هزینه خوش‌بینی بیش از حد
خوش‌بینی بیش از حد یا خوش‌بینی سمی، می‌تواند در تمام حوزه‌های زندگی از جمله سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش سهام مشکل ایجاد کند. چراکه این میزان از خوش‌بینی باعث می‌شود افراد نتوانند در ارتباط با مسئله‌ای که پیش روی خود دارند، واقعیت‌ها را ببینند و در نتیجه تصمیم‌گیری آن‌ها نتایج خوبی نخواهد داشت. معمولا افراد در شروع مسیر تازه‌ای مانند سرمایه‌گذاری، تا حد زیادی نسبت به عملکرد آینده خود، خوش‌بین هستند. این خوش‌بینی می‌تواند در تعیین اهداف بزرگ و غیرواقعی نمود پیدا کند که با توجه به دور از دسترس بودن آن، ماهیت خود را از دست می‌دهند و به آرزویی محال تبدیل می‌شود.
تعیین اهداف واقعی؛ نخستین گام مقابله با خوش‌بینی سمی
برای بودجه‌بندی، سرمایه گذاری در بورس یا بازارهای موازی و به صورت کلی تمام مهارت‌هایی که در مدیریت دارایی افراد مورد نیاز است، مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید «تعیین هدف مالی» است. در واقع پس از تعیین هدف است که می‌توان در ارتباط با میزان پس‌انداز، انتخاب بازار برای سرمایه‌گذاری یا نحوه تخصیص بودجه تصمیم گرفت؛ بنابراین تعیین یک هدف واقع‌بینانه را می‌توان نخستین گامی دانست که تمام مسیر به آن وابسته است. در ادامه این مقاله نحوه تعیین اهداف مالی را بررسی می‌کنیم.
زمانی که هدف دارید، نگاه شما به پول تغییر می‌کند
مثالی از کتاب «خودت را بشناس، پولت را بشناس» ریچل کروز اهمیت تعیین اهداف مالی منطقی را به خوبی شرح می‌دهد. در این مثال چنین آمده که اگر فردی هر روز صبح به جای درست کردن قهوه در خانه، از بیرون قهوه تهیه کند، به طور میانگین هر هفته 25 دلار و هر ماه 100 دلار باید برای خرید قهوه هزینه کند. این در حالی است که با ذخیره این مبلغ در یک حساب پس‌انداز با سود مرکب طی پنج سال 7 هزار دلار به‌دست خواهد آمد. علاوه بر این اگر این مبلغ را در یک حساب سپرده پنج ساله نگه‌داری کند، در این مدت مبلغ 45 هزار دلار به‌دست می‌آید که برای خرید یک ماشین تسلا کافی است!
با توجه به مثالی که گفته شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که اگر یک هدف مالی مانند خرید خودرو در ذهن داشته باشید، در مدیریت مالی خود بسیار موفق‌تر عمل می‌کنید.
سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش سهام نیز از این قاعده مستثنی نیست. زمانی که به صورت هدفمند سرمایه‌گذاری می‌کنید، دیگر تحت تاثیر احساسات دست به اقدامات غیرمنطقی در معاملات خود نمی‌زنید و احتمال کسب موفقیت شما در معاملات سهام افزایش می‌یابد.
5 مرحله تعیین اهداف مالی
- اهداف خود را بنویسید: زمانی که آن‌چه در ذهن دارید را می‌نویسید، ناخودآگاه زمان بیشتری را برای فکر کردن به آن اختصاص می‌دهید. به‌عنوان مثال، زمانی که قصد دارید به کسی پیامی بدهید، اگر این کار را از طریق ارسال پیام صوتی انجام دهید، نسبت به زمانی که پیام خود را به صورت متنی بنویسید، زمان کمتری را صرف فکر کردن به انتخاب واژه‌ها و نحوه بیان پیام‌تان می‌کنید. نوشتن اهداف، کمک می‌کند دید دقیق‌تری از آن‌ها داشته باشید. علاوه بر این گفته شده نوشتن اهداف تعهد بیشتری برای اقدام در راستای انجام آن نیز ایجاد می‌کند.
