شرایط ورود به بورس برای شرکت‌ها

منبع مالی، مهمترین رکن برای پویا نگه‌داشتن فعالیت‌های یک شرکت است؛ از این رو، تامین مالی، اهمیت زیادی برای شرکت‌ها دارد. در میان راه‌های مختلف تامین مالی مانند استقراض، فروش دارایی و…، ورود به بورس، می‌تواند گزینه جذابی محسوب شود. ورود شرکت‌ها به بورس مزایای زیادی را برای آن‌ها به دنبال دارد که در ادامه به این موارد اشاره شده است؛ اما ورود به بورس تنها برای شرکت‌هایی مقدوره که مشمول شرایط پذیرفته شدن در این بازار باشند. در این مقاله با این شرایط و مزایای ورود شرکت‌ها به بورس به طور کامل آشنا می‌شوید.

بورس چیست؟

بورس را می‌توان بازاری برای خرید و فروش دارایی‌های مالی دانست. یکی از مهم‌ترین کارکردهای بورس، تامین مالی و جذب سرمایه مورد نیاز برای فعالیت شرکت‌های بورسی است. در واقع شرکت‌ها با ورود به این بازار و فروش سهام خود به خریداران حقیقی و حقوقی، منابع مالی کافی را برای ادامه فعالیت خود به دست می‌آورند. بنابراین می‌توان گفت جایگاه بورس در اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است.

این بازار در ایران به چند بخش مختلف تقسیم می‌شود: 

• بورس کالا
• بورس انرژی
• بورس اوراق بهادار
• فرابورس

دریافت کد بورسی قدم اول برای ورود به بورس و خرید سهام شرکت‌های مختلف است. البته فراموش نکنید موضوع آموزش بورس اهمیت زیادی در این زمینه داشته و لازم است تا پیش از انجام معامله، با ساز و کار این فضا آشنا شوید. جهت ثبت‌نام بورس، از دریافت کد بورسی تا خرید سهام، می‌توانید با مشاوران کارگزاری فارابی در ارتباط باشید.

فرابورس چیست؟

فرابورس، بازاری برای معامله اوراق بهادار است و انواع مختلفی از اوراق در آن قابل معامله هستند. پذیرش شرکت‌ها در فرابورس شرایط ساده‌تری نسبت به پذیرش در بورس دارد و مقررات این دو بازار نیز با یکدیگر متفاوت است. 

تفاوت بورس و فرابورس

بازار سرمایه ایران به ۴ بازار بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می‌شود. دو بازار اول برای خرید و فروش اوراق بهادار کاربرد دارند. هدف بورس کالا معامله کالاهایی مانند خودرو، سیمان، محصولات فلزی و کشاورزی است. در بورس انرژی نیز مواردی مانند برق، میعانات گازی و… مورد داد و ستد قرار می‌گیرند. 

همان‌طور که گفته شد بورس و فرابورس هر دو زیرمجموعه‌هایی از بازار سرمایه هستند و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. مهم‌ترین تفاوت‌های بورس و فرابورس را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس نسبت به فرابورس کمی دشوارتر است.
• این دو بازار تقسیم‌بندی‌های متفاوتی دارند.
• و… .

چگونه می‌توان به بورس، وارد شد؟

براساس ماده 35 دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس تهران، قدم اول برای ورود به این بازار رعایت اصول مصوب هیئت مدیره و حصول اطمینان از رعایت استانداردها، قوانین و اهداف مربوطه است. بورس به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود و شرایط ورود به هرکدام از این بازارها، متفاوت است. میزان سرمایه شرکت یکی از عوامل مهمی است که در ورود به بازار اول و دوم نقش مهمی را ایفا می‌کند؛ اما نباید به موارد دیگر بی‌توجه بود.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران

از سال 1381 به بعد، تمام شرکت‌های بورسی با قرارگیری در دو بازار اول و دوم، بر اساس یک سری معیارها و فاکتورهای ویژه، طبقه‌بندی شدند که در ادامه با هر یک از این بازارها و معیار‌های دسته‌بندی آن‌ها بیشتر آشنا می‌شوید. 

بازار اول

بازار اول، به دو بخش تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم می‌شود. برای حضور در هر کدام از این بازارها لازم است تا شرکت‌ها شرایط خاصی را داشته باشند؛ ضمن اینکه حضور در بازار اول شرایط سخت‌گیرانه‌تری دارد.

شرایط کلی لازم برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس شامل موارد زیر است: 

• شرکت باید سهامی عام باشد
• بیش از 600 میلیارد تومان سرمایه داشته باشد
• میزان سهام شناور آن باید حداقل ۲۰ درصد باشد
• شرکت نباید دارای زیان انباشته باشد و همچنین باید در 3 دوره مالی منتهی به پذیرش سودآوری داشته باشد.
  
