افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها

به نظر شما دریافت کد بورسی و خرید و فروش سهام برای کسب سود در بورس کافی است؟ تجربه سهامداران از ریزش بازار در سال 99 نشان داد که این‌طور نیست. یادگیری از طریق مطالعه محتواهای معتبر و البته شرکت در دوره‌های آموزش بورس تا حد قابل توجهی می‌تواند احتمال موفقیت افراد در این بازار را افزایش دهد. اگرچه همواره روش‌هایی مانند سبدگردانی در بورس نیز وجود دارد که افراد می‌توانند با استفاده از آن‌ها مدیریت دارایی خود را به افراد حرفه‌ای بازار محول کنند و مطمئن باشند در شرایط مختلف، منابع مالی آن‌ها به بهترین شیوه میان دارایی‌های مالی مختلف تقسیم می‌شود. به‌هرحال اگر فردی ترجیح دهد به جای روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس، خود به صورت مستقیم نسبت به سرمایه‌گذاری در این بازار و خرید و فروش سهام اقدام کند، لازم است حتما از دانش کافی در زمینه سرمایه‌گذاری برخوردار باشد. آشنایی با انواع روش‌های افزایش سرمایه یکی از همین موارد است.

در مقاله «افزایش سرمایه چیست و چه تاثیری بر قیمت سهام شرکت‌ها دارد؟» با انواع روش‌های افزایش سرمایه به‌طور خلاصه آشنا شدید. در این مطلب قصد داریم افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین این روش‌ها مورد بررسی قرار دهیم.

ویدیوی افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها

شرکت‌‌ها در طول دوره فعالیت، نسبت به خرید دارایی‌های فیزیکی متعددی اقدام می‌کنند. از میان مهم‌ترین این موارد می‌توان به زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات و مواردی از این دست اشاره کرد. ترازنامه شرکت‌ها ستونی به نام «دارایی‌ها» دارد. این دارایی‌ها با قیمت خرید در این ستون ثبت می‌شوند؛ اما تورم و نوسانات نرخ ارز، قیمت روز این دارایی‌ها را در طول زمان تغییر می‌دهد. شرکت‌ها هم می‌توانند از محل این افزایش در قیمت دارایی‌های ثابت خود، افزایش سرمایه دهند.

در رابطه با این شیوه از افزایش سرمایه باید بدانید که طبق اصل 141 قانون تجارت، اگر میزان زیان انباشته شرکتی بیش از نصف سرمایه ثبت شده شرکت باشد، لازم است هیئت مدیره شرکت با تشکیل مجمع فوق‌العاده نسبت به انحلال یا افزایش سرمایه و ادامه فعالیت تصمیم‌گیری کنند. در چنین شرایطی اگر شرکت مورد نظر تصمیم به ادامه فعالیت بگیرد، لازم است ابتدا افزایش سرمایه دهد. شرکت‌های مشمول اصل 141 شرکت‌هایی هستند که از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نیستند، چرا که در مرحله اول به دلیل وجود زیان انباشته مجبور به افزایش سرمایه شده‌اند؛ بنابراین می‌توان اطمینان داشت که گزینه افزایش سرمایه از محل سود انباشته برای این دسته از شرکت‌ها مقدور نیست. علاوه بر این، وضعیت نامناسب شرکت به نحو دیگری امکان افزایش سرمایه از محل آورده نقدی را نیز از میان بر‌می‌دارد. در این حالت بهترین روش برای افزایش سرمایه شرکت مورد نظر، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها است.

شرط انجام افزایش سرمایه برای این شرکت آن است که پس از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دیگر مشمول اصل 141 نبوده و مشکل زیان انباشته برطرف می‌شود.

دارایی سهامداران پس از افزایش سرمایه

همان‌طور که در مطالب قبل نیز اشاره کردیم، بین میزان سرمایه و تعداد سهام شرکت ارتباط مستقیم وجود دارد؛ به این صورت که با افزایش سرمایه، تعداد سهام شرکت نیز افزایش می‌یابد و به سهامداران «سهام جایزه» تعلق می‌گیرد. تعداد سهام جایزه‌ای که به هر سهامدار تعلق می‌گیرد، تابعی از درصد افزایش سرمایه و تعداد سهامی خواهد بود که او پیش از افزایش سرمایه در اختیار داشته است.

لازم به ذکر است در روش‌هایی که افزایش سرمایه بدون ورود نقدینگی جدید به شرکت انجام می‌شود، باید میزان دارایی سهامداران ثابت بماند؛ چرا که سهامداران نقدینگی جدیدی به شرکت وارد نکرده‌اند که دارایی‌شان در نتیجه افزایش سرمایه بیشتر شود. بررسی مثال زیر به درک بهتر وضعیت سهامداران پس از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها کمک می‌کند.

