تفاوت DPS و EPS در بورس چیست؟

بررسی سودآوری شرکت‌ها در بورس یکی از اصلی‌ترین فرایندها در تحلیل بنیادی است. بسیاری از سرمایه‌گذاران به صورت فصلی و سالانه دو معیار سود محقق‌شده به ازای هر سهم(EPS) و سود نقدی تقسیم شده(DPS) را دنبال می‌کنند. در این مقاله با مفاهیم EPS و DPS به طور کامل آشنا خواهید شد.

EPS یا سود هر سهم چیست؟

سود محقق‌شده به ازای هر سهم یا Earning per share سود خالصی است که یک شرکت به ازای هر سهم می‌سازد. EPS یکی از مهم‌ترین مفاهیم در آموزش تحلیل بنیادی است. معمولا اگر در سایت مدیریت فناوری بورس تهران یا همان tsetmc نماد شرکتی را جستجو کنید، در تابلو معاملاتی آن برخی از اجزای ارزش‌گذاری نسبی سهام شرکت‌ها از جمله EPS قابل مشاهده است:

ممکن است از خود بپرسید دقیقا منظور از eps چیست؟ در حقیقت، EPS همان سودی است که شما با خرید هر سهم یک شرکت به دست می‌آورید. به طور مثال، مطابق با عکس فوق، در صورتی که ۱ سهم شرکت «کیمیاتک» را به قیمت ۱۲٬۱۲۰ ریال خریداری کنید، در مجمع عمومی سالیانه شرکت ۱٬۴۸۲ ریال سود دریافت خواهید کرد. 

یکی از مهم‌ترین معیارها برای بررسی ارزندگی سود محقق‌شده به ازای هر سهم یا EPS مشاهده سایر نسبت‌های بنیادی مانند P/E است. همچنین، بررسی DPS یا سود نقدی تقسیم‌شده به ازای هر سهم در ادوار گذشته نیز می‌تواند برای سرمایه‌گذاری در یک شرکت با EPS مناسب، کاربردی باشد. در ادامه به بررسی اینکه Dps مخفف چیست خواهیم پرداخت. اما، پیش از بررسی DPS بهتر است با انواع EPS آشنا شوید.

انواع EPS 

تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای بررسی وضعیت فعلی، گذشته و آینده وضعیت سودآوری یک شرکت EPS را در شرایط فعلی، گذشته و آینده تحلیل می‌کنند. EPS را می‌توان به ۳ نوع زیر تقسیم کرد:

EPS ttm یا محقق شده

این نوع EPS ساده‌ترین و قابل دسترس‌ترین نوع آن بوده و مبنای محاسبه‌اش سود حاصل شده در فصول گذشته است. در حقیقت، وقتی تابلو معاملاتی یک نماد را مشاهده می‌کنیم Trailing EPS نمایش داده می‌شود. شرکت‌ها موظف هستند در پایان هر ۳ ماه از سال مالی، سود محقق‌شده هر سهم یا EPS را گزارش دهند. در این روش، جمع سودهای محقق شده در چهار فصل اخیر، EPS TTM خواهد شد.

EPS تعدیل شده

این نوع از EPS که به Adjusted EPS نیز مشهور است نوعی از محاسبات EPS است که در آن تحلیلگران بر اساس شرایط مختلف اقتصادی، سیاسی و… مواردی را به سود خالص اضافه یا حذف می‌کنند. در حقیقت، تحلیلگر چنین شرایطی را غیرقابل تکرار در صورت‌های مالی فرض می‌کند. به طور مثال یک شرکت عمده سود خالص خود را از فروش محصولات لبنی به‌دست می‌آورد. اما، تحت شرایط خاصی بخشی از سرمایه‌گذاری‌های خود مانند ملک، سهام و… را به فروش می‌رساند. تحلیلگر ممکن است سود حاصل از فروش یک سرمایه‌گذاری از سود خالص کسر کند و در چنین شرایطی EPS تعدیل شده از EPS واقعی کم‌تر خواهد شد.

