سامانه سنا چیست؟

نرخ ارز سنا، میانگین قیمت معامله ارز در صرافی‌های سطح کشور است و کیفیت نظارت بانک مرکزی بر مبادلات ارزی داخلی را بهبود بخشیده است.
در بازار ارز، اصطلاحات متفاوتی وجود دارد. یکی از اصطلاحات معروف و کاربردی این حوزه، سنا است که در یک تعریف ساده، به معنای میانگین نرخ ارز مبادله شده در تمام صرافی‌های سطح کشور است. این نرخ، نقش مهمی در مبادلات ارز ایفا کرده و به‌نحوی تفاوت قیمتی صرافی‌های مختلف را تعدیل می‌کند. در این راستا، صرافی‌ها موظفند تمامی اطلاعات معاملاتی خود را در سامانه سنا بانک مرکزی به ثبت برسانند.

انواع نرخ ارز در ایران

با توجه به سیاست‌های اقتصادی و ارزی هر کشور، ارز می‌تواند چند نرخی یا تک نرخی باشد. در کشور ما سیاست چند نرخی حکم فرماست و نرخ‌های مختلف ارزی بر اساس نحوه استفاده از آن وجود دارد. نرخ ارز در بازار ایران به 4 دسته کلی زیر تقسیم می‌شود:

• نرخ ارز آزاد

منظور از نرخ ارز آزاد، نرخ خرید و فروش ارز در بازار غیر رسمی و آزاد است و به مبادلات غیر دولتی افراد ارتباط دارد.

• ارز نیما

ارز نیمایی ارزی است که در سامانه نیما معامله می‌شود و لازم است واردکنندگان و صادرکنندگان درخواست خود را برای دریافت ارز در این سامانه ثبت کنند.

• ارز رسمی

نرخ ارز رسمی توسط مقامات و نهادهای رسمی مشخص شده و پایین‌تر از نرخ ارز آزاد است. همه افراد مشمول دریافت ارز براساس این نرخ نیستند و تنها افراد واجد شرایط می‌توانند ارز مورد نیاز خود را با توجه به نرخ ارز رسمی دریافت کنند.

• ارز سنا

نرخ ارز سنا به میانگین نرخ ارز در صرافی‌ها بستگی دارد که در ادامه با آن آشنا خواهید شد.

توجه کنید که نرخ هر کدام از این ارزها با توجه به سیاست و قانون خاصی مشخص می‌شود؛ برای مثال ارز درمانی که زیر مجموعه ارز رسمی است، قیمت پایین‌تری دارد و از سمت دولت تامین خواهد شد.

این ارزها با چه هدفی ایجاد شده‌اند؟

ارز سنا چیست؟

همانطور که اشاره کردیم، ارز سنا یکی از انواع نرخ ارز در ایران است و به‌منظور اعلام میانگین قیمت ارز در صرافی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. «سنا» مخفف عبارت سامانه نظارت ارزی بوده و در سال 1397 از سمت بانک مرکزی راه‌اندازی شده است. قیمت این ارز معمولا نسبت به نرخ اصلی آن، کمتر است. براساس قانونی که از سمت بانک مرکزی ثبت شده، ثبت اطلاعات معاملات توسط تمام صرافی‌ها در سامانه سنا الزامی است و نرخ ارز سنا طبق میانگین این اطلاعات مشخص می‌شود. 

برای اطلاع از قیمت ارز سنا، می‌توانید به سامانه سنا مراجعه کنید. در این وب‌سایت می‌توانید نرخ ارز سنا را برای ارزهای مختلف و تاریخ‌های متفاوت مشاهده کنید. 

چه افرادی مجاز به دریافت این ارز هستند؟

در چند سال اخیر، افراد می‎توانستند به‌صورت سهمیه‌‌ای، 2200 دلار ارز سنا را در هر سال دریافت کنند که دلیل عمده آن، مسافرت بود. نکته‌ای که در مورد این قانون وجود داشت این بود که هر فرد تنها یک بار حق دریافت وجه داشت. به این معنی که اگر در نوبت خود، تنها 200 دلار دریافت می‌کرد، دیگر شانسی برای دریافت 2000 دلار باقی‌مانده نمی‌داشت. پس بهتر بود تمام 2200 دلار را یکجا دریافت می‌کردند. 

راه‌اندازی این سیستم مزایای زیادی داشت؛ از جمله: 

• سازماندهی مبادلات ارزی
• اطلاع از قیمت ارز به‌صورت لحظه‌ای
• نظارت دقیق‌تر بانک مرکزی بر صرافی‌ها و معاملات ارزی
• دریافت اطلاعات دقیق ارزی
• و… .

سامانه نیما چیست و چه تفاوتی با سامانه سنا دارد؟

ارز نیما، نوع دیگری از ارزهای رایج در ایران است که با عنوان دلار نیمایی شناخته می‌شود. این ارز به فعالیت‌های مرتبط با صادرات و واردات تعلق می‌گیرد و مخفف عبارت نظام یکپارچه معاملات ارزی است. دلار نیمایی در سال 1397 با هدف نظارت و کنترلی بر ارز در زمینه صادرات و واردات به‌وجود آمد. از آن پس لازم بود تا تمام مبادلات نهادها و شرکت‌ها در این سامانه ثبت شود؛ به‌این‌ترتیب، نظارت بیشتری بر صادرات و واردات صورت گرفت و شفافیت در این زمینه افزایش یافت.

مهم‌ترین تفاوت ارز نیما با ارز سنا، دخالت کمتر صرافی‌ها در ارز نیمایی نسبت به ارز سنایی است. در رابطه با ارز نیمایی، فعالان بازار نقش پررنگ‌تری را ایفا می‌کنند؛ علاوه‌بر آن نرخ ارز نیمایی به ارز آزاد نزدیکی بیشتری دارد. در صورت داشتن کارت بازرگانی، می‌توانید از طریق صرافی فارابی ارز نیمایی خود را دریافت کنید.

جمع‌بندی

همانطور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، هر کشور با توجه به سیاست‌های اقتصادی‌ مختص به خود، تصمیم می‌گیرد ارز خود را تک نرخی یا چند نرخی در نظر بگیرد. کشور ما در دسته کشورهایی قرار می‌گیرد که چندین نرخ ارز شامل نرخ نیما، نرخ ارز سنا، آزاد و رسمی در آن رایج است. نرخ ارز سنا، میانگین قیمت معامله ارز در صرافی‌های سطح کشور است و کیفیت نظارت بانک مرکزی بر مبادلات ارزی داخلی را بهبود بخشیده و سبب افزایش شفافیت بازار شده است. برای مشاهده نرخ ارز سنا، می‌توانید به وب سایت www.sanarate.ir مراجعه کنید. همچنین اگر در زمینه ارز‌های مختلف و روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری با سوالات متعددی مواجه هستید، می‌توانید از مشاوره سرمایه گذاری فارابی بهره‌مند شوید.