EPS به چه معناست؟
در بازار بورس و معاملات سهام، همواره با مفاهیم و اصطلاحات متفاوت و متنوعی رو به رو هستیم; سرمایه‌گذاران برای کسب موفقیت در بازار، باید از این مفاهیم آگاه و راه و روش استفاده از آن‌ها را یاد بگیرند; در این خصوص یکی از این اصطلاحات پرکاربرد بازار سرمایه، مفهوم EPS می‌باشد; اصطلاح EPS، کوتاه‌شده عبارت Earnings Per Share است یعنی سود بدست آمده از هر سهم; در واقع EPS، میزان سودی است که از هر سهم شرکت بدست آمده است; محاسبه EPS قطعی و محقق شده یک شرکت، در انتهای سال مالی آن شرکت انجام می‌شود.
نحوه محسابه EPS بدین صورت است که در انتهای سال مالی بعد از این که شرکت مخارج و درآمدهای خود را از هم کم کرد و در نهایت نیز مالیات و سایر موارد کسری را نیز بر درآمد کلی اعمال نمود، یک عددی به عنوان سود کلی شرکت بدست می‌آید; بعد از بدست آوردن این مقدار، با توجه به تعداد سهامی که شرکت در بازار دارد، مقدار EPS مشخص می‌گردد; .با تقسیم کردن سود خالص شرکت بر تعداد سهام آن در بازار مقدار EPS مخصوص به آن شرکت بدست می‌آید.
شاخص EPS، یکی از روش‌های اصلی برای شناخت ارزش ذاتی یک سهم است; سرمایه‌گذاران با مطالعه و مشاهده ای پی اس ارائه شده توسط شرکت‌ها، میتوانند نسبت به انجام خرید و فروش‌های منطقی‌تری اقدام نمایند; البته در مورد EPS باید به برخی از نکات اساسی توجه نمود.
در ادامه به بررسی جزئیات EPS، می‌پردازیم.
نکات مهم در مورد EPS
در حالت کلی دو نوع EPS داریم:
EPS پیش‌بینی شده
هر شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش‌بینی می‌کند در هرسهم به مقداری از سود برسد; این مقدار EPS پیش‌بینی شده آن شرکت است; در واقع این مقدار هنوز به واقعیت تبدیل نشده و تنها به صورت پیش‌بینی توسط شرکت ارائه می‌گردد; یعنی این انتظار می‌رود که در انتهای سال مالی آینده، رقم EPS و سود بدست آمده از هر سهم به این صورت باشد; این مقدار ارائه شده برای ای پی اس پیش‌بینی شده با استفاده از اطلاعات و عملکرد قبلی شرکت در بازار بدست آمده است; با توجه به این که ای پی اس پیش‌بینی شده یک مقدار بدست آمده از روی محاسبات مستنددار است; می‌توان در انجام معاملات بازار به عنوان شاخصی تأثیرگذار از آن یاد کرد.
اینجا در قالب مثالی، یکی از کاربردهای احتمالی مقدار EPS پیش‌بینی شده را نشان می‌دهیم:
فرض کنید که قصد خرید سهام را دارید; برای خرید سهام یکی از دو شرکت باید تصمیم‌گیری نمایید; در این وضعیت اگر همه فاکتورهای تعیین کننده در انتخاب شرکت‌ها با هم برابر باشند، با مقایسه شاخص ای پی اس پیش‌بینی شده آن شرکت‌ها می‌توانید نسبت به انتخاب مناسب‌ترین و سودآورترین گزینه ممکن اقدام نمایید; با بالا بودن مقدار ای پی اس پیش‌بینی می‌شود که سرمایه‌گذاری بر روی این شرکت به احتمال زیاد سودآورتر از شرکتی باشد که شاخص ای پی اس آن کم‌تر است; پس در حالت کلی EPS پیش‌بینی شده یک معیار برای آگاهی دادن به سرمایه‌گذاران بوده و احتمال زیادی نیز می‌رود که این مقدار از سود برای هر سهم در پایان سال مالی به واقعیت تبدیل شود;البته هیچ وقت نمی‌توان با قاطعیت در مورد درست بودن مقدار ای پی اس پیش‌بینی شده صحبت نمود; فقط می‌توان از این شاخص به عنوان عاملی کلیدی در تصمیم‌گیری و انجام خرید و فروش‌هایمان در بازار استفاده کنیم; چرا که ممکن است مقدار پیش‌بینی شده این شاخص، در اثر عملکرد ضعیف شرکت در طول یک سال مالی، با مقدار محقق شده آن فاصله زیادی داشته باشد.
EPS محقق شده
EPS محقق شده مقدار سود مربوط به هر سهم شرکت است که در انتهای سال مالی محاسبه شده است; در واقع این مقدار بدست آمده تماماً به صورت واقعی محقق شده است; در این راستا، همه شرکت‌هایی که در بازار بورس مشغول فعالیت هستند; موظف اند تا شاخص ای پی اس محقق شده خود را در انتهای سال مالی خود مشخص نمایند.