EPS پیش بینی شده

دیگر نوع EPS که بررسی آن برای سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد EPS پیش‌بینی شده یا EPS Forward است. این EPS مقدار سودی است که یک شرکت با توجه به شرایط مختلف در ابتدای سال مالی برای انتهای سال، برآورد می‌کند. در حقیقت، EPS فوروارد یا پیش‌بینی شده تنها برآوردی از مقدار سود احتمالی شرکت به ازای هر سهم در آینده است. در صورتی که قصد داشته باشید EPS فوروارد یک شرکت را مشاهده کنید می‌توانید به سایت کدال به نشانی www.codal.ir مراجعه کرده و مطابق تصاویر زیر عمل کنید:

ابتدا نماد مورد نظر خود را جستجو کرده و سپس به بخش «اطلاعات و صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای یا پایان دوره» مراجعه کنید. مطابق تصویر، قسمت مورد اشاره را باز کنید.

گزارش تفسیری مدیریت را دانلود کنید.

با مراجعه به قسمت فهرست «گزارش تفسیری مدیریت» می‌توانید به صفحه مربوط به «تحلیل حساسیت» مراجعه کنید. 

فرمول EPS

برای محاسبه سود محقق‌شده مطابق تصویر زیر می‌توانید با جستجوی اجزای مربوطه در صورت‌های مالی، آن‌ها را در فرمول پیاده‌سازی کنید:

توجه داشته باشید که در شرکت‌های بورسی و فرابورسی، سهام ممتاز وجود ندارد و همه سهام شرکت به صورت عادی است. بنابراین در فرمول بالا بخش سود پرداختی برای سهام ممتاز صفر در نظر گرفته می‌شود. 

حالا که با انواع EPS و فرمول محاسبه آن آشنا شدید، بهتر است با DPS آشنا شوید.

Dps چیست؟

سود سهام به ازای هر سهم یا Dividend Per Share معیار مهمی برای سرمایه‌گذاران است و به معنی سود تقسیمی از کل سود محقق‌شده (EPS) به ازای هر سهم است. در حقیقت، میزان سود تقسیمی به سهامداران در پایان یک دوره، در اختیار هیئت مدیره بوده و بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید حداقل ۱۰٪ از سود خالص حاصل‌شده در یک سال مالی را به عنوان سود انباشته نگهداری کنند.  

Dps متعلق به چه کسانی است و چگونه پرداخت می‌شود؟

همانطور که اشاره شد DPS یک مزیت مهم برای سهامداران یک شرکت است. Dps متعلق به سهامدارانی است که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه شرکت، هنوز سهامدار باشند. بنابراین اگر فردی قبل از برگزاری مجمع عادی سالیانه سهام خود را بفروشد، سودی به اون تعلق نخواهد گرفت. 

شرکت‌های بورسی معمولا پیش از برگزاری مجمع تقسیم سود، اطلاعات مربوط به زمان‌بندی پرداخت سود و تاریخ برگزاری مجمع تقسیم سود را در سامانه کدال قرار می‌دهند:

همانطور که مشاهده می‌کنید با مراجعه به سامانه کدال و انتخاب «زمانبندی پرداخت سود دوره ۱۲ ماهه» می‌توانید موعد پرداخت سود شرکت مورد نظر خود را مشاهده کنید. همچنین، برای مشاهده تاریخ برگزاری مجمع نیز، می‌توانید «آگهی دعوت به مجمع عمومی عادی سالیانه دوره ۱۲ ماهه» را انتخاب کنید.

DPS و EPS چه تفاوتی دارند؟

با سود نقدی هر سهم (DPS) و سود محقق‌‌شده به ازای هر سهم (EPS) آشنا شدید. در حقیقت، EPS سود خالص هر سهم است که هر ۳ ماه یکبار در طول سال مالی محقق می‌شود و DPS سودی است که در پایان سال مالی با تصویب هیئت مدیره شرکت بین سهامداران تقسیم می‌شود. برای انتخاب یک شرکت با EPS و DPS مناسب بهتر است آشنایی با نسبت P/E داشته باشید تا با دید بهتری وضعیت بنیادی شرکت‌ها را بررسی کنید.