی در سودآوری این شرکت‌ها دارند. در ادامه با فرمول ROA همراه باشید. در آموزش تحلیل بنیادی، استفاده از ROA بسیار کاربردی است.
فرمول ROA
برای به دست آوردن بازده دارایی ها یا ROA می‌توانید بر اساس فرمول زیر عمل کنید:
همانطور که مشاهده می‌شود سود خالص و جمع دارایی‌ها اجزای تشکیل‌دهنده ROA هستند. برای استخراج سود خالص باید به صورت سود و زیان و برای استخراج جمع دارایی‌ها باید به ترازنامه شرکت رجوع کرد. در ادامه نسبت ROA یک شرکت سرمایه گذاری در بورس مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
یک مثال کاربردی و ساده از ROA
به طور کلی اگر ROA یک شرکت بالا باشد و در حقیقت از میانگین صنعت بالاتر باشد، نشان‌دهنده عملکرد مالی خوب شرکت و استفاده بهینه از دارایی‌های شرکت در سودآوری است. در طرف مقابل، اگر ROA پایین باشد نشان از استفاده نادرست از دارایی‌ها بوده و عملکرد ضعیف مدیر مالی یا سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد. در نمودار زیر به بررسی روند ۱۰ ساله بازده دارایی‌های هلدینگ غدیر با نماد «وغدیر» پرداخته‌ایم:
همانطور که مشاهده می‌کنید ROA شرکت سرمایه‌گذاری غدیر به طور میانگین در طی ۱۰ سال مالی گذشته سالانه ۳۲ درصد بوده و میزان ROA آن روند رو به رشدی را تجربه کرده است. اگر ارزش اسمی هر سهم از «وغدیر» را ۱۰۰ تومان در نظر بگیریم، نسبت ROA نشان می‌دهد که به ازای هر ۱۰۰ تومان دارایی ۳۲ تومان سود خالص به طور متوسط در سال محقق شده است. همچنین، برای تحلیل سود واقعی دارایی‌ها بهتر است از نرخ تورم هم استفاده کرد و تنها به مقادیر اسمی توجه نکرد.
نقش ROA در تحلیل بنیادی
تحلیلگران، سرمایه‌گذاران و مدیران اقتصادی معمولا با استفاده از بازده دارایی‌ها ۲ معیار مهم را بررسی می‌کنند. با استفاده از ROA می‌توان نقش دارایی را در سودآوری صنایع مختلف بررسی کرد. به طور مثال ROA در شرکت‌های فناوری می‌تواند بسیار بالا باشد (دارایی‌های فیزیکی کم اما سود بالا)، اما در صنایع سرمایه‌بر مثل نفت و گاز پایین‌تر است. همچنین، تحلیلگران از ROA برای ارزیابی بهره‌وری عملیاتی شرکت استفاده می‌کنند.
کلام پایانی
ROA یکی از مهم‌ترین ابزارها در تحلیل بنیادی است که به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران کمک می‌کند تا توانایی شرکت‌ها را در استفاده از دارایی‌هایشان برای تولید سود بررسی کنند. نسبت بالای ROA نشان‌دهنده عملکرد خوب و استفاده بهینه از دارایی‌هاست، در حالی که نسبت پایین ممکن است نشانه‌ای از مشکلات در مدیریت دارایی‌ها باشد. برای دستیابی به یک تحلیل دقیق‌تر، به ویژه در بازارهای با تورم بالا، در نظر گرفتن نرخ تورم می‌تواند کمک شایانی به درک بهتر عملکرد واقعی شرکت‌ها داشته باشد.
