صندوق پوشش ریسک چیست؟
حتما این جمله کلیشه‌‌ای «حادثه خبر نمی‌کند» را بارها شنیده‌اید. در جهان سرمایه‌گذاری هم بحران‌ها هیچ‌گاه پیش از وقوع به شما اطلاع نمی‌دهند و تنها می‌توان با تحلیل داده‌ها بحران را در آینده پیش‌بینی کرد. برای در امان بودن از بحران، ابزارهای مالی متنوعی وجود دارد که صندوق پوشش ریسک یا Hedge Fund یکی از همین ابزارهاست.
صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund)
صندوق پوشش ریسک یا هج فاند (Hedge Fund) نوعی صندوق سرمایه گذاری است که در طیف متنوعی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرده و هدف آن کسب بازدهی بالا بدون در نظر گرفتن شرایط بازارهای رایج مانند سهام، بدهی، پول و… است.
این صندوق‌ها با بهره‌گیری از استراتژی‌های پیچیده مانند فروش استقراضی و تنوع‌بخشی به سبد دارایی، مسیری متفاوت از صندوق اهرمی و سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری طی می‌کنند.
با وجود اینکه نام صندوق هج فاند پوشش ریسک است، اما در عمل این صندوق‌ها با استفاده از روش‌های نوین مدیریت ریسک به دنبال کسب حداکثر سود برای سرمایه‌گذاری هستند. در حقیقت، علم مهندسی مالی مانند بهره‌گیری از استراتژی های آپشن و استراتژی های آتی نقش مهمی در بازدهی صندوق‌های پوشش ریسک دارد.
ویژگی های صندوق پوشش ریسک
صندوق‌های پوشش ریسک در مقایسه با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری ویژگی‌های متفاوتی دارند. از لحاظ کارمزد، نوع سرمایه‌گذاران، تنوع در ترکیب دارایی‌ها، مقررات نظارتی و… این صندوق تفاوت جدی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری رایج دارند. به طور مثال کارمزد صندوق پوشش ریسک از مدل ۲ و ۲۰ تبعیت می‌کند که در آن کارمزد سالانه صندوق ۲ درصد است و اگر سود محقق‌شده صندوق بالاتر از رقم مشخصی باشد، ۲۰ درصد نیز به عنوان کارمزد عملکرد برای صندوق لحاظ می‌شود.
معمولا سرمایه‌گذاری در هج فاندها در سطح کلان انجام می‌شود، یعنی سرمایه‌گذاران با سرمایه‌های کلان معمولا می‌توانند در این نوع از صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در حقیقت، ریسک‌پذیری بالا یکی از شرایطی است که سرمایه‌گذاران صندوق پوشش ریسک باید آن را بپذیرند.
وضعیت دارایی ها در صندوق پوشش ریسک
صندوق های پوشش ریسک در دارایی‌های متنوعی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها مجاز هستند در تمامی دارایی‌ها از جمله سهام، صندوق درآمد ثابت، انواع گواهی سپرده کالایی، اوراق مشتقه، ارزهای خارجی، رمزارزها و دارایی‌های جایگزین سرمایه‌گذاری کنند. اما، استراتژی‌های تخصیص دارایی در صندوق پوشش ریسک بسیار متفاوت هستند. معمولا دارایی‌های جایگزین مانند وام‌های خصوصی، سهام شرکت پروژه‌ها، استارت آپ‌ها، صندوق مبتنی بر انرژی، قراردادهای سوآپ و دارایی‌هایی از این قبیل بخش عمده دارایی هج فاندها را تشکیل می‌دهند.
استراتژی های مدیریت دارایی در صندوق پوشش ریسک
مدیران سرمایه‌گذاری صندوق‌های پوشش ریسک از استراتژی‌های رایج مانند تئوری پرتفوی مدرن استفاده نکرده و به عبارتی بر خلاف روند بازارهای مالی استراتژی طراحی می‌کنند. انعطاف‌پذیری بالای صندوق‌های پوشش ریسک به مدیر صندوق اجازه می‌دهد تا از استراتژی‌های زیر استفاده کنند:
- فروش استقراضی (Short Selling)
- آربیتراژ
- استراتژی بازار خنثی (Market Neutral)
به‌کارگیری استراتژی‌های فوق می‌تواند بسیار سریع و با توجه به وضعیت شاخص های کلان اقتصادی روی دهد.
وضعیت صندوق های پوشش ریسک در جهان
صندوق های پوشش ریسک در جهان نقش مهمی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای دارند. در نمودار زیر می‌توانید جایگاه صندوق‌های پوشش ریسک را در بازار سرمایه آمریکا مشاهده کنید:
همانطور که مشاهده می‌کنید نزدیک به ۹ درصد از کل دارایی تحت مدیریت (AUM) صندوق‌های سرمایه‌گذاری در آمریکا به صندوق‌های پوشش ریسک اختصاص دارد که نشان‌دهنده جایگاه ویژه این صندوق در اقتصاد آمریکا و جهان است.
برترین صندوق های پوشش ریسک در آمریکا
صندوق های پوشش ریسک بازدهی واقعی خود را در دوره‌های رکود و بحرانی اقتصاد نشان می‌دهند و برخی از برترین صندوق های پوشش ریسک در آمریکا به شرح زیر هستند:
- Oculus Fund
- Eureka Fund
- Wellington Fund
- Pure Alpha
مزایا و معایب سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک
مانند هر صندوقی، صندوق پوشش ریسک نیز دارای مزایا و معایبی است که به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
از جمله مهم‌ترین مزایای صندوق پوشش ریسک:
- پتانسیل بازدهی بسیار بالا
- امکان سوددهی در بازارهای نزولی
- استفاده از ابزارهای پیچیده برای کنترل ریسک
- مدیریت حرفه‌ای و تخصصی
ریسک‌های سرمایه گذاری در هج فاند:
- شفافیت کمتر نسبت به صندوق‌های عمومی
- ریسک بالا و احتمال زیان سنگین
- عدم دسترسی برای سرمایه‌گذاران خرد
- نقدشوندگی پایین
کلام پایانی
صندوق‌های پوشش ریسک ابزارهایی پویا و پیشرفته برای کسب بازدهی بالا در هر شرایط بازار محسوب می‌شوند. این صندوق‌ها با بهره‌گیری از استراتژی‌های متنوع، از ساده‌ترین نوسانات قیمت تا پیچیده‌ترین فرصت‌های آربیتراژی، راهی برای سودآوری می‌یابند.
هرچند ورود به دنیای هج فاندها نیازمند سرمایه کلان، ریسک‌پذیری بالا و دسترسی خاص است، اما نقش تعیین‌کننده آن‌ها در بازارهای مالی جهانی غیرقابل انکار است. در شرایطی که نوسانات بازارهای مالی به اوج خود می‌رسد، این صندوق‌ها نه تنها دچار بحران نمی‌شوند، بلکه برای بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به محلی امن برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شوند.
