معرفی انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

تنوع روش های سرمایه گذاری در بورس باعث شده این بازار برای تمامی گروه‌های سرمایه‌گذاران با درجه ریسک‌پذیری متفاوت و افق‌های زمانی مختلف مناسب باشد. در نظر داشته باشید، دریافت کد بورسی نخستین گام ورود به این بازار است. در ادامه این مطلب ضمن معرفی انواع روش های سرمایه گذاری در بورس مزایا و معایب هر یک را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

چطور سرمایه گذاری در بورس را شروع کنیم؟

دریافت کد بورسی و ثبت نام بورس نخستین گام فعالیت در این بازار است. همچنین لازم است پیش از آغاز سرمایه گذاری در بورس نسبت به ثبت‌نام و احراز هویت سجام نیز اقدام کنید. برای آشنایی با مراحل دریافت کد بورسی از کارگزاری فارابی مقاله «نحوه دریافت کد بورسی از کارگزاری فارابی» را مطالعه کنید. پس از ثبت‌نام کارگزاری و دریافت کد بورسی، نام کاربری و رمز عبوری برای شما پیامک می‌شود که می‌توانید از طریق آن وارد سامانه معاملاتی شده، معاملات خود را آغاز کنید. 

پیشنهاد مطالعه: «چگونه برای افراد زیر 18 سال و کودکان کد بورسی دریافت کنیم؟»

انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

تنوع بالای گزینه‌های سرمایه گذاری در بورس یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار است؛ چرا که این تنوع سبب می‌شود تمامی گروه‌های سرمایه‌گذاران اعم از افراد ریسک‌پذیر و محتاط، سرمایه‌گذارانی با افق زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت و افراد با هر میزانی از سرمایه (حتی 100 هزار تومان) بتوانند یک گزینه سرمایه‌گذاری مناسب در آن داشته باشند. روش های سرمایه گذاری در بورس را می‌توان به‌صورت کلی به دو دسته «سرمایه‌گذاری مستقیم» و «سرمایه‌گذاری غیرمستقیم» تقسیم کرد. در ادامه هر یک از این روش‌ها به‌دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: «تفاوت سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس»

روش اول: سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس

ثبت نام بورس و دریافت کد بورسی اولین مرحله در سرمایه‌گذاری به روش مستقیم است. برای این‌کار، ابتدا یک کارگزاری بورس را انتخاب کنید. علاوه بر این، ثبت نام سجام نیز دیگر شرط ضروری فعالیت در بازار سهام است که هر دو به‌صورت کاملا آنلاین و غیرحضوری در کارگزاری فارابی انجام می‌شود. پس از تکمیل مراحل ثبت نام بورس و دریافت کد بورسی، نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین فارابیکسو را دریافت می‌کنید و می‌توانید معاملات خود را آغاز کنید.

با توجه به اینکه در شیوه مستقیم سرمایه گذاری در بورس، مسئولیت انتخاب سهام برای خرید یا تصمیم‌گیری در خصوص زمان فروش با خود سرمایه‌گذار است، لازم است افراد علاقه‌مند به این روش ابتدا نسبت به دریافت آموزش‌های مربوط به سرمایه‌گذاری اقدام کنند. «تحلیل تکنیکال»، «تحلیل بنیادی» و «تابلوخوانی» سه شیوه تحلیلی هستند که برای بررسی وضعیت بازار و انتخاب بهترین سهام برای خرید مناسبند. برای آشنایی بیشتر با هر کدام از این روش‌های تحلیلی می‌توانید مقاله «انواع تحلیل در بورس» را مطالعه کنید.

مزایای سرمایه گذاری مستقیم در بورس

از مزایای سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس می‌توان به داشتن کنترل کامل بر مدیریت سرمایه اشاره کرد؛ بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر زمانی که با توجه به تحلیل خود مناسب دیدند، تغییرات لازم را در پرتفوی خود اعمال کنند. همچنین زمانی که افراد برخوردار از دانش مالی کافی به شیوه مستقیم در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند قادرند برای خود پرتفویی تنظیم کنند که به‌صورت کامل با درجه ریسک‌پذیری آن‌ها متناسب باشد.

