نحوه خرید شمش طلا از بورس

امکان خرید شمش طلا از بورس کالا یکی از جدیدترین ابزارهایی است که معامله آن در بازار سرمایه آغاز شده است و اخبار مرتبط با آن این روزها میان اهالی بازار مطرح می‌شود. یکی از مهم‌ترین مزایای این اوراق جذابیت آن برای قشر وسیعی از سرمایه‌گذاران است؛ یعنی فرقی نمی‌کند شما به سرمایه گذاری در بورس علاقه‌مند باشید یا ترجیح دهید در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنید. در هر دو حالت، سرمایه‌گذاری در این اوراق می‌تواند ضمن تنوع بخشیدن به پرتفوی شما، سود حاصل از نوسانات بازار طلا را نیز نصیب‌تان کند. در ادامه این مطلب با اوراق گواهی سپرده شمش طلا و نحوه خرید این اوراق از بورس آشنا می‌شوید.

آشنایی با ابزار گواهی سپرده کالایی

همان‌طور که در مقالات «آشنایی با بورس کالا» و «گواهی سپرده کالایی چیست؟» مطرح شد، اوراق گواهی سپرده کالایی نوعی از ابزارهای معاملاتی بازار مالی بورس کالا به‌شمار می‌روند که به پشتوانه موجودی میزان مشخصی از کالایی خاص در انبارهای مورد تایید بورس کالا صادر می‌شوند؛ یعنی زمانی که صحبت از اوراق گواهی سپرده شمش طلا می‌شود، به اوراقی اشاره می‌کنیم که به پشتوانه وجود مقدار معینی از شمش طلا در انباری مشخص که در این حالت خزانه بانک است، صادر شده‌اند. برای درک بهتر جایگاه اوراق گواهی سپرده کالایی در بورس کالا نمودار زیر را در نظر بگیرید.

گواهی سپرده شمش طلا چیست؟

بازار طلا از دیرباز یکی از بازارهای محبوب سرمایه‌گذاران به‌شمار می‌رفت؛ اما سرمایه‌گذاری در این بازار با چالش‌های متعددی همراه بود. این چالش‌ها شامل طیف وسیعی از مسائل از جمله امکان تقلبی بودن طلای خریداری شده، مشکلات نگهداری طلای فیزیکی، فراهم نبودن امکان سرمایه‌گذاری در این بازار با مبالغ خرد و البته کارمزدهای بالای انواع طلای ساخته شده است. این در حالی است که اواخر اسفند ماه 1401، بورس کالا با هدف کاهش ریسک‌های این بازار، اقدام به عرضه سه میلیون تن شمش طلا به‌صورت گواهی سپرده کرد. عرضه طلا به‌صورت گواهی سپرده کالایی می‌تواند ضمن از بین بردن ریسک‌های خرید طلای فیزیکی، سرمایه‌گذاری در این بازار را برای گروه وسیع‌تری از سرمایه‌گذاران با سرمایه محدودتر – حتی 300 هزار تومان – فراهم کند.

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، گواهی‌های سپرده کالایی نوعی از اوراق بهادار هستند که به پشتوانه موجودی کالا در انبارهای مورد تایید بورس کالا صادر می‌شوند و تحت شرایطی مشخص، دارنده اوراق می‌تواند با مراجعه به محل انبار، کالای مورد نظر را به‌صورت فیزیکی تحویل بگیرد. گواهی سپرده شمش طلا نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به پشتوانه شمش‌های استاندارد موجود در خزانه بانک‌های عامل صادر می‌شوند. در واقع، تولیدکننده‌ها و واردکنندگان شمش‌های طلا می‌توانند در صورت دستیابی به کیفیت مورد تایید بورس کالا، شمش‌های طلای خود را به خزانه بانک بسپارند تا برای آن‌ها گواهی سپرده کالایی صادر شود.

مشخصات شمش طلای استاندارد و گواهی سپرده شمش طلا

لازم به ذکر است در عرضه اسفند ماه 1401، هر گواهی سپرده شمش طلا شامل 0.1 گرم یا 100 سوت طلا با حداقل عیار 995 در خزانه بانک ملت است. همچنین در نظر داشته باشید، وزن شمش‌های طلا حدود یک کیلوگرم است و برای اینکه سرمایه‌گذاران بتوانند درخواست تحویل فیزیکی شمش طلا را ثبت کنند، لازم است حداقل صاحب 11 هزار گواهی سپرده شمش طلا (یعنی یک کیلو و 100 گرم شمش) باشند. در صورتی‌که تعداد گواهی در اختیار یک سرمایه‌گذار به 11000 گواهی نرسد یا به هر علتی  تمایل نداشته باشد نسبت به دریافت فیزیکی شمش طلا از خزانه بانک اقدام کند، می‌تواند نماد خود را به نماد گواهی بعد منتقل کند یا اینکه اوراق گواهی را در بورس کالا به‌فروش برساند.

