تحلیل بازار طلا؛ چرا طلا نقشی فراتر از یک سرمایه‌گذاری دارد؟
جدیدترین تحلیل طلا (تکنیکال و بنیادی)
انس جهانی طلا برای نهمین هفته متوالی به رکوردشکنی‌های خود ادامه داد و تا آستانه ۴۴۰۰ دلار رسید. با این وجود، روز جمعه هیجانات شدید در معاملات، قیمت طلا را تا محدوده ۴۱۹۰ دلار پایین آورد و در نهایت معاملات روز جمعه در قیمت ۴۲۴۶ دلار در هر اونس بسته شد.
این عقب‌نشینی زمانی رخ داد که نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین کاهش یافت. پس از اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه تعرفه ۱۰۰ درصدی پیشنهادی برای کالاهای چینی «غیرقابل‌دوام» است، بازار آن را نشانه‌ای از احتمال کاهش تنش‌ها پیش از دیدار احتمالی او با شی جین‌پینگ دانست. طلا از ابتدای سال ۲۰۲۵ بیش از ۶۰ درصد رشد داشته است؛ رشدی که تحت تاثیر انتظارات از کاهش نرخ بهره آمریکا، تعطیلی دولت فدرال، تنش‌های ژئوپلیتیکی و افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن قرار گرفته است.
طلا؛ فراتر از یک سرمایه‌گذاری
نکته‌ای که باید در رابطه با طلا در نظر گرفت، نقش غیرقابل انکار این دارایی در رویدادهای مهم تاریخی است. طلا نیز مانند هر دارایی دیگری در کوتاه‌مدت دچار نوسانات زیادی است؛ اما این دارایی به شدت به ریسک‌های ژئوپلیتیک و بحران‌های اقتصادی واکنش نشان می‌دهد. نسیم طالب اقتصاددان لبنانی-آمریکایی و نویسنده کتاب مشهور «قوی سیاه» همواره از مدیریت ریسک و دارایی‌هایی که شیفته ریسک هستند، سخن گفته و طلا نیز یکی از دارایی‌هایی است که با پیدایش قوی سیاه (رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی) به شدت واکنش نشان می‌دهد. در ادامه نگاهی به ۳ چرخه صعودی طلا در ۳ دهه مختلف می‌اندازیم.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید اونس جهانی طلا طی سه دهه ۱۹۷۰، ۲۰۰۰ و ۲۰۲۰ بیشترین رشد قیمتی را به ثبت رسانده است. اگر به طور خلاصه نگاهی به آغاز روند‌های صعودی از دهه ۱۹۷۰ داشته باشیم، به نقش پررنگ تحولات خاورمیانه در شکل‌گیری چرخه‌های صعودی و انتقال ریسک به سایر نقاط جهان پی می‌بریم.
۵۰ سال و یک روز پیش از وقوع حادثه ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در نوار غزه، اتفاق مشابهی در ۶ اکتبر ۱۹۷۳ در خاورمیانه رخ داد. جنگ یوم کیپور با حمله ناگهانی مصر و سوریه در کانال سوئز و بلندی‌های جولان شروع شد؛ جنگی که نقطه شروع بحران نفتی در جهان، بالاترین رشد اقتصادی تاریخ ایران و منشا رکود تورمی در آمریکا و اروپا شد. پیش از شروع جنگ یوم کیپور، قیمت هر اونس طلا نزدیک ۲۰۰ دلار بود؛ در حالی‌که در پایان دهه ۱۹۷۰، قیمت اونس طلا به ۷۰۰ دلار رسید. در سال ۱۹۷۹، دو رویداد مهم انقلاب اسلامی ایران و بحران سیاسی در آمریکا تحت تاثیر اشغال سفارت آمریکا در تهران، ریسک‌های ژئوپلیتیک به اوج خود رسید.
تقریبا ۲۰ سال بعد از پایان دهه ۱۹۷۰، حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر به برج‌های تجارت جهانی نیویورک، آغاز یک دوره صعودی جدید در طلا بود که با رویدادهایی مانند جنگ آمریکا با عراق و افغانستان همراه شد. اواخر دهه ۲۰۰۰، بحران مالی سال ۲۰۰۸ در جهان اتفاق افتاد و قیمت هر اونس طلا به نزدیکی ۱۰۰۰ دلار رسید؛ اما نقطه اوج و پایان چرخه صعودی دهه ۲۰۰۰ در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ اتفاق افتاد. بحران یورو تحت تاثیر ورشکستگی کشورهای یونان، اسپانیا، پرتغال و ایتالیا از یک طرف و وقوع انقلاب موسوم به بهار عربی در کشورهای منطقه منا (شمال آفریقا و خاورمیانه) قیمت طلا را به ۲۰۰۰ دلار نزدیک کرد.