پیشنهاد مطالعه: «سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر چه ویژگی‌هایی دارند؟»

معایب سرمایه گذاری مستقیم در بورس

• نیازمند دانش مالی و تجربه فراوان در سرمایه‌گذاری

علی‌رغم اینکه خرید و فروش مستقیم سهام یکی از سودآورترین روش‌های سرمایه گذاری در بورس است، باید در نظر داشت نوسان نیز جزئی جدانشدنی از بازار سرمایه‌ به‌حساب می‌آید؛ بنابراین این شیوه از سرمایه‌گذاری برای افرادی که از دانش مالی کافی برخوردار نیستند و ممکن است در چنین شرایطی درگیر تصمیمات غیرمنطقی و هیجانی شوند، روش چندان مناسبی به‌شمار نمی‌رود. برای آشنایی با تاثیر این تصمیمات هیجانی بر سرمایه‌گذاری مقاله «رفتارهای غیرمنطقی سرمایه‌گذاران» را مطالعه کنید.

• نیاز به صرف زمان بسیار زیاد

سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس امری زمان‌بر است. چرا که افراد برای موفقیت و کسب سود در این شیوه از سرمایه‌گذاری باید به‌طور دائم وضعیت بازار، نمادهای مورد نظر خود و حتی اخبار تاثیرگذار را مطالعه، بررسی و پیگیری کنند.

روش دوم: سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم با توجه به تنوع بالای روش‌های آن می‌تواند برای تمام گروه سرمایه‌گذاران اعم از افراد ریسک‌پذیر و محتاط روشی مناسب برای سرمایه گذاری در بورس و کسب سود از این بازار باشد. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بورسی و سبدگردانی در بورس دو روش اصلی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در این بازار به‌شمار می‌روند. در نظر داشته باشید دریافت کد بورسی برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس نیز ضروری است و نخستین گام ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود. در ادامه پس از بررسی مزایا و معایب سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس، انواع روش‌های آن را معرفی کرده‌ایم.

انواع روش‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس

همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس دو روش اصلی وجود دارد: «سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها» و «خدمات سبدگردانی در بورس». در ادامه توضیحی مختصر درباره هر یک از این روش‌ها ارائه می‌کنیم. لازم به ذکر است، در مقاله «تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری» این دو شیوه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را به‌دقت مورد مقایسه قرار داده‌ایم.

• سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شیوه‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام برای گروه مشخصی از سرمایه‌گذاران با درجات ریسک‌پذیری متفاوت مناسب است. صندوق درآمد ثابت، انواع مختلف صندوق‌های سهامی از جمله صندوق‌های اهرمی و بخشی، صندوق‌های کالایی و چند کالایی را می‌توان رایج‌ترین انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌شمار آورد. برای آشنایی بیشتر با انواع مختلف صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید به مقاله «صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟» مراجعه کنید.

همان‌طور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها تنوع بالای آن‌هاست. این موضوع سبب می‌شود تمام افراد بسته به میزان ریسک‌پذیری خود گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری در اختیار داشته باشند. به‌عنوان مثال صندوق درآمد ثابت برای سرمایه‌گذاران محتاط (و سرمایه‌گذارانی که به افزایش تنوع در سبد دارایی‌های خود علاقه دارند) بهترین گزینه است و سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی نیز به سرمایه‌گذارانی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر توصیه می‌شود.

همچنین می‌توان از چند مورد از این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری استفاده کرد. به‌عنوان مثال می‌توانید 30 درصد از منابع مالی خود را به سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت اختصاص دهید و مابقی را بین صندوق‌های سهامی مختلف یا سهام شرکت‌ها تقسیم کنید. این موضوع به‌طور مستقیم به میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. برای اینکه دید بهتری از میزان ریسک‌پذیری خود به‌دست آورید می‌توانید در تست سنجش ریسک فارابی شرکت کنید.

• سبدگردانی در بورس

سبدگردانی از مهم‌ترین خدمات مدیریت دارایی به‌شمار می‌رود. این نوع از خدمات به افراد و شرکت‌ها به‌عنوان سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی این امکان را می‌دهد تا از محل منابع مالی بدون استفاده خود به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و کسب سود بپردازند. اختصاصی بودن سبد دارایی‌ها در سبدگردانی از مهم‌ترین مزایای این دسته از خدمات مدیریت دارایی به‌شمار می‌رود. منظور از اختصاصی بودن سبدگردانی این است که در این روش دارایی‌ها کاملاً متناسب با میزان ریسک‌پذیری، بازه زمانی مورد نظر و اهداف سرمایه‌گذار انتخاب می‌شوند. در نظر داشته باشید افراد برای استفاده از این شیوه سرمایه‌گذاری باید نسبت به دریافت کد prx اقدام کنند. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم به مقاله «کد prx چیست؟» مراجعه کنید.

