بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه یکی از زیرمجموعه‌های بازار مالی است که به چند بخش مختلف از جمله بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا تقسیم می‌‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار سرمایه می‌توان به شفافیت اطلاعات، یکپارچه شدن بازار، تسهیل فرایند سرمایه‌گذاری و… اشاره کرد. در این مقاله شما را با بازار سرمایه و زیرمجموعه‌های آن آشنا خواهیم کرد.

بازار مالی چیست و انواع آن کدام است؟ 

بازار مالی یا financial market، بازاری است که در آن دارایی‌های مختلفی معامله می‌شوند و اهمیت زیادی برای اقتصاد هر کشور دارد. می‌توان این‌گونه بیان کرد که وجود بازار مالی، فرایند مبادلات را برای تامین‌کنندگان، مصرف‌کنندگان، خریداران و فروشندگان تسهیل می‌کند و مهم‌ترین ویژگی آن، شفافیت بالای اطلاعاتی است. در یک دسته‌بندی کلی، بازار مالی به دو بخش اصلی بازار سرمایه و بازار پول تقسیم می‌شود که در ادامه توضیحات کامل‌تری در مورد این بازارها دریافت خواهید کرد.

بازار پول

بازار پول یا money market، محلی برای انجام معاملات مربوط به پول و دارایی‌های جایگزین آن به‌شمار می‌رود. سررسید دارایی‌های این بازار کمتر از یک‌سال است و ریسک نقدشوندگی بسیار پایینی متوجه دارایی افراد خواهد بود. اسناد خزانه، گواهی سپرده، اوراق تجاری و… از انواع مختلف ابزارهای بازار پول هستند و در این بازار، اشخاص و موسسه‌های تجاری دارایی‌های نقد خود را در اختیار واحدهای نیازمند به منابع مالی قرار می‌دهند. این بازار با هدف تامین مالی بخشی از اقتصاد که نیاز بالایی به نقدینگی دارد به‌وجود آمده است، اما همانطور که اشاره شد، بازدهی آن با توجه به ریسک پایین معاملات، کمتر از سایر بازارها است.

بازار سرمایه

همانطور که گفته شد، بازار سرمایه یکی از زیرمجموعه‌های بازار مالی به‌شمار می‌رود و مهم‌ترین ویژگی آن، امکان معامله ابزارهایی مانند اوراق قرضه یا اوراق بهادار با سررسید بالاتر از یک‌سال و حتی دارایی‌های بدون سررسید است. بازار سرمایه نقشی کلیدی در تامین مالی واحدهای مختلف تولیدی دارد و آشنایی با مفاهیم کاربردی این بازار نقش مهمی در زمینه سرمایه گذاری در بورس و انجام معاملات موفق دارد. در ادامه با بخش‌های مختلف این بازار آشنا خواهید شد.

بازار سرمایه به چند بخش تقسیم می‌شود؟

بازار سرمایه دارای چند بخش مختلف است که در ادامه و به‌صورت مجزا به این موارد خواهیم پرداخت.

بورس اوراق بهادار 

برای انجام فرایند خرید و فروش سهام و اوراق بهادار، بازاری با عنوان بورس اوراق بهادار به‌وجود آمده است. اوراق بهادار سندی است که ارزش مالی مشخصی دارد و به انواع مختلف اوراق بدهی، اوراق مشتقه و… تقسیم می‌شود. معاملات در فضای بورس اوراق بهادار تحت قوانین و ضوابط خاصی انجام می‌شود و افراد می‌توانند حتی با سرمایه اندک هم در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. مهم‌ترین اهداف تشکیل این بازار به شرح زیر است:

• تجربه معاملات قانونی و با ریسک پایین
• کمک به تامین مالی شرکت‌ها برای انجام عملکرد بهتر
• شفاف‌سازی اطلاعات و قیمت‌ها
• تسهیل دسترسی به شرکت‌های تولیدی
• و… .

فرابورس 

از سال 1388، فرابورس ایران به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از بازار سرمایه تشکیل شد. شرکت‌هایی که شرایط مورد نیاز برای ورود به بورس را ندارند، می‌توانند به بازار فرابورس وارد شوند. در فرابورس نیز مشابه با بورس اوراق بهادار، سهام شرکت‌های مختلف معامله می‌شود اما تفاوت‌های مشخصی نیز از نظر تقسیم‌‌بندی بازارها، شرایط ورود شرکت‌ها و… میان این دو بازار وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با فرابورس و تفاوت آن با بورس اوراق بهادار، به مقاله بازار فرابورس چیست؟ مراجعه کنید.

بورس کالا 

بورس کالا یکی از بورس‌های فعال ایران است که با هدف رفع نواقص مبادلات سنتی کالا ایجاد شد. به بیان ساده، بورس کالا فضایی برای خرید و فروش کالایی خاص است که به روش‌های مختلف و با توجه به ماهیت کالا به این بازار وارد می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت هدف اصلی تشکیل بورس کالا، افزایش شفافیت قیمتی و از بین بردن امکان کلا‌ه‌برداری، انتشار آمار دقیق، پیش‌بینی قیمت‌های آینده، ایجاد مرجعی قیمت‌گذار با ضمانت اجرایی و… است.

مقاله پیشنهادی:<< آشنایی با بورس کالا >>

بورس انرژی

همان‌طور که به آن اشاره شد، تمام زیرمجموعه‌های بازار سرمایه با هدف افزایش شفافیت در معاملات به‌وجود آمده‌اند و هر کدام جزئیات مخصوص به خود را دارند. در بورس انرژی حامل‌های انرژی مانند نفت، گاز و… معامله می‌شوند. بازار فیزیکی بورس انرژی و بازار مشتقه، دو زیر مجموعه این بازار هستند در بازار فیزیکی برق، نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی و در بازار مشتقه اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده معامله می‌شود.

مقاله پیشنهادی: <<بورس انرژی چیست؟ >>

جمع‌ بندی

سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی سازوکار مخصوص به خود را دارد و لازم است قبل از ورود به این بازار، اطلاعات کافی را در زمینه‌های مختلف به دست آورده باشید. بازارهای مالی به دو دسته بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می‌شوند. بازار سرمایه با هدف افزایش شفافیت در زمینه مبادلات اوراق بهادار، کالا و… تاسیس شد و به بورس کالا، بورس انرژی، فرابورس و بورس اوراق بهادار تقسیم می‌شود. اگر با این بازار آشنایی کامل ندارید، می‌توانید از مشاوره آنلاین بورس کارگزاری فارابی استفاده کنید