یک تیم فوتبال برای کسب موفقیت لازم است علاوه بر تاکتیک، تحلیل و اطلاعات خوبی از دیگر تیم‌ها، شرایط برگزاری مسابقات و… داشته باشد. شرط موفقیت در بازار سرمایه نیز تا حدی مشابه همین موضوع است. برای خرید سهام در بورس، پیش‌نیازهای زیادی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به آشنایی با مفاهیم و اصول معامله‌گری اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین این مفاهیم که وجه تمایز معامله‌گران حرفه‌ای و مبتدی است، «روانشناسی بازار سرمایه» است.
روانشناسی بازار سرمایه به احساسات غالب و کلی سرمایه‌گذاران در یک زمان خاص اشاره می‌کند. احساساتی نظیر ترس، طمع، امیدواری و حتی انتظارت افراد از جمله عواملی هستند که رفتار کلی بازار را تشکیل می‌دهند. این اصل مکملی برای انواع دیگر تحلیل در بازارهای مالی است.
ممکن است از عنوان بحث چنین برداشت شود که این موضوع به بررسی رفتار تک تک سرمایه‌گذاران فعال در بازار سهام می‌پردازد؛ اما این‌طور نیست. روانشناسی بازار سرمایه، در اصل رفتار کلی بازار را بر اساس فاکتورهای شناختی و احساسی مورد بررسی قرار می‌دهد. نکته مهمی که باید در این خصوص در نظر گرفت، این است که مواردی از جمله دریافت آموزش سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند به کنترل این احساسات در افراد کمک کرده و جو کلی بازار را بهبود بخشد.
درک روانشناسی بازار سرمایه
روانشناسی بازار، از جمله عوامل مهم و موثر بر شکل‌گیری روندهای بازار است. این تاثیر، ممکن است هم‌سو با عوامل بنیادی باشد یا در جهت عکس آن‌ها عمل کند. به عنوان مثال، شرایطی را در نظر بگیرید که فعالان بازار سرمایه نسبت به آینده اقتصاد بدبین شده‌اند. در این شرایط، افراد ضمن خودداری از خرید سهام در بورس، نسبت به فروش سهامی که دارند نیز اقدام می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید این فشار عرضه، سبب ریزش شاخص بورس می‌شود. در این شرایط خاص، کاهش قیمت سهام شرکت‌ها نه به‌خاطر عملکرد ضعیف آن‌ها، بلکه به‌خاطر جو کلی حاکم بر بازار اتفاق افتاده است. یعنی زمانی که عموم مردم به آینده اقتصاد بدبین شده‌اند، سهام شرکت‌های قوی و ضعیف همزمان باهم و بدون توجه به وضعیت عملکرد شرکت با کاهش قیمت روبرو می‌شوند.
اهمیت روانشناسی بازار سرمایه
حال که با مفهوم روانشناسی بازار سرمایه آشنا شدید، لازم است بدانید آگاهی به این مباحث برای شما به‌عنوان سرمایه‌گذار، چه فایده‌ای دارد. از مباحثی که تا اینجا مطرح شد، مشخص است که روانشناسی بازار نه به بررسی تک تک افراد فعال در بازار سهام، که به بررسی رفتار کلی این بازار می‌پردازد. بنابراین شاید این سوال برایتان پیش بیاید که علم به این مسئله، چه تاثیری روی معاملات شما خواهد گذاشت؟!
در این خصوص می‌توان اشاره کرد که اگرچه شما به عنوان یک جز از این بازار تاثیری بر جهت حرکت معاملات ندارید اما اگر بتوانید احساساتی را که پیش‌تر به آن‌ها اشاره کردیم، در خودتان شناسایی و به درستی مدیریت کنید، در معاملات خود به موفقیت بیشتری دست می‌یابید؛ علاوه براین، تصور کنید تمام افراد فعال در بازار بتوانند با آگاهی به این مسئله و دریافت آموزش سرمایه‌گذاری در بورس، با منطق بیشتری معامله کنند؛ در این‌صورت، دیگر شاهد رفتارهای احساسی و غیرمنطقی در بازار نخواهیم بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که آشنایی با این موضوع برای تمام افرادی که تصمیم به خرید سهام در بورس دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.
عواملی موثر بر کنترل احساسات سرمایه‌گذاران
حال که به اهمیت روانشناسی بازار سرمایه پی بردیم، لازم است با عواملی که کمک می‌کنند تا افراد فعال در بازار از سرمایه گذاری احساسی خودداری کنند و در نتیجه رفتار کلی بازار شکل منطقی‌تری به خود گیرد، آشنا شوید. دریافت آموزش سرمایه‌گذاری در بورس، مسئولیت‌پذیری در معاملات، تدوین استراتژی معاملاتی و پایبندی به آن از جمله مهم‌ترین این موارد هستند.
-
آموزش سرمایه گذاری در بورس
آموزش سرمایه گذاری در بورس می‌تواند احتمال هم‌سو شدن با احساسات و خطاهای شناختی دیگر فعالات این بازار را کمتر می‌کند. در واقع، افزایش دانش سرمایه‌گذاری در همه حال می‌تواند یکی از اصلی‌ترین موانع تصمیم‌گیری اشتباه به حساب بیاید.
-
مسئولیت پذیری در معاملات
در این خصوص، بهترین کار این است که در صورت ارتکاب به اشتباه در معاملات، به جای توجیه به‌دنبال دلیل اشتباه خود بگردید و سعی کنید با برطرف کردن آن، از تکرار اشتباه مشابه جلوگیری کنید.
-
تدوین استراتژی معاملاتی
تدوین یک سری استراتژی و قوانین معاملاتی و پایبندی به آن‌ها، یکی از مهم‌ترین عواملی است که روی موفقیت شما در بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد. در نظر داشته باشید تدوین قوانین درست و کاربردی و پایبندی به این قوانین، همان چیزی است که معامله‌گران موفق را از بقیه جدا می‌کند.
-
داشتن عکس‌العمل صحیح در برابر شکست
شکست خوردید؟ از خود سوال کنید که آیا کاملا به استراتژی معاملاتی خود پایبند بوده‌اید؟! اگر با وجود رعایت این قوانین شکست خوردید، پس قوانین‌تان نیازمند اصلاح هستند. اما اگر این شکست در نتیجه عدم پایبندی به قوانین خودتان اتفاق افتاده، بهتر است با بررسی دلایل این تخطی از قوانین، نسبت به رفع آن‌ها اقدام کنید.
-
عدم دریافت سیگنال از گروه های مجازی و افراد دیگر
هنگامی که قصد خرید سهام در بورس را دارید، نباید معاملات خود را بر سیگنال‌های دریافتی از سایرین استوار کنید. چرا که افراد دیگر، حتی اگر از دانش کافی نیز برخوردار باشند، برنامه معاملاتی‌شان را بر اساس انتظارات و ترجیحات خود تنظیم کرده‌اند. در نظر داشته باشید، بهترین تصمیم برای یک نفر در یک زمان خاص، می‌تواند اشتباه‌ترین تصمیم ممکن برای فرد دیگر به حساب بیاید.
آیا دانش سرمایه‌گذاری کافی دارید؟ پس به خودتان مطمئن باشید.
در نظر داشته باشید، تمام نکاتی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، تنها در صورتی کاربرد دارند که آموزش سرمایه‌گذاری در بورس را دریافت کرده باشید. بنابراین، اگر در زمینه سرمایه‌گذاری دانش کافی دارید، به جای شک کردن به توانایی‌های خودتان، با تدوین یک استراتژی معاملاتی، مسیرتان را در این بازار پی بگیرید.