تصور کنید فردی صاحب 1000 سهم 5000 تومانی از یک شرکت است. یعنی میزان دارایی‌ او معادل 5 میلیون تومان خواهد بود. هیئت مدیره شرکت تصمیم به افزایش سرمایه 100 درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌گیرد. افزایش سرمایه 100 درصدی، تعداد سهام فردی که در مثال آمده را به 2000 سهم افزایش خواهد داد و با توجه به لزوم ثابت ماندن میزان دارایی، قیمت سهام نیز کاهش پیدا کرده به 2500 تومان می‌رسد. نهایتا میزان دارایی فرد مشابه قبل از افزایش سرمایه و معادل 5 میلیون خواهد بود. در ادامه نحوه محاسبه تعداد سهام جایزه و قیمت تئوریک سهم پس از افزایش سرمایه را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

مراحل افزایش سرمایه

طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف‌اند تا 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی دعوت به مجمع را در کدال منتشر کنند. پس از انتشار آگهی و اطلاع‌رسانی در خصوص برگزاری مجمع، با انتشار پیام ناظر نماد شرکت دو روز کاری قبل از برگزاری مجمع به حالت ممنوع-متوقف درمی‌آید. در صورت انتشار به‌موقع گزارش‌ها توسط شرکت، زمان بازگشایی نماد پس از مجمع نیز به میزان افزایش سرمایه ارتباط دارد؛ به این صورت که اگر میزان افزایش سرمایه کمتر از 200 درصد باشد،‌ نماد شرکت معمولا دو روز پس از مجمع بازگشایی شده و معاملات آن آغاز می‌شود؛ اما اگر افزایش سرمایه بیش از 200 درصد باشد، بازگشایی نماد منوط به ثبت رسمی افزایش سرمایه و انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه خواهد بود. لازم به ذکر است بازگشایی نماد در این حالت، ممکن است چند ماه به طول انجامد.

فراموش نکنید تصمیمات مجمع تنها شامل حال افرادی است که در روز مجمع سهامدار شرکت بوده‌اند. همچنین در نظر داشته باشید برای آشنایی با مجامع مختلف می‌توانید به مقاله «آشنایی با انواع مجامع» مراجعه کنید.

نحوه محاسبه تعداد سهام جایزه و قیمت تئوریک پس از افزایش سرمایه

برای محاسبه تعداد سهام جایزه‌ای که پس از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به سهامداران تعلق می‌گیرد، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

در نظر داشته باشید در فرمول بالا قیمت پایانی، میانگین وزنی قیمت معاملات نماد مورد نظر در آخرین روز معاملاتی پیش از مجمع است. می‌توانید این قیمت را از صفحه مربوط به نماد مورد نظر در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران(tsetmc) دریافت کنید. همچنین برای اطلاع از درصد افزایش سرمایه شرکت لازم است آگهی‌های منتشر شده در سامانه کدال را دنبال کنید. در نظر داشته باشید برای یادگیری نحوه جستجوی اطلاعیه‌های مختلف در سایت کدال می‌توانید به مقاله «آشنایی با کدال» مراجعه کنید.

نکته دیگری که باید در خصوص قیمت سهم پس از افزایش سرمایه در نظر بگیرید این است که اگرچه قیمت به صورت تئوریک پس از تعیین درصد افزایش سرمایه مشخص می‌شود، اما با توجه به بازگشایی نماد بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت، ممکن است معاملات سهم براساس عرضه و تقاضای بازار، با قیمتی بیشتر یا کمتر از قیمت تئوریک آن باشد.

جمع‌بندی

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، صرف دریافت کد بورسی و خرید و فروش سهام برای کسب سود در بازار کافی نیست. یک سرمایه‌گذار موفق باید قادر باشد ضمن آشنایی با تحلیل تکنیکال و طراحی یک استراتژی معاملاتی برای خود، تا حد قابل قبولی با تحلیل بنیادی نیز آشنا باشد تا بتواند سهام بنیادی بازار را بشناسد. علاوه بر این، آشنایی با روش‌های مختلف افزایش سرمایه نیز با جزئیات بیشتر در دوره‌های آموزش بورس مورد بررسی قرار می‌گیرد و افراد می‌توانند با دقت بیشتری در خصوص شرکت یا عدم شرکت در مجامع و افزایش سرمایه‌ها تصمیم‌گیری کنند. نهایتا در نظر داشته باشید سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق روش‌هایی مانند سبدگردانی در بورس، راهکار مطمئن دیگری برای ورود به این بازار است. زمانی که از این دست خدمات استفاده می‌کنید، دیگر نیازی به آموزش بورس و صرف زمان ندارید و می‌توانید با خیالی آسوده مدیریت سرمایه خود را به یک شرکت سبدگردان معتبر بسپارید. فراموش نکنید حتی اگر قصد ندارید به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری کنید و روش‌هایی از قبیل سبدگردانی در بورس را ترجیح می‌دهید، همچنان باید پیش از آغاز، نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کرده باشید.