سهام و بورس چیست؟
سهام چیست؟
هر شخص برای دستیابی به اهداف مالی خود مانند خرید مسکن، خودرو، پرداخت هزینه تحصیل فرزندان، دوران بازنشستگی، هزینه‌های غیرمنتظره و غیره به یک برنامه‌ریزی مالی صحیح نیاز دارد. معمولاً در گذشته پس‌اندازهای بلندمدت برای رسیدن به این اهداف کمک می‌کردند. اما امروزه با توجه به تورم، راه حل این مسئ له انتخاب گزینه‌های سرمایه‌گذاری مناسب در زمان مناسب است. سرمایه‌گذاری در بورس یک گزینه جذاب برای دستیابی به اهداف مالی شما خواهد بود.
اگر سرمایه یک شرکت به قسمت‌های مساوی تقسیم شود، به هر قسمت آن یک سهم گفته می‌شود که کوچکترین واحد مالکیت شرکت است و دارنده آن به میزان سهامی که در اختیار دارد در مالکیت، سود و زیان شرکت سهیم خواهد بود. قیمت اسمی هر سهم در ایران 1.000 ریال است. این ارزش توسط قانون برای سهام تعیین می‌شود و ارتباطی با ارزش بازار و ارزش ذاتی سهم ندارد.
سهام یک نوع ورقه بهادار و مشهورترین ابزار سرمایه‌گذاری در بازار بورس است و حق قانونی مالکیت بر دارایی‌ها در یک شرکت محسوب می‌شود. شرکت‌ها برای تأمین مالی پروژه‌ها و توسعه فعالیت‌های خود، می‌توانند سهام خود را به عموم مردم عرضه کنند. زمانی که سهامی خریداری می‌شود، در واقع بخشی از مالکیت آن شرکت به خریدار تعلق می‌گیرد و خریدار به عنوان سهامدار هم در سود شرکت سهیم است و هم از مزایای افزایش قیمت که به دلیل عملکرد خوب شرکت به دست آمده است، بهره‌مند خواهد شد.
در بلندمدت، ارزش مالکیت با توجه به فعالیت‌های شرکت می‌تواند کم و یا زیاد شود. عملکرد بهتر کسب و کار باعث افزایش ارزش سرمایه گذاری و مالکیت می‌شود و در مقابل عملکرد ضعیف ارزش مالکیت را کاهش می‌دهد.
تاریخچه بورس
کلمه بورس یک گذشته تاریخی دارد. در قرن پانزدهم میلادی بازرگان‌های شهر بورژ بلژیک در مقابل منزل بزرگ‌زاده‌ای به نام “واندر بورس” جمع می‌شدند و به دادوستد می‌پرداختند. همین مسئله باعث شد که آن محل و سایر محل‌هایی که بازرگانان به این منظور جمع می‌شدند، بورس نام‌گذاری شود. طبیعتاً در ابتدا این محل‌ها از نظم خاصی برخوردار نبودند و به مرور زمان تالارهای بورس مسقف ساخته و قوانین مربوط به آن تنظیم شدند.
اولین بورس اوراق بهادار جهان در قرن 17 میلادی در کشور هلند تشکیل شد و بعد از آن بورس لندن در سال 1801 و بورس نیویورک در سال 1817 تأسیس شدند. به تدریج بورس سایر کشورها نیز راه اندازی شد. بورس ایران نیز در بهمن ماه سال 1346 فعالیت خود را شروع کرد.
پیشنهاد مطالعه :«تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران»
بورس اوراق بهادار چیست؟
بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل است که در آن فعالیت‌های منظم خریدوفروش سهام و انواع اوراق بهادار صورت می‌گیرد. این فعالیت‌ها تحت مجموعه مشخصی از مقررات انجام می‌شود. بورس اوراق بهادار با ایجاد فضای رقابتی باعث می‌شود شرکت‌های سود‌‌ده، از طریق فروش سهام بتوانند به تأمین مالی بپردازند و برعکس شرکت‌های زیان‌ده به صورت خودکار از گردونه رقابت خارج شوند. وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار فراهم آوردن بازاری شفاف و منصفانه برای دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده و همچنین سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان دادوستد و فعالیت اعضای آن است.
ابزارهای قابل معامله در بورس اوراق بهادار
علاوه بر سهام، ابزارهای متنوع دیگری مثل اوراق مشارکت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، قراردادهای آتی، قرارداد اختیار معامله، اوراق اجاره و اوراق تسهیلات مسکن (تسه) همانند سهام تحت قوانین و مقررات خاص در بازار سرمایه معامله می‌شوند. سهولت دسترسی، سادگی درک مفاهیم و رشدهای جذاب قیمت موجب شده است تا بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود به بازار سرمایه جذب شوند. برای آشنایی بیشتر با انواع دارایی‌هایی که در بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد، به مقاله «معرفی انواع اوراق در بازار سرمایه» مراجعه کنید.
ریسک سرمایه‌گذاری در بورس
این نکته را باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری در بورس همواره ریسک‌هایی به همراه دارد. هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌تواند به صورت قطعی امکان شکست یا ضرر را حذف کند. میزان ریسک ابزارهای مختلف در بازار سرمایه، متفاوت است. به طور کلی، در سرمایه‌گذاری‌هایی که انتظار کسب بازدهی در آنها بیشتر است، ریسک سرمایه‌گذاری هم بیشتر است. (بازدهی و ریسک در سرمایه‌گذاری با یکدیگر نسبت مستقیم دارند.) برای مثال سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت که بازده تضمین شده دارد در مقایسه با سرمایه‌گذاری در سهام که بازدهی آن تضمین شده نیست، ریسک کمتری دارد. فردی که اوراق مشارکت خریداری کرده است، حداکثر 20 درصد بازدهی به‌دست می‌آورد، و در مقابل یک سهامدار در ازای پذیرش ریسک بیشتر، ممکن است بازدهی بیشتر از 20 درصد کسب کند. اگرچه کسب این بازده قطعی و تضمین شده نیست اما به همین علت به بازده، در اصطلاح “پاداش ریسک” می‌گویند.
این نکته را در نظر داشته باشید که قبل از تصمیم‌گیری برای هر سرمایه‌گذاری، باید میزان ریسک‌پذیری خود را مشخص کنید. شخصاً باید مشخص کنید که چه میزان ریسک ناشی از انتخاب این سرمایه‌گذاری برای شما قابل تحمل است. اگر قدرت ریسک‌پذیری بالائی دارید، می‌توانید از ابزارهای سرمایه‌گذاری مستقیم و با احتمال کسب بازدهی بیشتر استفاده کنید و در مقابل اگر قدرت ریسک‌پذیری شما کم است، بهتر است به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری با ریسک پایین و بازده مستمر (و البته کم) باشید؛ بنابراین هر شخص باید بر اساس میزان قدرت ریسک‌پذیری خود، فرصت‌های سرمایه گذاری‌مناسب را انتخاب کند. برای آشنایی با شیوه‌های کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس می‌توانید مقاله «روش‌های کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس» را مطالعه کنید.
