دامنه نوسان چیست؟
سرمایه گذاری در بورس بهصورت مستقیم و با خرید و فروش سهام، یکی از بهترین روشهای کسب سود در بازارهای مالی است. اما موفقیت در این بازار نیازمند داشتن دانش کافی و آشنایی با ویژگیهای خاص آن است.
شاید بتوان گفت یکی از مهمترین ویژگیهای بازار سرمایه ایران، وجود دامنه نوسان قیمت و محدودیتهای معاملاتی ناشی از آن است. در این مقاله قصد داریم مفهوم دامنه نوسان و محدودیتهای خاص معاملاتی در بورس را مورد بررسی قرار دهیم.
منظور از دامنه نوسان چیست؟
دامنه نوسان، تعیینکننده حداقل و حداکثر قیمتی است که یک دارایی میتواند در طول یک دوره زمانی مثلا روزانه معامله شود. در بورس، حداقل و حداکثر قیمت بر اساس درصدی از قیمت پایانی دارایی در روز معاملاتی قبل مشخص میشود و دارایی مورد نظر نیز میتواند سهام، حق تقدم سهام یا قراردادهای آتی باشد؛ همچنین در نظر داشته باشید برای آشنایی بیشتر با مفهوم قیمت پایانی و تفاوت آن با قیمت آخرین معامله میتوانید به مقاله «تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله در تابلوخوانی» مراجعه کنید.
لازم به ذکر است، دامنه نوسان داراییهای مختلف در بازار با توجه به ریسک آنها متفاوت است و هرچه ریسک سرمایهگذاری در بازاری بیشتر باشد، دامنه نوسان آن بازار کمتر است. بهعنوان مثال دامنه نوسان بازار پایه فرابورس بسیار کمتر از بازارهای اول و دوم بورس است.
فراموش نکنید، قیمت سهام شرکتها تنها در صورتی میتواند در یک روز معاملاتی به حداقل یا حداکثر قیمت تعیین شده با استفاده از قیمت پایانی و دامنه نوسان برسد که تعداد معاملات سهام آن شرکت در روز مورد نظر حداقل بهاندازه حجم مبنا باشد. برای بررسی دقیقتر مفهوم حجم مبنا، مقاله «حجم مبنا چیست؟» را مطالعه کنید.
پیشنهاد مطالعه: « تفاوت دامنه نوسان با بازه قیمت روز »
اهمیت وجود دامنه نوسان
عوامل و اخبار متعددی بر قیمت سهام شرکتها تاثیر دارند که بسیاری از این عوامل نهتنها به وضعیت بنیادی شرکت ارتباطی ندارد، بلکه میتوان آنها را به رفتارهای سرمایهگذاران و حتی سوگیریهای شناختی و تاثیر آن بر معاملات سهام نسبت داد. بهعنوان مثال، ممکن است عده زیادی از سرمایهگذاران در نتیجه انتشار یک خبر (که تاثیر چندانی نیز روی عملکرد و سودآوری شرکتی ندارند) و تنها تحت تاثیر سوگیری رفتار گلهای، تصمیم به فروش سهام شرکتی مشخص بگیرند. در چنین شرایطی اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد -یعنی حداقل و حداکثر قیمت روزانهای برای سهام آن شرکت تعریف نشده باشد- ممکن است سرمایهگذاران، تنها در یک روز بخش مهمی از سرمایه و دارایی خود را از دست بدهند؛ اما وجود دامنه نوسان، عاملی است که از وقوع چنین اتفاقی جلوگیری کرده و ریسک سرمایهگذاری افرادی که به خرید و فروش سهام مشغول هستند را کاهش میدهد. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، دامنه نوسان شرکتهای مختلف با توجه به بازاری که در آن معامله میشوند، ریسک آن بازار و وضعیت شرکت متفاوت است. بهعنوان مثال، برخی از شرکتهایی که در تابلوی قرمز بازار پایه فرابورس معامله میشوند، ورشکسته هستند؛ بنابراین ریسک سرمایهگذاری در این شرکتها بسیار بالا است. همین موضوع نیز سبب شده جهت کنترل ریسک سرمایهگذاران، دامنه نوسان این بازار بسیار محدود باشد.
دامنه نوسان شرکتهای بورسی و فرابورسی
همانطور که اشاره شد، دامنه نوسان شرکتهای مختلف بسته به بازاری که در آن معامله میشوند متفاوت است. در جدول زیر میتوانید دامنه نوسان سهام و حق تقدم معاملهشده در بازارهای بورس و فرابورس را مشاهده کنید. لازم بهذکر است برای قرادادهای آتی نیز دامنه نوسان تعریف میشود که میتوانید با مراجعه به سایت بورس کالا به آدرس https://www.ime.co.ir/ و از منوی «بازارها» و «لیست داراییهای پایه قراردادهای آتی» در بخش قراردادهای آتی، دامنه نوسان مربوط به هر قرارداد را ببینید. همچنین در نظر داشته باشید میتوانید برای آشنایی بیشتر با قراردادهای آتی، مقاله «معاملات آتی چیست؟» را مطالعه کنید.
این پست دارای 2 دیدگاه است
مقاله به زبان ساده و کاربردی نوشته شده است.
ممنون از همراهی شما.