در دهه حاضر یعنی ۲۰۲۰، نقطه شروع مانند دو دهه قبل، از خاورمیانه نبود؛ بلکه همه چیز از شرق و یک آزمایشگاه در شهر ووهان چین شروع شد. همه‌گیری ویروس کرونا و قرنطینه جهانی باعث افزایش سیاستهای پولی انبساطی در جهان و هجوم سرمایه‌گذاران به سمت طلا شد. در سال ۲۰۲۰ طلا به رکورد ۲۰۰۰ دلار در هر اونس رسید. با این وجود، محرک اصلی رشد طلا را می‌توان صبح ۷ اکتبر ۲۰۲۳ دانست که موجب تغییرات قابل‌توجهی در خاورمیانه شد و جنگ بزرگی در این منطقه شکل گرفت. با آغاز دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ از ابتدای سال ۲۰۲۵، فضای تردید و نااطمینانی در اقتصاد جهانی به اوج خود رسیده و با اینکه سال ۲۰۲۵ هنوز به پایان نرسیده، طلا ۶۰ درصد در یک سال رشد کرده است. اگر فرض بر تکرار چرخه‌های صعودی گذشته داشته باشیم، می‌توان نتیجه گرفت که چرخه فعلی تا پایان دهه ۲۰۲۰ ادامه‌دار باشد؛ بنابراین سرمایه گذاری در طلا را باید فراتر از یک سرمایه‌گذاری در نظر گرفت. در حقیقت طلا می‌تواند به نوعی بیمه‌نامه دارایی در برابر قو‌های سیاهی باشد که ناگهان ظاهر می‌شوند و مسیر تاریخ را تغییر می‌دهند.
تحولات تاریخی طلا در ایران
تغییرات قیمت طلا در ایران بیشتر از آنکه تحت تاثیر متغیرهای جهانی باشد، تحت تاثیر سیاستهای داخلی بوده که گاهی اوقات با تحولات جهانی نیز همراه شده است. در نمودار زیر نگاهی به روند تاریخی سکه طلا از ابتدای دهه ۱۳۶۰ تا امروز انداخته‌ایم:
همان‌طور که مشاهده می‌کنید قیمت طلا در ایران ارتباط مستقیمی با سیاستهای داخلی کشور داشته است. به طوری‌که اگر دوره‌های صعودی طلا در ایران را بررسی کنیم، به وزن بالای اثر سیاستهای بین‌المللی بر قیمت ارز در ایران و تاثیر آن بر قیمت طلا پی می‌بریم. تنها دوره‌ای که یک سیاست اقتصادی باعث رشد قیمت طلا در ایران شده، اتخاذ سیاستهای تعدیل اقتصادی پس از پایان جنگ تحمیلی و در ابتدای دهه ۱۳۷۰ است. سیاستهای تعدیل اقتصادی، مجموعه تسهیلات بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول برای کشورهای در حال توسعه بود. ایران نیز با دریافت این تسهیلات، برای ساختن اقتصاد مبتنی‌بر بازار آزاد حرکت کرد؛ اما با سقوط قیمت نفت در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی و بحران درآمدهای نفتی، کسری بودجه و بازپرداخت‌های وام‌های دریافتی از صندوق بین‌المللی پول باعث جهش ارزی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ شد. به طوری‌که تورم در سال ۱۳۷۴ به رقم بی‌سابقه ۴۹/۵ درصد رسید.
در دهه‌های ۱۳۹۰ و ۱۴۰۰ محرک اصلی رشد قیمت طلا در ایران سیاست خارجی و اعمال تحریم‌های علیه اقتصاد ایران بوده و کاهش درآمدهای نفتی، تنش‌های سیاسی و رشد قیمت جهانی طلا، قیمت طلا در ایران را به رقم بی‌سابقه‌ای رسانده است. به طوری که قیمت هر قطعه سکه کامل طلا از ۱/۵ میلیون تومان در یک دهه گذشته به ۱۱۵ میلیون تومان رسیده است؛ بنابراین با توجه وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و محدود شدن این درآمدها، طلا یکی از امن‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در محیط تورمی اقتصاد ایران است.
صندوق طلای جام فارابی
روز دوشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۴، دهمین صندوق گروه مالی فارابی با نام صندوق طلای جام فارابی از ساعت ۱۲ ظهر پذیره‌نویسی خواهد شد. با توجه شرایط اقتصاد ایران و فضای نااطمینانی در اقتصاد جهان، سرمایه‌گذاری در صندوق طلای جام فارابی به عنوان یک دارایی امن، فرصتی برای حفظ ارزش و رشد سرمایه در برابر ریسک‌ها و نوسانات اقتصادی است.
برای شرکت در پذیره‌نویسی صندوق طلای جام فارابی می‌توانید از همین حالا از طریق سامانه‌های معاملاتی هلیوم، نکست و فارابیکسو اقدام کنید.
مقالات آموزشی سرمایه گذاری در طلا
