کارمزد معاملات در بورس
کارگزاران بورس اشخاص حقوقی هستند که در معاملات اوراق بهادار به عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده عمل می‌کنند و در قبال خدماتی که به مشتریان ارائه می‌دهند، حق‌الزحمه یا کارمزد دریافت می‌کنند. کارمزد خرید و فروش اوراق بهادار مقدار بسیار کمی است که البته یکی از مزیت‌های مهم بازار سرمایه در مقابل سایر بازارهای سرمایه‌گذاری نیز می‌‌باشد. در ادامه به بررسی میزان کارمزد معاملات انواع اوراق بهادار می‌پردازیم.
سقف نرخ کارمزد و خدمات در بازار سرمایه ایران
نرخ کارمزد و خدمات معاملات انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه ایران توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین و در پایگاه اینترنتی این سازمان به نشانیwww.seo.ir منتشر می‌شود. مطابق جدول زیر (براساس آخرین ویرایش سازمان بورس و اوراق بهادار به تاریخ 01/05/1399) نرخ کارمزد انواع اوراق یکسان نیست و برای هر نوع ورقه بهادار نرخ متفاوتی وجود دارد که با نسبت مشخص بین کارگزاران، صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار، شرکت سپرده گذاری اوراق بهادار و تسویه وجوه، شرکت مدیریت فناوری و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم شده و صرف امور مربوط به اداره و توسعه بازار سرمایه خواهد شد.
| کارمزد خرید | کارمزد و مالیات فروش | جمع کل | |
| سهام و حق تقدم سهام (بورس) | 0.003712 | 0.0088 | 0.12512 |
| سهام و حق تقدم سهام (فرابورس) | 0.003632 | 0.0088 | 0.012432 |
| اوراق مشارکت و اوراق اجاره | 0.000725 | 0.000725 | 0.00145 |
| اوراق تسهیلات مسکن | 0.0049 | 0.0024 | 0.0073 |
برای درک بهتر موضوع با یک مثال ادامه می‌دهیم:
فرض کنید که قصد دارید تعداد 1000 سهم از یک شرکت بورسی را به قیمت هر سهم 1000 تومان خریداری کنید. بنابراین مبلغ مورد نیاز برای خرید سهام معادل 1.000.000 تومان خواهد بود.
با توجه به اینکه کارمزد خرید سهام 0.003712 درصد است، بنابراین مطابق فرمول زیر شما باید حدوداً مبلغ 3710 تومان به عنوان کارمزد برای خرید سهم فوق پرداخت کنید.
مبلغ مورد نیاز انجام معامله = میزان کارمزدx قیمت هر سهم x تعداد سهم
برای فروش همین تعداد سهم نیز با توجه به اینکه کارمزد و مالیات فروش سهام 0.0088 درصد است، بنابراین شما باید حدوداً مبلغ 8800 تومان به عنوان کارمزد و مالیات برای فروش سهم فوق پرداخت کنید.
چند نکته کاربردی در خصوص کارمزد و مالیات اوراق بهادار
- خرید سهام مشمول مالیات نیست و فقط در زمان فروش، مالیات منظور خواهد شد.
- کسر کارمزد و مالیات، حین انجام معامله به صورت اتوماتیک انجام خواهد شد و نیازی به پرداخت مستقیم وجه توسط سرمایه گذار به هیچ نهادی وجود ندارد.
- سود‌های کسب شده توسط سرمایه گذاران (اعم از سود نقدی و سود سرمایه ای)، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند.
- فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره مشمول پرداخت مالیات نیست و در زمان فروش صرفاً مبلغ کارمزد کسر خواهد شد.
- درصدی از درآمد ارکان بازار سرمایه از محل کارمزد به حساب صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار و با هدف حمایت و توسعه بازار سرمایه و پوشش ریسک آن در شرایط بحرانی مالی و اقتصادی واریز می‌شود.
لازم به ذکر است مطابق آخرین اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار در تیر ماه سال 1399، کارمزد معاملات مشمول تغییرات زیر شد:
- تغییرات کاهش کارمزد به میزان 20% در معاملات سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران و همچنین تخصیص 30% از کارمزد تمامی ارکان و کارگزاران از معاملات سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران حسب مورد به صندوق تثبیت بازار سرمایه و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه از تاریخ 01/05/1399 لازم‌الاجرا است. (تغییرات کارمزد در جدول بالا، لحاظ شده است.)
و در نهایت یک نکته قابل توجه برای موفقیت در سرمایه‌گذاری مدیریت هوشمندانه هزینه‌های مربوط به کارمزد معاملات است. این هزینه‌های فرسایشی در صورتی‌که بارها اتفاق بیفتند، منجر به کسر مبالغ قابل توجهی از سود خواهند شد. این نکته برای نوسان گیران که معاملات مکرر انجام می‌دهند از نظر مالی کارا نیست.
بنابراین تلاش کنید که تعداد معاملات خود را مدیریت کنید. این کار نه تنها کارمزد معاملات شما را کاهش می‌دهد بلکه مالیات پرداختی شما را نیز کاهش خواهد داد.
