اندیکاتور مکدی (MACD) چیست؟

اندیکاتور مکدی یا MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence و به معنای واگرایی و همگرایی میانگین متحرک است. اندیکاتور مکدی از محبوب‌ترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال است که توسط جرالد اپل (Gerald Appel) در دهه 1970 ابداع شده و تحلیلگران در سراسر جهان به‌دلیل سادگی و انعطاف‌پذیری بالا، از آن استفاده می‌کنند. اندیکاتور مکدی به عنوان ابزاری برای تشخیص روند بازار و شناسایی فرصت‌های خرید و فروش مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، تفسیر آن به‌تنهایی برای پیش‌بینی دقیق روند قیمت کافی نیست و تحلیلگران با تجربه با استفاده از معیارهایی مانند حجم معاملات، شاخص قدرت نسبی RSI و ابزارهای دیگر که همگی در دوره‌های آموزش بورس و آموزش تحلیل تکنیکال و همچنین آموزش تحلیل بنیادی در دسترس هستند، وضعیت سهام را بررسی می‌کنند تا دیدگاه گسترده و کامل‌تری نسبت به بازار داشته باشند.

کاربرد اندیکاتور مکدی MACD در تحلیل تکنیکال

نمودارها در تحلیل تکنیکال اطلاعات ارزشمندی در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهند که در مقاله انواع نمودار در تحلیل تکنیکال مهم‌ترین آن‌ها را معرفی و مورد بررسی قرار دادیم. ساختار اندیکاتور MACD به‌گونه‌ای است که در بخش پایینی نمودار قیمت نمایش داده می‌شود؛ به‌طوری‌که به‌راحتی امکان مقایسه حرکت قیمت با تغییرات MACD وجود دارد. در نمودار MACD  سه جزء اصلی وجود دارد: خط  مکدی (MACD Line)، خط سیگنال (Signal Line) و هیستوگرام (MACD Histogram) که حول یک محور افقی به نام خط مبنا ترسیم شده است.

خط مکدی یا MACD Line

این خط از تفاوت میان میانگین متحرک نمایی بلندمدت (26 روزه) و میانگین متحرک نمایی کوتاه‌مدت (12 روزه) تشکیل می‌شود و جهت روند را مشخص می‌کند. معمولاً خط مکدی در نمودار با رنگ آبی نمایش داده می‌شود.

خط سیگنال یا Signal Line

خط سیگنال در واقع یک میانگین متحرک نمایی 9 روزه از خط مکدی است که چرخش روند را مشخص می‌کند. معمولاً خط سیگنال در نمودار با رنگ قرمز نمایش داده می‌شود.

نمودار هیستوگرام (Histogram)

این نمودار تفاوت میان خط مکدی و خط سیگنال را نشان می‌دهد. میله‌های هیستوگرام با افزایش سرعت حرکت قیمت افزایش می‌یابد و با کاهش سرعت حرکت قیمت نیز کاهش می‌یابد.

لازم به ذکر است، در محاسبه هر دو میانگین متحرک از قیمت‌های پایانی یا بسته شدن کندل استفاده می‌شود. در ضمن خط مکدی به عنوان خط سریع‌تر و خط سیگنال به عنوان خط کندتر در میان تحلیلگران بازار شناخته می‌شوند. اعداد طلایی مکدی یعنی 12 و 26 به‌عنوان تعداد روز پیش‌فرض در این اندیکاتور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اعداد متغیرهای استانداردی هستند که اکثر تحلیلگران از آن استفاده می‌کنند. با این حال امکان استفاده از هر ترکیبی از اعداد برای محاسبه مکدی وجود دارد.

تصویر زیر نمودار روزانه شرکت پارس سرام با نماد کسرام را به همراه اندیکاتور مکدی و عناصر آن نمایش می‌دهد.  

سیگنال‌های اندیکاتور مکدی

بسیاری از تحلیلگران برای شناسایی نقاط خرید و فروش از سیگنال‌های اندیکاتور MACD استفاده می‌کنند. آنها معتقدند اگر خط مکدی و خط سیگنال از یکدیگر عبور کنند، اصطلاحاً‌ مکدی متقاطع رخ داده است. در این صورت اگر خط مکدی خط سیگنال را به سمت بالا قطع ‌کند، سیگنال خرید و اگر خط مکدی خط سیگنال را به سمت پایین قطع کند سیگنال فروش صادر می‌شود. در نظر داشته باشید سیگنال خرید در فاز منفی هیستوگرام (زیر خط صفر) و سیگنال‌ فروش در فاز مثبت هیستوگرام (بالای خط صفر) از اعتبار بیشتری برخوردار هستند. همچنین در هر دو مورد هر چقدر طول نوارهای هیستوگرام بلندتر باشد، شاهد سیگنال قوی‌تری خواهیم بود.