- جزئیات اهداف خود را مشخص کنید: به‌جای اینکه بنویسید «می‌خواهم وضعیت مالی‌ام در سال آینده بهبود یابد»، بنویسید «قصد دارم مبلغ … تومان از بدهی خود را طی سال آینده پرداخت کنم».
- اهداف خود را قابل اندازه‌گیری کنید: زمانی که یک هدف بلندمدت دارید، برای قابل دسترس بودن هدف، می‌توانید آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. تصور کنید هدفی که برای خود انتخاب کرده‌اید خرید خانه طی 5 سال آینده است. برای این‌کار باید قیمت مسکن را در 5 سال آینده پیش‌بینی کرده و سپس بر آن اساس، مبلغی را که باید ماهانه صرف سرمایه‌گذاری یا پس‌انداز کنید به‌دست آورید. درست است که پیش‌بینی این دست مسائل در کشوری با اقتصاد تورمی امری پیچیده است؛ اما نمی‌توان منفعل بود. می‌توانید برنامه‌ریزی خود را انجام دهید و در صورت تغییر شرایط، نسبت به ایجاد تغییرات در برنامه خود اقدام کنید.
- زمان مشخصی را برای رسیدن به اهداف خود تعیین کنید: مشخص کردن زمان نهایی، به کاری که در حال انجام آن هستید جهت می‌دهد. مثلا اگر قصد دارید خانه خود را عوض کنید، می‌توانید با مشخص کردن زمان نهایی دست‌یابی به این هدف مسیر خود را جدی‌تر پیش بگیرید. اگرچه همواره نمی‌توان در زمان تعیین شده به اهداف دست یافت؛ اما به‌هرحال مشخص کردن یک زمان مشخص تا حد زیادی به حفظ تعهد شما در راه رسیدن به اهداف کمک می‌کند. علاوه بر این برای تعیین زمان رسیدن به هدف، این جمله ایلان ماسک را هم در نظر داشته باشید: «اگر برای تمیز کردن خانه به خودتان 30 روز زمان بدهید، این کار طی 30 روز و اگر 3 ساعت زمان بدهید، در 3 ساعت انجام می‌شود».
- آیا برای خودتان هدف‌گذاری کرده‌اید؟ انتخاب مسیر براساس تقلید از سایرین یا صرفا به این علت که چون همه کاری را انجام می‌دهند، حتما درست است، ایده اشتباهی به حساب می‌رود؛ بنابراین در آخرین مرحله مجدداً به ابتدای کار بازگردید و مطمئن شوید که اهداف شما با برنامه‌ها و علایق خودتان هماهنگ باشند.
پیشنهاد مطالعه : با اصول مدیریت مالی شخصی آشنا شوید
آثار خوش‌بینی سمی در سرمایه گذاری
بسیاری از افراد در آغاز سرمایه گذاری در بورس، دانش و توانایی خود را بیش از مقدار واقعی آن تخمین می‌زنند و براساس این تحلیل نادرست، در خرید و فروش سهام به گونه‌ای عمل می‌کنند که با ریسکی بیش از میزان تحمل خود درگیر شوند. از مهم‌ترین اقداماتی که می‌تواند پیش از اقدام به سرمایه گذاری موثر واقع شود، دریافت مشاوره خرید سهام است. برای این کار می‌توانید از مشاوره شرکت‌های دارای مجوز از سازمان بورس کمک بگیرید. در نظر داشته باشید سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برای افرادی که از دانش کافی برخوردار نیستند،گزینه بهتری به شمار می‌رود.
جمع‌بندی
اگرچه خوش‌بینی در بسیاری از مواقع می‌تواند به نفع افراد باشد؛ اما در دنیای تصمیمات مالی، درگیری با خوش‌بینی بیش از حد می‌تواند منجر به هدف‌گذاری‌های غیرواقعی و ریسک‌های حساب‌نشده شود. فراموش نکنید که همواره می‌توان با انتخاب اهداف منطقی و البته دریافت مشاوره خرید سهام از شرکت‌های معتبر و با کنترل خوش‌بینی، ریسک سرمایه‌گذاری و سایر تصمیمات مالی را کاهش داد.
