خانه » مطالب » شاخص Down-Market Capture Ratio چیست؟

شاخص Down-Market Capture Ratio چیست؟

Q: شاخص Down-Market Capture Ratio چه چیزی را اندازهگیری میکند؟

این شاخص عملکرد یک پرتفوی یا صندوق سرمایهگذاری را در دورههای افت بازار نسبت به شاخص معیار (مثل شاخص کل بورس) میسنجد. یعنی مشخص میکند که سرمایهگذاری مورد نظر، در زمانهای نزول بازار چهقدر از ضرر بازار را تجربه کرده است.

Q: آیا نسبت کمتر از ۱۰۰ درصد همیشه به معنای عملکرد خوب است؟

بله، معمولاً نسبت کمتر از ۱۰۰٪ نشان میدهد که صندوق افت کمتری نسبت به بازار داشته و در شرایط نزولی، عملکرد محافظهکارانهتر و کمریسکتری داشته است. هر چه این عدد کمتر باشد (مثلاً ۶۰ یا ۷۵)، نشانه بهتری از مدیریت حرفهای ریسک در بازار نزولی است.

۱۳ مرداد ۱۴۰۴

مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه

آخرین به‌روزرسانی: 13 مرداد 1404

فهرست مطالب

معمولا عملکرد یک سرمایه‌گذاری یا سبد دارایی را با بازدهی مثبت آن می‌سنجند، اما عملکرد مدیریت دارایی را باید در دوره‌های نزولی بازارها نیز بررسی کرد تا تصمیمات بهینه‌تری در رابطه با سرمایه‌گذاری اتخاذ شود. شاخص Down-Market Capture Ratio یا نسبت جذب بازار نزولی، معیاری جهت سنجش عملکرد پرتفوی در دوره‌های نزولی بازار است.

شاخص Down-Market Capture Ratio

نسبت جذب بازار نزولی یا شاخص Down-Market Capture Ratio عملکرد یک پرتفوی را نسبت به یک شاخص معیار مانند شاخص کل بورس در دوره‌های افت بازار اندازه‌گیری می‌کند. در حقیقت، این نسبت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا آگاهی بیشتری نسبت به عملکرد یک پرتفوی سرمایه‌گذاری یا صندوق شاخصی داشته باشند.

نحوه محاسبه Down-Market Capture Ratio

فرمول محاسبه Down-Market Capture Ratio یا نسبت جذب نزولی بازار به صورت زیر است:

برای ارزیابی عملکرد پرتفوی در مقایسه با شاخص مورد نظر باید نکات زیر را در نظر گرفت:

اگر این نسبت کمتر از ۱۰۰ درصد باشد، نشان می‌دهد که پرتفوی در بازار نزولی عملکرد بهتری از بازار داشته است.
اگر بیشتر از ۱۰۰ درصد باشد، پرتفوی در دوره‌های نزولی عملکرد بدتری نسبت به بازار داشته است.
اگر دقیقاً ۱۰۰ درصد باشد، یعنی پرتفوی دقیقاً به اندازه بازار افت کرده است.

یک مثال ساده از شاخص Down-Market Capture Ratio

شاخص کل بورس از اردیبهشت ۱۴۰۲ تا پایان مهر ۱۴۰۳ یک روند نزولی و خنثی را طی کرد. طی این مدت شاخص ۲۰/۷۷ درصد افت کرد و صندوق سلام ۱۵/۸۱ درصد کاهش داشته است:

نکته‌ای که باید در رابطه با این فرمول در نظر گرفت استفاده از اعداد منفی در صورت و مخرج است. عدد به دست آمده برای صندوق سهامی سلام ۷۶ است که نشان‌دهنده عملکرد خوب این صندوق در مقایسه با بازار است.

مقایسه شاخص Down-Market Capture Ratio با Up-Market Capture Ratio

نسبت جذب صعودی بازار و نسبت جذب نزولی بازار به نوعی مکمل یکدیگر هستند. به طور مثال زمانی که یک صندوق نسبت جذب صعودی ۱۹۰ دارد، یعنی عملکرد بسیار خوبی در روند صعودی داشته و در صورتی که همین صندوق نسبت جذب نزولی در حدود ۱۲۰ داشته باشد، در مجموع عملکرد قابل قبولی دارد. زیرا، در روند صعودی به طور قابل توجهی عملکرد قدرتمندی داشته است.

کلام پایانی

نسبت جذب بازار نزولی (Down-Market Capture Ratio) یکی از ابزارهای کلیدی در ارزیابی عملکرد حرفه‌ای مدیران سرمایه‌گذاری و صندوق‌هاست که برخلاف نگاه سنتی صرف به بازدهی، تمرکز خود را بر کنترل زیان در بازارهای نزولی قرار می‌دهد. این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا درک دقیق‌تری از رفتار پرتفوی خود در شرایط نامساعد بازار داشته باشند و تنها بر رشد در بازارهای صعودی تکیه نکنند.

تحلیل نسبت جذب بازار نزولی در کنار شاخص مکمل آن یعنی Up-Market Capture Ratio، دیدی جامع و چندبُعدی از عملکرد واقعی صندوق یا سبد دارایی ارائه می‌دهد. برای مثال، صندوقی که در بازارهای صعودی رشد بالایی دارد اما در دوره‌های نزولی افت شدید را تجربه می‌کند، ممکن است در نگاه کلی ریسک‌پذیر تلقی شود. در مقابل، صندوقی با نسبت نزولی پایین و صعودی قابل قبول، می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران محتاط باشد.

در نهایت، استفاده هم‌زمان از این دو شاخص در تحلیل و مقایسه صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران را در تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه‌تر، مبتنی بر واقعیت‌های بازار و میزان تحمل ریسک یاری می‌دهد.

سوالات متداول

این شاخص عملکرد یک پرتفوی یا صندوق سرمایه‌گذاری را در دوره‌های افت بازار نسبت به شاخص معیار (مثل شاخص کل بورس) می‌سنجد. یعنی مشخص می‌کند که سرمایه‌گذاری مورد نظر، در زمان‌های نزول بازار چه‌قدر از ضرر بازار را تجربه کرده است.

بله، معمولاً نسبت کمتر از ۱۰۰٪ نشان می‌دهد که صندوق افت کمتری نسبت به بازار داشته و در شرایط نزولی، عملکرد محافظه‌کارانه‌تر و کم‌ریسک‌تری داشته است. هر چه این عدد کمتر باشد (مثلاً ۶۰ یا ۷۵)، نشانه بهتری از مدیریت حرفه‌ای ریسک در بازار نزولی است.

اگر نسبت جذب نزولی بیشتر از ۱۰۰ باشد، یعنی صندوق یا پرتفوی بیشتر از بازار افت کرده. این معمولاً نشانه‌ای از ریسک بالا یا ضعف در مدیریت دارایی در شرایط بحرانی بازار است.

خیر، برای تحلیل کامل، باید در کنار شاخص Up-Market Capture Ratio بررسی شود. این دو شاخص در کنار هم تصویری متعادل از عملکرد صندوق در شرایط صعودی و نزولی بازار ارائه می‌دهند. همچنین استفاده از سایر معیارها مثل آلفا، بتا و ضریب شارپ نیز توصیه می‌شود.