شرکت‌های سبدگردان با در اختیار داشتن تحلیل‌گران حرفه‌ای و باتجربه بازار سرمایه، در تلاشند تا در بازار صعودی عملکردی بهتر از شاخص کل کسب کنند و در شرایط نزولی نیز ضمن حفظ ارزش سرمایه تحت مدیریت، زیان کمتری نسبت به میانگین بازار متحمل شوند.

پیشنهاد مطالعه: «سبدگردانی در بورس چیست؟»

نکته قابل‌توجه دیگر در ارتباط با خدمات سبدگردانی، کارمزد این دسته از خدمات است. زمانی که با یک شرکت سبدگردان قرارداد می‌بندید، روی دو نوع کارمزد مختلف توافق می‌کنید. دسته اول مربوط به کارمزد ثابت است که فارغ از میزان بازدهی سبد به سبدگردان پرداخت می‌شود. دسته دوم، کارمزد مبتنی بر عملکرد سبد نام دارد که شامل  درصدی از سود به‌دست آمده در دوره سبدگردانی است. شرکت سبدگردان تنها در صورتی کارمزد متغیر یا همان سود مبتنی بر عملکرد را دریافت می‌کند که بازدهی سرمایه‌گذاری شما بالاتر از میزانی باشد که در قرارداد ذکر شده است. فراموش نکنید خدمات سبدگردانی سود تضمینی ندارند و البته برای استفاده از این خدمات باید حداقل سرمایه‌ای که توسط شرکت‌های سبدگردان تعیین می‌شود در اختیار داشته باشید.

مزایای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس

• مدیریت حرفه‌ای دارایی

در روش‌ها سرمایه‌گذاری غیر مستقیم گروهی از تحلیلگران خبره و با سابقه فعالیت موفق در بازار سرمایه، مسئولیت مدیریت سرمایه شما را به‌عهده دارند. این موضوع سبب می‌شود منابع مالی شما صرف سرمایه‌گذاری در بهترین گزینه‌ها شده و ریسک سرمایه‌گذاری شما کاهش یابد.

• تنوع روش‌های سرمایه‌گذاری

تنوع روش‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس باعث شده افراد با درجه‌های مختلف ریسک‌پذیری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی را انتخاب کنند. همچنین شما می‌توانید با توجه به میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارید بین سرمایه‌گذاری در صندوق و استفاده از خدمات سبدگردانی در بورس روشی که برای شما مناسب‌تر است را برگزینید.

• نقدشوندگی بالا

اکثر صندوق‌های سرمایه‌گذاری از بازارگردان برخوردار هستند؛ بنابراین زمانی که افراد تصمیم به خرید یا فروش این صندوق‌ها می‌گیرند در صف خرید و فروش قرار نمی‌گیرند و هر زمان که بخواهند می‌توانند سرمایه خود را نقد کنند. برای آشنایی بیشتر با نقش بازارگردان در بورس به مقاله «بازارگردانی در بورس چیست؟» مراجعه کنید.

معایب سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس

• عدم امکان شرکت در مجامع و افزایش سرمایه‌ها

امکان شرکت در مجامع و افزایش سرمایه‌ها یکی از ویژگی‌های مختص سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس است که با سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها یا سبدگردانی در بورس، این امکان از دست می‌رود. اگرچه این موضوع را نمی‌توان لزوما ایرادی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به‌شمار آورد؛ اما برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در مجامع حضور داشته باشند. برای آشنایی با این مفهوم می‌توانید مقاله «آشنایی با انواع مجامع» را مطالعه کنید.

• سود کمتر نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم

در صورتی که فردی با دانش مالی و سرمایه‌گذاری کافی و داشتن یک استراتژی معاملاتی مناسب نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام اقدام کرده، زمان کافی را به رصد بازار و شرکت‌های فعال اختصاص دهد، می‌تواند نسبت به روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سود بیشتری کسب کند.