تصویر زیر نمودار روزانه شرکت پارس سرام با نماد کسرام و سیگنال‌های صادر شده از اندیکاتور مکدی را نمایش می‌دهد.

واگرایی در اندیکاتور مکدی چیست؟

همان‌طور که در اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال اشاره کردیم، اندیکاتورها انواع مختلفی دارند که مکدی در دسته اسیلاتور (Oscillator) قرار می‌گیرد. برخی از اسیلاتورها مانند MACD و RSI باتوجه‌به اینکه جدا از نمودار قیمت شکل می‌گیرند، می‌توانند با نمودار قیمت واگرایی تشکیل دهند. واگرایی در اندیکاتور مکدی زمانی رخ می‌دهد که در آن نمودار قیمت و خط مکدی یک الگوی متضاد قابل توجه ایجاد کنند. به عبارت دیگر قیمت در جهت مخالف خط مکدی حرکت کند. در این حالت انتظار داریم جهت حرکت قیمت معکوس شود. در حالت کلی در اندیکاتور مکدی دو نوع واگرایی معمولی (Regular Divergence) و واگرایی مخفی (Hidden Divergence) وجود دارد که هر کدام نیز به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شوند.

• واگرایی معمولی RD

در واگرایی معمولی زمانی‌که در اندیکاتور دو کف افزایشی و در قیمت، کف قیمت کاهشی باشد، آن را واگرایی معمولی مثبت (+RD) می‌نامند. این اندیکاتور معمولاً در روندهای نزولی مشاهده می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده صدور سیگنال خرید باشد. زمانی‌که اندیکاتور دو سقف متوالی کاهشی و قیمت سقف افزایشی داشته باشد، آن را واگرایی معمولی منفی (-RD) می‌نامند. این واگرایی در انتهای یک روند صعودی شکل می‌گیرد و می‌تواند نشان‌دهنده سیگنال خروج باشد.

• واگرایی مخفی HD

در واگرایی مخفی زمانی‌که کف قیمت افزایشی باشد اما اندیکاتور کف کاهشی تشکیل دهد، آن را واگرایی مخفی مثبت (+HD) می‌نامند. این اندیکاتور معمولاً در طول روندهای صعودی مشاهده می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده ادامه روند صعودی باشد. هنگامی‌که قیمت سقف کاهشی داشته باشد اما اندیکاتور سقف افزایشی، آن را واگرایی منفی (-HD) می‌نامند. این واگرایی در روند نزولی شکل می‌گیرد و می‌تواند نشانه‌ای از ادامه روند نزولی باشد.

تصویر زیر نمودار روزانه شرکت پارس سرام با نماد کسرام و واگرایی -RD در قیمت و اندیکاتور مکدی را نمایش می‌دهد. همان‌طور که قبلاً گفته شد، این واگرایی در انتهای یک روند صعودی شکل گرفته است و نشان‌دهنده سیگنال خروج است.  

تشخیص روند با اندیکاتورهای MACD و RSI

اندیکاتور واگرایی و همگرایی میانگین متحرک (MACD) و شاخص قدرت نسبی (RSI) دو شاخص حرکتی محبوب هستند که با هدف تشخیص روند بازار مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولاً تحلیلگران به‌صورت همزمان از این دو اندیکاتور استفاده می‌کنند تا تصویر کامل‌تری از بازار داشته باشند؛ اما در واقع این اندیکاتورها دو متغیر متفاوت را اندازه‌گیری می‌کنند. اندیکاتور مکدی تفاوت بین دو میانگین متحرک نمایی و شاخص قدرت نسبی تفاوت اوج و کف قیمت انتخاب شده در نمودار را اندازه گیری می‌کند. با این حال ممکن است گاهی اوقات سیگنال‌های مختلفی را نیز ارائه دهند. به‌عنوان مثال ممکن است برای یک دوره زمانی ثابت شاخص قدرت نسبی بالاتر از 70 باشد و سیگنال فروش صادر ‌شود، در حالی‌که اندیکاتور مکدی سیگنال خرید صادر کند؛ بنابراین برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس توصیه می‌شود براساس استراتژی معاملات شخصی، در لیست موارد مورد بررسی تخصصی خود، چند ابزار و اندیکاتور را به‌عنوان معیار تایید نتایج تحلیل‌ها در نظر داشته باشید.

سخن پایانی 

درنهایت باید گفت اندیکاتور MACD یکی از پرکاربردترین اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال است؛ چرا که ثابت شده روشی سریع و قابل اعتماد برای شناسایی روند است. استراتژی‌های مختلفی برای استفاده از مکدی وجود دارد، اما بهتر است راهکاری را پیدا کنید که مناسب برنامه معاملاتی و اولویت‌های شما باشد. اگر قصد دارید تصمیمات ایده‌آلی بگیرید و در معاملات خود موفق باشید بهتر است از ترکیبی از اندیکاتورها استفاده کنید و در معاملات خود واقع‌بین باشید.