چالش‌های خرید طلای فیزیکی

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، خرید طلای فیزیکی با چالش‌های متعددی همراه است. علاوه بر چالش عدم اصالت سکه‌های خریداری شده، نگهداری طلای فیزیکی نیز مشکل دیگری در مسیر سرمایه‌گذاری در این بازار است. در واقع اگر فردی تصمیم داشته باشد با خرید طلا – علی‌الخصوص مقادیر زیاد – در این بازار سرمایه‌گذاری کنید، محافظت از طلا در برابر مواردی همچون سرقت می‌تواند مسئله‌ساز باشد. همچنین اگر شما قصد داشته باشید مقادیر زیاد طلا را در بازار نقدی به فروش برسانید، ممکن است فروشنده به جای پرداخت مبلغ به‌صورت آنی، چک صادر کند و این موضوع نیز نقدشوندگی این سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. کارمزد و مالیات خرید و فروش طلای فیزیکی مسئله دیگری است که می‌تواند هزینه‌های شما برای سرمایه‌گذاری در این بازار را افزایش دهد.

مزایای سرمایه گذاری در گواهی سپرده شمش طلا

با در نظر گرفتن معایب و چالش‌های سرمایه گذاری در بازار طلا به‌صورت فیزیکی، وجود جایگزینی برای این شیوه از سرمایه‌گذاری کاملا حس می‌شود. در واقع لازم است خرید فیزیکی طلا جایگزینی داشته باشد که ضمن حفظ مزایای سرمایه گذاری در طلا، معایب خرید طلای فیزیکی را هم نداشته باشد. صندوق طلا که یکی از انواع صندوق‌های کالایی بورس کالا و زیرمجموعه بازار مالی این بورس بود، تا پیش از این یکی از بهترین جایگزین‌های خرید طلا به‌صورت فیزیکی به‌شمار می‌رفت که البته این صندوق‌ها امکان تحویل فیزیکی طلا برای سرمایه‌گذاران را فراهم نمی‌کردند. این در حالی است که اکنون عرضه شمش طلا در قالب گواهی‌های سپرده کالایی این موضوع را نیز حل کرده است.

با سرمایه گذاری در گواهی سپرده شمش طلا سرمایه‌گذاران ضمن بهره بردن از تمام مزایای سرمایه گذاری در بازار طلا، می‌توانند یک سرمایه‌گذاری کاملا معاف از مالیات را تجربه کنند و از اصالت و کیفیت شمش‌های طلای خریداری شده نیز اطمینان داشته باشند؛ چرا که بورس کالا این اصالت را تضمین می‌کند. در ارتباط با معافیت این اوراق از مالیات باید در نظر داشته باشید که این معافیت مالیاتی هم شامل مالیات بر درآمد است و هم مالیات بر ارزش افزوده را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، با خرید گواهی سپرده شمش طلا مسائل و چالش‌های مربوط به نگهداری طلای فیزیکی و معاملات طلا در مقیاس بالا نیز حل می‌شود. یعنی در این شیوه شما می‌توانید به‌عنوان یک شخص حقیقی تا 50 کیلوگرم شمش طلا با عیار 995 (که در اسفند ماه 1401 تقریبا معادل 150 میلیارد تومان است) بخرید یا بفرشید و نگرانی از بابت شیوه نقل و انتقال وجه معامله نداشته باشید؛ چرا که این معاملات در یک بازار رسمی انجام می‌شوند و بورس نیز اصالت شمش را تضمین می‌کند. در نهایت در نظر داشته باشید این شیوه از سرمایه گذاری در بورس نیز مانند سایر شیوه‌ها به‌روش آنلاین انجام می‌شود که این موضوع نیز مزیتی دیگر اضافه بر مواردی است که تا کنون به آن‌ها اشاره کردیم.

نحوه خرید شمش طلا در بورس

برای خرید شمش طلا در بورس لازم است ابتدا نسبت به دریافت کد معاملاتی بازار مالی بورس کالا  اقدام کنید. برای این‌کار لازم است به سامانه EBGO کارگزاری فارابی مراجعه کنید. پس از تکمیل مراحل ثبت‌نام و احراز هویت، می‌توانید وارد مرحله واریز وجه شوید. اگرچه باید در نظر بگیرید این مراحل برای مشتریان حقیقی است و اشخاص حقوقی باید از طریق کارگزاری خود برای دریافت کد معاملاتی بازار مالی بورس کالا اقدام کنند. پس از دریافت کد و برای واریز وجه لازم است مبلغی را که در نظر دارید، جهت شارژ دفتر دارایی خود به حساب معرفی شده از سوی کارگزاری واریز کنید. در نظر داشته باشید دفتر دارایی، نوعی حساب در سامانه‌های بورس کالا است که هنگام سفارش‌گذاری، فرایند تسویه معاملات و تسویه کارمزدها از طریق این حساب انجام می‌شود. پس از طی این مراحل دفتر دارایی مشتری شارژ می‌شود و متقاضی قادر خواهد بود در نماد معاملاتی گواهی شمش طلا سفارش خرید خود را ثبت کند. لازم به ذکر است در صورتی که تعداد دارایی شما در گواهی سپرده شمش طلا به حد نصاب لازم برای دریافت فیزیکی شمش برسد، می‌توانید حتی فردای روزی که سفارش خرید گواهی را ثبت کردید، نسبت به ثبت درخواست برای تحویل فیزیکی شمش طلا اقدام کنید.