بهترین روش سرمایه گذاری در بورس کدام است؟

انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری در بورس مستلزم شناخت کامل روش‌های سرمایه‌گذاری در این بازار و آشنایی با مزایا و معایب هر یک از این شیوه‌ها است. در این مقاله نیز تا این قسمت هر کدام از این روش‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. در این مرحله لازم است شما با بررسی مجدد ویژگی‌های هر روش و البته در نظر داشتن سه عامل «میزان ریسک‌پذیری»، «افق زمانی سرمایه‌گذاری» و «میزان سرمایه» بهترین روش را انتخاب کنید. 

اهمیت میزان ریسک‌پذیری در تشخیص بهترین روش سرمایه‌گذاری

هر کدام از روش‌های سرمایه گذاری در بورس، میزان ریسک مشخص دارند. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری مستقیم از طریق خرید و فروش سهام، در کنار برخی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مانند سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی روش‌های پرریسکی به‌شمار می‌روند. در مقابل، سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت به افراد محتاط پیشنهاد می‌شود. برای آشنایی با مشخصات سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و محتاط می‌توانید به مقاله‌های «سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر چه ویژگی‌هایی دارند؟» و «آشنایی با ویژگی‌های سرمایه‌گذاران محتاط» مراجعه کنید.

افق زمانی سرمایه‌گذاری

افق زمانی سرمایه‌گذاری از دیگر موارد موثر بر انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری در بورس است. در این خصوص در نظر داشته باشید، سرمایه‌گذاری‌هایی با پتانسیل بازدهی بالاتر عموما به زمان بیشتری برای تحقق این بازدهی نیاز دارند. یعنی برای کسب سود از سرمایه‌گذاری در یک صندوق سهامی باید زمان بیشتری صبر کنید؛ اما سوددهی صندوق‌های درآمد ثابت (با سود کمتر از صندوق‌های سهامی و سایر انواع صندوق‌ها) از روزهای ابتدایی سرمایه‌گذاری آغاز می‌شود و بدون ریسک است. با توجه به این موضوع می‌توان نتیجه گرفت اگر قرار است به‌زودی به سرمایه خود نیاز داشته باشید، بهتر است یک روش بدون ریسک مانند سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت را انتخاب کنید. در مقابل اگر برای مدت طولانی به سرمایه خود نیاز ندارید و تحمل ریسک را نیز دارید، می‌توانید گزینه‌هایی با ریسک و پتانسیل بازدهی بالاتر انتخاب کنید.

میزان سرمایه

برخی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مانند سبدگردانی در بورس به یک میزان مشخص از سرمایه نیاز دارند. به‌عنوان مثال افراد با سرمایه کمتر از یک میلیارد تومان نمی‌توانند از خدمات سبدگردانی در بورس ارائه‌شده توسط شرکت سبدگردان فارابی استفاده کنند. همچنین در حال حاضر حداقل سرمایه مورد نیاز برای خرید سهام 500 هزار تومان و حداقل سرمایه لازم برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله (ETF) مانند سلام فارابی و لبخند فارابی 100 هزار تومان است.

سرمایه خود را بین گزینه‌های مختلف تقسیم کنید

افزایش تنوع در سرمایه‌گذاری نیز یکی از مهم‌ترین نکات در خصوص انتخاب روش سرمایه‌گذاری است. این کار ضمن اینکه به مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، می‌تواند از برخی جهات سوددهی سرمایه‌گذاری را نیز افزایش دهد. به‌عنوان مثال اگر تمام سرمایه خود را به خرید واحد در صندوق‌های درآمد ثابت اختصاص دهید، نمی‌توانید انتظار سود بالایی داشته باشید؛ اما اگر بخشی از منابع مالی خود را نیز در یک صندوق سهامی سرمایه‌گذاری کنید می‌توانید پتانسیل کسب سود خود را افزایش دهید. لازم به‌ذکر است سرمایه‌گذاری در یک صندوق درآمد ثابت قابل معامله مانند لبخند فارابی به افرادی که به‌صورت مستقیم سرمایه‌گذاری می‌کنند نیز توصیه می‌شود، چرا که این کار ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد مناسبی کاهش می‌دهد.

پیشنهاد مطالعه: «اهمیت حفظ تنوع در سرمایه‌گذاری»