• تعداد سهامداران باید حداقل ۱۰۰۰ نفر باشند
• شرکت باید حداقل ۳ سال در صنعت مدنظر فعالیت داشته باشد
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۳۰ درصد باشد.
• اساسنامه شرکت منطبق با اصول اساسنامه مورد تایید هیئت مدیره سازمان باشد

شرایط کلی لازم برای حضور در تابلوی فرعی بازار اول بورس شامل موارد زیر است:

• شرکت باید سهامی عام باشد
• سرمایه شرکت باید حداقل 250 میلیارد تومان باشد.
  
• میزان سهام شناور آن باید حداقل ۱۵ درصد باشد
• شرکت نباید دارای زیان انباشته باشد و همچنین باید در ۲ دوره مالی منتهی به پذیرش سود‌آوری داشته باشند.
• تعداد سهامداران باید حداقل ۷۵۰ نفر باشند
• شرکت باید حداقل ۳ سال در صنعت مدنظر فعالیت داشته باشد
• اساسنامه شرکت منطبق با اصول اساسنامه مورد تایید هیئت مدیره سازمان باشد
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۲۰ درصد باشد.
• حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده و اظهار نظر آن در مورد آخرین گزارش‌های مالی طی ۲ دوره مالی منتهی به پذیرش «مردود» یا «عدم اظهارنظر» نباشد.

بازار دوم

چنانچه شرکتی نتواند به بازار اول بورس وارد شود، می‌تواند شرایط خود را برای ورود به بازار دوم بررسی کند. 

شروط لازم برای عضویت در بازار دوم بورس شامل موارد زیر است:

• شرکت باید سهامی عام باشد
• سرمایه شرکت باید حداقل 120 میلیارد تومان باشد.
  
• میزان سهام شناور آن باید حداقل ۱۰ درصد باشد
• شرکت نباید دارای زیان انباشته باشد و همچنین باید در 1 دوره مالی منتهی به پذیرش سودآوری داشته باشد.
  
• تعداد سهامداران باید حداقل ۲۵۰ نفر باشند
• شرکت باید حداقل ۳ سال در صنعت مدنظر فعالیت داشته باشد
• اساسنامه شرکت منطبق با اصول اساسنامه مورد تایید هیئت مدیره سازمان باشد
• طبق آخرین صورت های مالی سالانه ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها باید حداقل ۱۵ درصد باشد.
• حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده و اظهار نظر آن در مورد آخرین گزارش‌های مالی طی ۲ دوره مالی منتهی به پذیرش «مردود» یا «عدم اظهارنظر» نباشد.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

ساختار بازار فرابورس در ایران به چهار بخش زیر تقسیم می‌شود:

بازار اول

 این بخش از فرابورس به پذیرش سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارتباط دارد. برای جذب شدن به این بازار لازم است شرکت‌ها شرایط زیر را دارا باشند:

• شرکت زیان انباشته نداشته باشد.
• آخرین سرمایه ثبت شده حداقل 100 میلیارد تومان باشد.
  
• یک سال از زمان ثبت شرکت گذشته باشد و حداقل 200 سهامدار داشته باشد.
• حداقل 10 درصد سهام شرکت شناور باشد.
• آخرین گزارش‌های مالی شرکت براساس قوانین سازمان تهیه شده باشد.
• شرکت نباید دارای زیان انباشته باشد و همچنین باید در یک دوره مالی منتهی به پذیرش سود‌آوری داشته باشد.
• حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده و اظهار نظر آن در مورد آخرین گزارش‌های مالی طی 2 دوره مالی منتهی به پذیرش «مردود» یا «عدم اظهارنظر» نباشد.
• اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سابقه محکومیت کیفری براساس قوانین حاکم بر بازار اوراق بهادار نداشته باشند.

بازار دوم

این بازار به پذیرش شرکت‌های سهامی مربوط است و در آن سهام شرکت‌هایی که آخرین سرمایه ثبت شده آن‌ها حداقل یک میلیارد ریال است مبادله می‌شود. 

• آخرین سرمایه ثبت شده حداقل 50 میلیارد تومان باشد.
• گزارشات مالی شرکت بر مبنای قوانین و دستورالعمل‌های سازمان تهیه شده باشد.
• حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب شده و اظهار نظر آن در مورد آخرین گزارش‌های مالی طی 2 دوره مالی منتهی به پذیرش «مردود» یا «عدم اظهارنظر» نباشد.
• اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سابقه محکومیت کیفری براساس قوانین حاکم بر بازار اوراق بهادار نداشته باشند.
• حداقل پنج درصد سهام شرکت شناور باشد و حداقل یک سال از زمان تاسیس آن بگذرد.

بازار سوم یا بازار عرضه

اگر اوراق بهاداری نتواند در بورس یا خارج از آن مجوز پذیرش را دریافت کند، در بازار سوم فرابورس عرضه خواهد شد. پذیرش در بازار سوم فرابورس یا بازار عرضه شرایط آسان‌تری دارد و تنها با اجرای تشریفات اداری قابل انجام است. تنوع در سرمایه‌گذاری، امنیت و شفافیت در معامله، موضوع مالیات و… از مهم‌ترین مزایا و حجم پایین نقدینگی معاملات یکی از معایب بازار سوم فرابورس است.