در نهایت در نظر بگیرید، درصورتی‌که قصد برداشت از دفتر دارایی خود را داشتید، کافیست درخواست دریافت وجه خود را نزد کارگزاری به‌ثبت برسانید. کارگزار حداکثر یک روز کاری بعد، درخواست شما را به بورس کالا انتقال می‌دهد و بورس کالا نیز حداکثر تا یک روز کاری موظف است مبلغ درخواستی را به حساب شما واریز کند. اگرچه انتظار می‌رود در آینده نزدیک تمام این مراحل به‌صورت آنی انجام شود.

نکاتی درباره سفارشات گواهی سپرده شمش طلا

حداقل میزان سفارش برای مشتریان معادل یک گواهی یعنی 0.1 گرم یا 100 سوت طلا و سقف هر سفارش 10000 گواهی معادل یک کیلوگرم شمش طلا است. همچنین بورس کالا در ارتباط با تعداد دارایی هر مشتری حقیقی نیز سقفی به اندازه 500 هزار گواهی معادل 50 کیلوگرم شمش طلا تعریف کرده است. این در حالی است که چنین محدودیتی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی پشتوانه طلا و بازارگردان تعریف نشده و دارایی این گروه در گواهی سپرده شمش طلا بدون سقف و محدودیت است. اگرچه باید در نظر داشته باشید، درحال حاضر صندوق‌های طلا و بازارگردان تنها اشخاص حقوقی مجاز به خرید این گواهی‌های سپرده هستند و سایر اشخاص حقوقی نمی‌توانند نسبت به خرید گواهی سپرده شمش طلا اقدام کنند.

علاوه بر موارد ذکر شده، باید در نظر داشته باشید که دامنه نوسان مجاز قیمت گواهی سپرده شمش طلا مثبت و منفی پنج درصد قیمت پایانی روز قبل است و معاملات این نماد در روزهای شنبه تا پنجشنبه انجام می‌شود. در جدول زیر می‌توانید برخی نکات دیگر در ارتباط با معاملات گواهی سپرده شمش طلا نمایش داده شده است:

لازم به‌ذکر است برای بررسی تمام اطلاعیه‌های منتشر شده در خصوص گواهی سپرده شمش طلا و سایر اطلاعیه‌ها در خصوص معاملات مربوط به بورس کالا، می‌توانید به سایت بورس کالا به آدرس ime.co.ir مراجعه کنید.

نحوه دریافت فیزیکی شمش طلا از خزانه بانک

در صورتی‌که یک سرمایه‌گذار از شرط حداقل تعداد گواهی (یعنی 11000 گواهی) برخوردار بوده و تمایل به دریافت فیزیکی شمش طلا داشته باشد، می‌تواند از طریق کارگزاری خود درخواست ترخیص ثبت کند. کارگزاری درخواست مشتری را به خزانه (خزانه بانک ملت) ارسال می‌کند. خزانه بانک پس از دریافت درخواست، شمش طلا را از سبد دارایی مشتری خارج می‌کند. پس از طی این مراحل مشتری می‌تواند با مراجعه حضوری به خزانه بانک و تکمیل مراحل احراز هویت، شمش طلا را دریافت کند. در نظر داشته باشید امکان تحویل فیزیکی از انبار بانک ملت حداکثر تا 24 پس از تایید درخواست فراهم است.

کلام پایانی

معاملات گواهی سپرده شمش طلا به افراد این امکان را می‌دهد که با حداقل میزان سرمایه نیز در سود بازار طلا شریک باشند و از بازده این بازار برای حفظ ارزش دارایی خود در برابر تورم استفاده کنند. مزایای متعدد گواهی‌های سپرده شمش طلا از جمله سهولت معامله و سرمایه‌گذاری، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ خرد، بازده بالا، امنیت سرمایه تحت نظارت بورس کالا، کارمزد اندک و معافیت مالیاتی سبب شده سرمایه‌گذاری در این دارایی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جذابیتی دوچندان داشته باشد. در نهایت فراموش نکنید برای ورود به این معاملات کافیست از طریق سامانه EBGO کد معاملاتی مربوط به بازارهای مالی بورس کالا را دریافت کرده و پس از واریز مبلغ موردنظر به حساب معرفی شده از سوی کارگزاری و شارژ دفتر دارایی، سفارش خریدتان را در سامانه ثبت کنید.