با وام مسکن چند متر خانه می‌توان خرید؟

این روزها خرید مسکن برای بسیاری از خانواده‌ها، خصوصا زوج‌های جوان تبدیل به یک رویا شده است. بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی در مردادماه سال ۱۴۰۳ قیمت هر متر مسکن در ارزان‌ترین مناطق تهران به ۴۲ میلیون‌ تومان رسیده است. بانک مسکن به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تامین مالی، چند نوع تسهیلات جهت خرید، تعمیر، ساخت و ودیعه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. در این میان، وام خرید و همچنین تعمیر مسکن از جمله در دسترس‌ترین گزینه‌ها برای متقاضیان مسکن است.

اثر حداکثر میزان وام خرید مسکن در خرید یک واحد ۷۵ متری

در سال ۱۳۹۲ متوسط هر متر مربع مسکن در کلان‌شهر تهران حدودا ۳/۵ میلیون تومان بوده و در نیمه فصل تابستان ۱۴۰۳ متوسط هر متر مسکن در تهران به ۸۸/۵ میلیون تومان رسیده است. قیمت مسکن طی یک دهه با رشد ۲۴۲۸ درصدی مواجه شده و افزایش شدید قیمت مسکن طی یک دهه گذشته، به یک دغدغه مهم در اقتصاد ایران تبدیل شده است. در نمودار زیر می‌توانید حداکثر میزان وام مسکن مبتنی بر اوراق و قیمت یک واحد مسکونی ۷۵ متری بر اساس میانگین قیمت هر متر در شهر تهران را مشاهده کنید:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید میزان وام خرید مسکن در سال ۱۳۹۲ بدون در نظر گرفتن وام جعاله، ۲۰ میلیون تومان بوده و این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است. با وجود رشد ۳۹۰۰ درصدی وام مسکن در مدت‌زمان ۱۰ سال، یک واحد مسکونی ۷۵ متری در سال ۱۴۰۲ به‌طور متوسط ۶/۵ میلیارد تومان معامله شده است. 

سهم وام از کل مبلغ یک واحد مسکونی

در نمودار زیر مشاهده ‌می‌کنید که در هر سال وام مسکن موفق به تامین چند درصد از کل بهای یک واحد ۷۵ متری شده است:

با کاهش تورم و ثبات اقتصادی نسبی از سال ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۶، وام خرید مسکن حدود ۳۰ درصد از بهای خرید یک واحد مسکونی ۷۵ متری را تامین کرده است؛ اما از سال ۱۳۹۷ و با رخ دادن جهش‌های تورمی و افزایش قیمت مسکن، تاثیر‌گذاری وام بر تامین مسکن به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته و در پایان سال ۱۴۰۱ به ۱۰ درصد رسیده است.

فراز و فرود قیمت مسکن با تورم

در نمودار زیر می‌توانید رابطه تورم و رشد سالانه متوسط قیمت مسکن تهران را مشاهده کنید:

ملاحظه می‌کنید که با کاهش تورم، رشد سالانه قیمت مسکن نیز وارد یک روند نزولی شد و با بازگشت تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام، تورم تک رقمی سال ۱۳۹۶ به ۲۷ درصد در سال ۱۳۹۷ رسید. با وجود روند کاهشی رشد قیمت مسکن از سال ۱۳۹۸ تا سال ۱۴۰۰، جهش تورمی سال ۱۴۰۱ باعث افزایش نزدیک به ۲ برابری قیمت مسکن در سال ۱۴۰۲ شده است.

با وجود افزایش میزان وام در طول یک دهه ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲، قدرت خرید مسکن به علت تورم بالا به شدت کاهش پیدا کرده است. در نمودار زیر می‌توانید مشاهده کنید که قدرت خرید هر متر مسکن با وام اعطایی خرید مسکن چه روندی را طی کرده است:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید بالاترین میزان قدرت خرید در سال ۱۳۹۵ اتفاق افتاده و با وام ۱۰۰ میلیون تومانی، شما امکان خرید ۲۲ متر واحد مسکونی در تهران را داشتید. در سال‌ ۱۳۹۹ به علت همه‌گیری ویروس کرونا، جهش ارزی و جهش قیمتی مسکن، با حداکثر مبلغ وام تنها امکان خرید 5 مترمربع مسکن فراهم بوده است.

کلام پایانی

در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان وام‌های متنوعی جهت خرید مسکن در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. در حقیقت، اعطای وام‌های بلندمدت و کم‌‌بهره می‌تواند یکی از بهترین راه‌های خانه‌دار شدن باشد و ورود بخش خصوصی در کنار حمایت‌های دولت، پتانسیل تامین مالی برای خرید خانه را افزایش می‌دهند.