بازار پایه

شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازارهای اول و دوم فرابورس را ندارند یا به دلایل مختلفی مثل انحلال شرکت، ورشکستگی، عدم اظهار نظر حسابرس در مورد صورت‌های مالی و… امکان ادامه فعالیت آن‌ها در این بازارها وجود ندارد، به بازار پایه وارد می‌شوند. حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، مقدار زیان انباشته، حداقل تعداد سهام شناور، سابقه فعالیت در صنعت، حداقل تعداد سهامداران و نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی شرکت از مهم‌ترین معیارها برای پذیرش در این بازار هستند.

بازار نوآفرین فرابورس

بازار نوآفرین فرابورس یکی از انواع بازارهای فرابورس است که در سال ۱۴۰۲ و به منظور ورود و پذیرش آسان‌تر شرکت‌های نوآور، استارت‌آپ‌ها و دانش‌بنیان‌ها به بازار سرمایه راه‌اندازی شده‌ است.

•   شرکت‌های قابل پذیرش در بازار نوآفرین شامل شرکت پروژه، دانش بنیان، فناور، خلاق و کسب و کارهای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال هستند.
• در حال حاضر حداقل سرمایه برای ورود به بازار نوآفرین ۱۰ میلیارد تومان است.
• آخرین گزارش حسابرس در آخرین سال مالی منتهی به پذیرش نباید در شرایط مردود یا عدم اظهار نظر باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با این بازار پیشنهاد می‌شود مقاله بازار نوآفرین فرابورس را مطالعه کنید.

بازار سرمایه گذاری حرفه ای چیست؟

جهت کمک به تامین مالی پروژه‌های اقتصادی و رشد پایدار اقتصاد کشور، اخیرا بازار جدیدی به نام بازار سرمایه گذاری حرفه ای راه‌اندازی شده است. در این بازار انواع متفاوتی از ابزارها و نهادهای مالی شامل شرکت‌های سهامی عام، صندوق‌های خصوصی و… معامله می‌شوند. تفاوت اصلی این بازار با سایر بازارها در میزان بالای ریسک شرکت‌های پذیرفته شده در آن است. در این بازار عموما شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان پذیرش می‌شوند. به همین دلیل ریسک سرمایه‌گذاری در آن نسبت به سایر بازارها کمی بیشتر است. البته نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که با وجود بیشتر بودن ریسک ابزارهای مالی این بازار، می‌توانند بازدهی بالاتری را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشند.

ورود به بورس چه مزایایی برای شرکت‌ها دارد؟

به طور کلی، ورود به بورس می‌تواند علاوه بر تامین مالی شرکت‌ها و فراهم آوردن منابع مالی مورد نیاز، سبب افزایش شفافیت اطلاعات شده و کیفیت فعالیت شرکت را نیز بهبود بخشد. 

مزایای ورود به بورس برای شرکت ها

• بهره‌مند از معافیت‌های مالیاتی و کاهش میزان پرداختی
• بررسی ارزش شرکت و به روز رسانی آن
• کمک به تامین مالی شرکت
• افزایش اعتبار نزد مردم و کسب اعتماد آن‌ها
• آسان شدن امکان استفاده از تسهیلات مختلف
• و …

سخن پایانی

شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های اصلی خود، به منابع مالی نیازمندند و روش‌های مختلفی برای تامین مالی وجود دارد؛ مانند دریافت تسهیلات، استقراض و … . در میان این روش‌ها ورود به بورس می‌تواند گزینه جذابی برای مدیران باشد. در صورت ورود به بورس نه‌تنها شرکت مجبور به پرداخت اقساط در ازای تسهیلات دریافتی نیست، بلکه شرکای جدیدی با عنوان سهامدار دارد در سود و زیان آن‌ها شریک می‌شوند؛ به همین دلیل اغلب شرکت‌ها در صورت داشتن شرایط مورد نظر، می‌توانند به این بازار وارد شوند. برای ورود نیز لازم است تا شرکت‌ها مشمول شرایط خاصی باشند که در این مقاله به آن اشاره کردیم. دقت کنید فعالیت در بورس، علاوه بر تامین مالی، می‌تواند در موارد بسیاری از جمله معافیت‌های مالیاتی، افزایش اعتبار و… موثر واقع شود. چنانچه سوالات زیادی در زمینه بورس، فرابورس و سرمایه‌گذاری در این بازارها ذهن شما را درگیر کرده،می‌توانید از مشاوره رایگان کارگزاری فارابی بهره گیرید. فراموش نکنید که دریافت مشاوره؛ نخستین قدم شروع فعالیت در بورس و بازارهای دیگر است.